Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

Çeşitli Yönleriyle Kerbela • 321
emirleri söz konusu olmuştur. 12 Bu konudaki rivayetler dikkate alındığına,
kanaatimize göre şöyle bir durum ortaya çıkmaktadır: Yezîd, Hz. Hüseyin’in
öldürülmesi ile ilgili doğrudan bir emir vermemekle birlikte, inisiyatifi
Ubeydullah’a bırakmış ve biraz da bekle gör siyaseti izlemiştir.
Aldığı tedbirlerle Kûfe’de Hz. Hüseyin lehine bir hareketin
oluşmamasını sağlayan Ubeydullah, bununla yetinmeyip, Hz. Hüseyin’e
karşı kendi yanında olmalarını sağlayıcı tedbirler almıştır. Nitekim aşağıda
ifade ettiğimiz önlemlerin yanı sıra Kûfelilerin dünyalık peşinde olduklarını
anlayınca para ve mal vererek onları yanına çekmiştir. Meselâ, Halife
Yezîd’ni gönderdiği 4.000 dinar ve 200.000 dirhemi Ömer b. Sa’d’a
katılmaları için Kûfeliler arasında dağıtmıştır. 13 Kûfe eşrafı ve çok sayıda
Kûfeli gönüllü olarak Ubeydullah’ın safında yer almıştır. Bu durum
karşısında kimileri de kalben Hz. Hüseyin’i desteklemekle birlikte, kılıçları
Ubeydullah’ın yanında ve Hz. Hüseyin’e karşı olmuştur.
Hz. Hüseyin’in Kûfe’ye hareketi üzerine Ubeydullah’ın aldığı tedbirleri
şöyle sıralayabiliriz:
1. Husayn b. Nümeyr komutasında Kâdisiye’ye bir birlik göndererek,
bölgeyi denetim altına aldırmıştır. Ancak hac ve umre için gidenlere izin
verilmiş; böylece Hz. Hüseyin taraftarlarının Hz. Hüseyin’e katılmalarına
fırsat verilmemiştir.
2. Hur b. Yezîd’i Hz. Hüseyin’i takip etmek ve Kûfe’ye getirmek üzere
bir birlikle göndermiştir. Arkasından gönderdiği yeni talimatlarla Hz.
Hüseyin ve beraberindekileri kuşatmasını, ağaçsız ve susuz bir yer dışında
konaklamalarına izin vermesini emretmiştir. Bu şekilde Hz. Hüseyin’i teslim
olmaya zorlamayı hedeflemiştir. Bu arada bizzat Hz. Hüseyin’e hitaben şu
satırları yazdığı görülmektedir:
“Ey Hüseyin! Kerbelâ’ya indiğini öğrenmiş bulunmaktayım. Emîrü’l-
Müminîn Yezîd b. Muâviye benden ‘seni öldürmedikçe veya sen benim ve
Yezîd b. Muâviye’nin vereceği karara razı olmadıkça’ yumuşak yastığa
başımı koymamamı ve karnımı doyurmamamı emretti.” Aslında bu satırlarda
Ubeydullah’ın tavrının nasıl olacağı açıkça anlaşılmaktadır.
3. Kerbelâ’da konaklayan Hz. Hüseyin’e karşı Ömer b. Sa’d b. Ebî
Vakkâs’ı yeni bir kuvvetle göndermiştir. Hz. Hüseyin ile Ömer arasında
geçen görüşmelerde Hz. Hüseyin’den birtakım teklifler gelmiştir.
12 Bkz. Ebû Mıhnef, s. 36; Belâzurî, Ensâb, III, 371.
13 İbn A’sem, III, 99