Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

Çeşitli Yönleriyle Kerbela • 45
olan ve Mekke'ye geri dönmek istediğini defalarca söyleyen Hz. Hüseyin'i
öldürme konusunda emir verdiğine dair en ufak bir bilgiyi göremiyoruz.
İslâmi yönetimin sapmasına sebep olmak durumunun ayrı, Hz. Hüseyin'in
öldürülmesine emir verme durumunun ayrı olarak değerlendirilmesi gerekir.
Hz. Hüseyin'in öldürülmesi konusunda insafı elden bırakmadan Yezid'in bu
konuda bir emrinin olmadığını ve bu hâdiseden dolayı da gerçekten
üzüldüğünü görmekteyiz." 173
İkinci grupta, yani Kerbela olayında Yezid'in büyük oranda sorumlu
bulunduğunu söyleyenler ise şu noktalar üzerinde durmaktadırlar:
-Yezid birtakım emirler veriyor, ancak bu emirlerin nasıl uygulandığını
ve neticelerinin ne olduğunu takip etmiyordu. Olay nasıl gelişiyor, kimler ne
yapıyor bunu takip etmiyordu. 174
-Yezid komutanlarına Hz. Hüseyin ve taraftarlarının gerek biatlarının
alınması gerekse Kûfe'ye gitmelerinin engellenmesi hususunda sert ifadeler
içeren emirler verdi. Komutanlar da bu emre binaen tavizsiz hareket ettiler.
Dolayısıyla Yezid, kararlarında sertlik yanlısı imajı vermektedir.
Işş'a göre Yezid, hikmet, hilm ve basiretli davranmak yerine kılıca
başvurmayı tercih etti. Babası Muaviye, görmezlikten gelinmesi gereken
olaylara gözünü kapıyor; el atması gereken olayları ise mutlaka ele alıyordu.
Yezid ise böyle yapmak yerine kılıca başvurdu. 175
Yezid, sadece Müslim b. Ukbe ve Dahhak b. Kays ile istişarede
bulunuyordu. Başkasıyla fikir alış verişinde bulunmuyordu. Oysa bu ikisinin
hayatlarında kötülük hâkimdi. Bunlar Muaviye'nin danışmanlığını
yapmışlarsa da Muaviye, hilmi ve otoritesiyle onların tutarsızlığına engel
oluyordu. Ancak Yezid, babasının bu özelliklerine tam anlamıyla sahip
değildi. 176
Yezid, emri dışında hareket eden görevlileri cezalandırmadı. Bunun
yerine onlara sözlü sitemlerde bulunmakla yetindi.
Gelişmelerden anladığımız kadarıyla Yezid, Hz. Hüseyin'in
öldürülmesini istemedi. Öldürüldüğünü duyduğunda çok üzüldü. Hz.
Hüseyin'e rahmet dileyerek, İbn Ziyad'a lanet okudu. Ayrıca Hz. Hüseyin'in
hayatta kalan yakınlarına iyi muamelede bulundu. Ancak Yezid'in tavrı
bununla sınırlı kaldı. Örneğin emretmediği halde Hz. Hüseyin'i öldürerek
173 Ahmet Ağırakça, Emeviler Döneminde Saltanata Karşı Hilafet Mücadeleleri, İstanbul 1992, s. 113-
114
174 Işş, s.179.
175 Ümeviyye, s.180.
176 Emeviyye, s.199.