Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

Çeşitli Yönleriyle Kerbela • 545
insan ile yüce İlah arasında bir aracıdır. O, bunu Akl-ı Küllî’nin aracılığıyla
yaparak kurtuluş ilan eder ve kurtuluş yolunu açar. Ama Evrensel Aklın
doğru bilgiye sevk eden aydınlatmasına sadece seçkinlerden ve hikmet
ehlinden oluşan bir azınlık tahammül edebilir. Sadece hikmet ehli, arınmış,
kutsal ve her türlü kusurdan uzak duran şahsiyetler, maddeden sıyrılabilir,
kaderin kabzasından kurtulabilirler. Onların kurtulan nefisleri böylelikle
semaya yükselirken, bedenleri de gezegenlerden birinin cismî yapısıyla
bütünleşir. Nefsi sekizinci gök katına (es-Semâu’l-Ulyâ), yüce ufukların
bekçileri olan meleklerden bir topluluğun sevinç gösterileri içinde
yükselirler.
İşte hikmet ehlini bekleyen son budur. Arınmamış nefislere gelince,
uzay kasırgaları onları cehenneme dolduracaktır. Hikmet ehlinin nefisleri
yüce semaya doğru yükselirken sayısız ruhî canlılar ile karşılaşır. Hayat
melekleri, madde melekleri, mutluluk melekleri, rahat melekleri, korku
melekleri ve arzulardan münezzeh ilahi nefis bu yükselişinde, Stoacıların ve
Müneccimlerin sema âlemiyle yeryüzü âlemi arasındaki geçiş bölgesi olarak
niteledikleri Berzah âlemini de görür. Görüleceği üzere Hermetizm’in evren
tasavvuru, tamamen insan varlığının hakikati ile ilgilidir. İnsan nefsi ve
insanın olgunlaşması gibi insan var oluşunun en temel esasları bu inanışın
evren tasavvurunu da oluşturmaktadır.
Hermetik Teoloji, biri diğerinin hizmetinde olan iki ilahın varlığını
savunur: Hiçbir vasıfla vasfedilmeyen yüce ilah, akıllar ve gözler tarafından
idrak edilmez. O tamamen negatif olarak bilinebilir. O başka bir şeye
benzemekten tamamen münezzehtir. Negatif olarak bilinmesi, onu
tanımlamaya çalışan her türlü önermeye “hayır” ile karşılık verilmesidir. O,
kainatın işlerliğiyle ilgilenmediği gibi kainatla ilgili hiçbir husus onun ilmî
dairesine girmez. Kainatta her şey eksiklik taşır. Yüce İlah, eksiklik taşıyan
herhangi bir şeyle ilişkiye girmekten tamamen münezzehtir. Bu nedenledir ki
kainatı ve kainat düzenini incelemek suretiyle yani akıl ve duyularla
tanımaya çalışmak faydasızdır. Çünkü kainat onunla hiçbir ilişkisi olmadığı
için hakkında bilgi ve ipuçları vermez. Alemi yaratn ise Yaratıcı Fail
İlah’tır. O sürekli olarak bu alemde tecelli eder. Dolayısıyla kainatı ve
kainattaki sistemi düşünmek suretiyle onu tanımak mümkündür. Bu nedenle
onun için “her yerdedir” denilir. İnsan nereye bakarsa onu görür. Kainattaki
her şey ona şahitlik eder.
Hermetik inanışta en önemli konulardan biri de şüphesiz “Nefis”
kavramıdır. Hermetik inanışta nefis, Tanrısal bir özellik taşır. Bazı Hermetik
metinlerde nefis, “Tanrının çocuğu” olarak ifade edilir. Bazı metinlerde ise