Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

HZ. HÜSEYİN İSYANININ GEREKÇELERİ
ÜZERİNE BAZI MÜLAHAZALAR
Mehmet Azimli
Giriş
Bildirimizde Hz. Hüseyin’in Kerbelâ’da şehit olmasından önce, onu bu
olaya sürükleyen sebepleri sorgulamak istiyoruz. İslam Tarihi boyunca gerek Şiî
gerek Sünni müellifler, konuyu Hz. Hüseyin’in şahadeti ve acımasızca
katledilmesi perspektifinden hareketle değerlendirdiklerinden dolayı, genelde
Emevî karşıtı bir söylemle değerlendirmelerde bulunmuşlardır.
Tarihçi olarak, olayları bir tarafın penceresinden (Şia’nın yaptığı gibi)
değerlendirmek doğru değildir. Gözü kapalı bir şekilde bir tarafı övmek veya
diğer tarafı yermek bize bir şey kazandırmayacaktır.
Olayları dışarıdan bir gözlemci olarak siyasi değerlendirmeleri hesaba
katarak, müelliflerin Emevî düşmanlıklarını, Abbasi çağının yazarları olmalarını,
siyasi düşüncelerini ve yaşadıkları dönemleri hesaplayarak, sonraki çağların
biriktirdiği duygusallıklar içinde değil, empati içerisinde o çağın gerektirdiği
perspektiften değerlendirmelerde bulunmak lazımdır.
Bildirimizde konunun dramatik yönünü değil, Hz. Hüseyin’in bu isyana
çıkışının doğru gerekçelerle olup olmadığını sorgulamak yönünden bazı
mülahazalarda bulunacağız.
Hedefimiz birilerini yargılamak değil, sorgulamak ve bazı tahlillerde
bulunmaktır. Bu eleştiriler yapıldığı zaman, toplumdaki büyük hassasiyet gereği
Emevîci şeklinde bir yaftadan kurtulmak da mümkün değildir. Ancak gerçekleri
ortaya koymak her şeyin üstünde olmalıdır.
Konunun Tarihsel Kullanımı
Kerbelâ olayının İslam tarihinin en acı olaylarından biri olmakla birlikte en
meşhur dramı olmasının sebebi, özellikle Şia’nın kendisini bu olay üzerinden
ifade etme gayreti, meseleyi İslam tarihinin en popüler konusu haline getirmiştir.
Bu günkü Şiî veya Alevî dünyada Hz. Ali’nin şahadet yıl dönümünde anma
törenleri düzenlenmezken, Kerbelâ olayı devasa törenlerle anılmaktadır. Bu da
meselenin içinde siyasi muhalefet anlayışı ile hareket etme olduğu izlenimi