Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

322
• Ahmet Turan Yüksel
4. Hz. Hüseyin’in tekliflerine sıcak bakan Ubeydullah, onun Halife
Yezîd’le görüşmek üzere Şam’a gönderilme teklifini kabul etmeyi
düşünmüştür. 14
Bir başka ifadeyle, Hz. Hüseyin’in Kûfe’deki taraftarları ile
birleşmesine ve onlardan aldığı bey’at ile halifeliğini ilan etmesine ve
güçlenmesine fırsat ve imkân tanımamıştır.
Buraya kadar son derece tavizsiz olan Ubeydullah’ın, Hz. Hüseyin’in
tekliflerinden Şam’a gitme önerisini kabul ederek, görev açısından
kendisinden beklenileni yerine getirmiş olacaktı. Ve Kerbelâ’daki elim
olaylar yaşanmadan sulh adına yeni bir fırsat ortaya çıkacaktı. Ancak burada
Şemir b. Zi’l-Cevşen sahneye çıkmış ve bu olumlu ortamın oluşmasına engel
olmuştur.
Kaynakların tanımlamasına göre Şemir, tâbiînden olup, Sıffîn
Savaşı’nda Hz. Ali’nin yanında yer almış; haddi aşan kahramanlardan ve
fitne ehlinden birisidir. 15 Şemir, şu değerlendirmelerle Ubeydullah’ın bu
düşüncesinden vazgeçmesinde etkili olmuştur:
Hz. Hüseyin’in bir daha ele geçmeyecektir ve bu fırsat
kaçırılmamalıdır. Şayet Yezîd’e bey’at etmeden bulunduğu yerden ayrılacak
olursa daha da güçlenecek; kendisi de âciz ve zayıf bir konuma düşecektir.
Öyleyse onlar senin vereceğin karara razı olarak teslim olsunlar.
Ubeydullah bu teklifi, “çok güzel bir görüş ileri sürdün” diyerek kabul
etmiştir. Bu arada Şemir’in, Ömer ile Hz. Hüseyin arasında gizli görüşmenin
ve konuşmaların meydana geldiğine dair haberlerden de bahsederek, Hz.
Hüseyin’in bu tekliflerinin bir hile olabileceği yolunda şüphelendirmiştir.
Şemir’in Ubeydullah’ın üzerindeki nüfuzuna dair kaynaklar herhangi
bir bilgi sunmamaktadır. Ancak bu konudaki değerlendirmelere göre, Şemir
Hz. Hüseyin’in bu şekilde serbest bırakılmasını Ubeydullah açısından bir
cesaretsizlik ve zâfiyet olarak tanımlaması, Ubeydullah’ın hırs ve tutkularını
uyandırarak tahrik etmiştir. Ve zalim bir kimse olan Ubeydullah, onun bu
sözleri karşısında düşüncesini değiştirmiştir.
Kanaatimize göre, Ubeydullh’a, Şemir’in ikisi arasındaki gizli
görüşmeye dair sözleri karşısında yapılan tekliflerin samimiyetinden şüphe
duymuş ve bunun Hz. Hüseyin’in içerisinde bulunduğu durumdan kurtulmak
için başvurduğu bir manevra olarak değerlendirmiş olmalıdır. Zira bu
14 Yüksel, s. 79-87.
15 İbn Manzûr, Muhtasaru Târîhi Dımaşk li’bni Asâkir, Beyrut, 1984-1988, X, 331; Yusuf el-
Işş, ed-Devletü’l-Ümeviyye, Dımaşk, 1985, s. 170, 171; Adnan Demircan, İslam Tarihinin
İlk Asrında İktidar Mücadelesi, İstanbul, 1996, s. 267.