Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

Çeşitli Yönleriyle Kerbela • 365
91- Maktel el-Hüseyin b. Ali b. Ebî Talib, Kuveyt 1992.
92- Mevlana Ebu’l-Kelam, Zakir Han, Mevdûdî, İkbal, Hz. Hüseyin Bir Uyarı,
Bir Sembol, çev., Abdullah Gürel, İstanbul 1982.
93- Muhammed Sadık Nemci, Hicretten Şehadete Sözleriyle İmam Hüseyin,
trc., F. Atlan, İstanbul 1993.
94- Muhammed Rıza, el-Hasan ve’l-Hüseyin, Kahire 1964.
95- Seyyid Hâdî Müderrisî, Kitabü Âşûrâ, Beyrut 1985.
96- Hibetüddin el-Hüseynî eş-Şehristânî, Nehdatü’l-Hüseyin, by ty.
3-Türkiye’de Kerbelâ Literatürü
Türkiye’de Kerbelâ çalışmaları, -daha önce de belirttiğimiz gibi-
mersiyelerle başlamış ve Cumhuriyet dönemine kadar genel itibariyle bu
şekilde devam etmiştir. Bu dönemde Türkiye’de konuyla ilgi bilimsel
anlamda ciddi herhangi bir çalışma ile karşılaşmıyoruz. Bu anlamda ilk
eserin Cumhuriyet döneminde Asım Köksal’ın “Hz. Hüseyin ve Kerbelā
Faciası” ismiyle verildiğine şahit olmaktayız. Bu çalışma bugünki şartlarda
değerlendirildiğinde bilimsel, tenkitçi ve tahlilci bir çalışma değildir. Ancak
yine de kendi dönemi içerisinde tarih kaynakların ışığı altında ele alınmış
olması açısından önemlidir.
Köksal eserinde başta Taberi olmak üzere Ya’kûbî, İbnü’l-Esir, İbn
Abdirabbih, İbn Kesir, İbn Haldun, Zehebî, Dineverî gibi tarihçilerin
eserlerinden ve Buharî ve Müslim gibi de hadis kitaplarından yararlanmıştır.
Yazar olayları aktarmakla yetinmiş, herhangi bir rivayet veya metin
değerlendirmesi içerisine girmemiştir. Rivayetlere bakıldığında duygusal bir
anlatımın hākim olduğu görülecektir. Köksal’ın, Hz. Hüseyin’in şehit
edileceği hakkında Hz.Peygamber’in haber verdiği rivayetleri de aynen kabul
ettiği görülmektedir. Asım Köksal’dan sonra Türkiye’de Kerbelâ ile ilgili
eserlerin duygusal boyutu aşıp intikamcı bir sürece girildiğini görmekteyiz.
Bu duyguların telif edilen eserlere isim olarak verilmesi de bunu açıkça
ortaya koymaktadır. Buna bir örnek olarak Ziyā Şakir’in “Kerbelâ Vak’ası ve
Kerbelâ’nın İntikamı” isimli eserini verebiliriz.
İran devriminin bir yansıması olarak Türkiye’de 1980’li yıllardan
itibaren İran coğrafyasında yazılmış olan eserlerin Türkçeye çevirilerinin
yapıldığına şahit olmaktayız. Murtaza Mutahharî, Ca’fer Şehîdiyân, Ali
Şeraitî gibi daha pek çok kimselerinin eserleri Türkçeye tercüme edilmiştir. 37
37 İran’da Kerbelā üzerine pek çok çalışma yapılmıştır. Bunların bir kısmı Türkçeye de
çevrilmiştir. Murtaza Mutaharri’nin, Hüseynî Yiğitlik, çev., Hasan Kanaatlı, İstanbul, 1991;
Hadi Mūderrisi, İmam Hseyin Şehadet Zamanı, çev., Hasan Elmas, Diyarbakır 1991;