Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

342
• Ali Aksu
2-Hadis Kaynaklarında Kerbelâ
Hadis kaynaklarında Kerbelā Olayı’ndan ziyade Hz. Hüseyin’in
doğumu, isminin konulması, akika kurbanının kesilmesi, kulağına ezanın
okunması, Peygamberimiz’e benzerliği, Peygamberimizin Hüseyin’e olan
sevgisi, Hasan ile Hüseyin’in cennetin gençlerinin iki efendisi oluşu,
Hüseyin’in kendisinden kendisinin de Hüseyin’den olduğu, Hz. Hüseyin’in
Ehl-i Beyt’ten oluşu ve Hz. Hüseyin’in şehit edileceği konusunda haber
vermesi hususlarına değinilmektedir.
Hadisçiliği ile tanınan Taberânî’yi saymazsa 2
Sûnni hadis
kaynaklarında Kerbelā Olayı ile ilgili hemen hiçbir bilgiye rastlanmaz. Sünni
hadis kaynaklarında Kerbelā değil, Hz. Hüseyin’in faziletleri 3 Hz.
Peygamber’in onun hakkında söylediği sözler nakledilmektedir. Ancak Şiî
hadis kaynaklarında Zeynel Ābidin, Muhammed el-Bākır ve Ca’fer es-
Sādık’tan gelen rivayetler, Hz. Hüseyin’in (Kerbelā sonrası) kabrini ziyaret
etmenin meşruiyet ve faziletine dikkat çekmiştir 4 . Söz konusu kaynaklara
göre Kerbelâ, kutsal ve pâk bir mekândır. Allah, Hz. Nuh’un ashabını da
tufandan orada kurtarmıştır. Peygamberlerin bazısı Kerbelâ’ya inmişler,
bazıları da buradan gökyüzüne çıkmışlardır. 5
3-Ensab, Şehir Tarihî ve Coğrafya Kaynaklarında Kerbelâ
Kerbelā Olayı, İslam tarihî kaynakları ile birlikte ensāb eserlerinde de
zikredilmektedir. Özellikle Belāzūri’nin el-Ensāb’ı, ensab kaynakları
arasında yer alabildiği gibi siyer, meğazi ve İslam tarihî kaynağı olarak da
bilgi vermektedir. Kerbelā Olayı bu eserde detaylı bir şekilde sunulmaktadır.
Her ne kadar tarihî açıdan olmasa da olayların meydana gelişi bağlamında bir
düzen içerisinde verildiğini söyleyebiliriz. Diğer ensab eserleri Kerbelâ
2 İmam et-Taberânî, Maktelü’l-Hüseyin b. Ali b. Ebî Talib, Kuveyt 1992. Taberâni eserinin
adını Maktel olarak belirtmesine eserinde çoğunlukla Hz. Hüseyin ile ilgili hadisleri
vermektedir. Hz. Hüseyin’in Kerbelâ’da şehit edileceğine dair Hz. Peygamber’in söylediği
belirtilen hadisleri aktarmaktadır.
3 Buhari, Fezāilü ashābinnebi, 22; Mūslin, “Fezāil’s Sahābe, 32, 50, 51, 67, 95.
4 Meclisi, Bihārül-Envār, Beyrut, 1983, XCVIII, 28-44.
5 Ebu’l-Kasım Ca’fer b. Muhammed el-Kummî, Kâmilü’z-Ziyârât, Kum 1356. Kummî’nin
eseri 843 hadisten oluşmakta ve bunların çoğunluğu Kerbelâ ve masum imamların
türbelerinin ziyaretleri ile ilgilidir. Ayrıca Kerbelâ Olayı ile ilgili Şiî hadis kaynakları için
bkz., Muhammed b. Ali et-Tûsî, İbn Hamza, es-Sâkıb fi’l-Menâkıb, hzr. Nebîl Rıdâ Alevân,
Kum-1412; Muhammed Bâkır el-Meclisî (1111/1699), Bihâru’l-Envâi’l-Câmia li Dureri
Ahbâri’l-Eimmeti’l-Ethâr, Beyrut-1983; Muhammed Bâkır el-Kecûrî, el-Hasâisu’l-
Fâtımiyye, hzr. Seyyid Ali Cemâl Eşref, by 1380; Muhammed b. el-Hasan el-Hur el-Âmilî,
Vesâilu’ş-Şîa, Kum-1414; en-Nu’mân b. Muhammed el-Mağribî, Şerhu’l-Ahbâr fî Fedâili’l-
Eimmeti’l-Ethâr, hzr., es-Seyyid Muhammed el-Huseynî, el-Celâlî, Kum ty; Huseyn b. Ali
el-Burûcerdî, Câmiu Ehâdîsi’ş-Şîa, Kum-1409.