30.04.2013 Views

Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

534<br />

• Hakan Coşar<br />

Nedensellik bağı da tamamen mistiktir, nedensellik anlayışının iştirak olgusu<br />

ile sıkı ilişkisi vardır. Bir olayın başka birisine bağlanmasına sebep olan<br />

zaman içinde bir öncelik değildir iki olay arasında mistik bir bağ mevcuttur.<br />

Olgusal Zihniyet:<br />

Bu zihniyetin hakimiyetinde olan insan, olayları, olguları ve bunların<br />

ilişkilerini, bir gizlilik bir mistiklik aramadan, doğrudan doğruya<br />

görünüşlerine bakarak inceler, insanın çok önemli eserleri olan bilim ve<br />

teknoloji, bu zihniyet içerisinde doğup gelişmiştir. Uygar insan günlük<br />

hayatında da eylemlerini çok büyük ölçüde bu zihniyetle yapar.<br />

Eleştirel Zihniyet:<br />

Eleştiri kendisine sunulanı olumsuz veya olumlu olarak değerlendirmedir.<br />

Kant’ın ifadesi ile insanda en iyiyi gerçekleştirmeyi arzusu vardır.<br />

Buna doğruyu bilme arzusunu da eklemek gerekir. İnsan kötü, çirkin ve<br />

yanlışı reddeder; kendisine sunulanları bu açılardan değerlendirir. Bu onun<br />

doğası gereğidir.<br />

İşte bu üç zihniyet en ilkelinden en uygarına kadar her insanda vardır.<br />

Bunlar doğuştan zihnimizin kalıplarıdır. Her insan yerine göre birini kullanır.<br />

Bunlar biçim olarak her insanda aynıdır ama hakimiyet dereceleri toplumun<br />

ve bireyin kültür seviyelerine göre değişir.<br />

İkinci Dereceden Zihniyetler veya Tutumlar:<br />

Öner; ikinci dereceden zihniyetleri temel zihniyetlerden ayırmak için,<br />

tutum diye adlandırmaktadır. Ona göre doğuştan olmayıp sonradan kazanılmış<br />

olan tutumlar, edinilen bilgilere göre zaman içerisinde, değişebilir,<br />

sayıları da belirsizdir. İlkel toplumlarda tek çeşitlilik hakim olduğu için, o<br />

toplumdaki insanlarda belirgin olarak farklı tutumlar ortaya çıkmıyor.<br />

Gelişmiş uygar toplumlarda, kültür unsurlarının gelişmesi ile farklı<br />

düşünceler, farklı inanışlar farklı sosyal gruplar ortaya çıkıyor. Bunların<br />

etkisi ile bireyler sahip oldukları kültüre göre olgu ve olayları farklı algılıyor<br />

ve farklı davranışlarda bulunuyor. Tutum bireyin farkında olduğu obje ile<br />

ilgili düşünce, duygu ve davranışlarını düzenleyen bir eğilimdir. İnsan<br />

herhangi bir tutuma, dolaylı ve dolaysız eğitim ve öğretimle sahip olur.<br />

Tutum kazanmada bilginin yanında duygularında etkisi vardır. Bir objeye<br />

karşı uyulan sempati veya antipati ona karşı olan tutumda etki yapar. Tutum<br />

kazanmada bir unsur da sosyal çevredir. Tutum kazanma da ana unsur<br />

bilgidir. Duygular ve sosyal çevre sahip olunan bilgilere anlam kazandırmaktadır.<br />

Başka ifade ile bu unsurlar eyleme esas olan bilgiye yol gösterir.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!