Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

252
• Müzakere
kişinin ve toplumların varlıklarına yönelmiş bir tehlikeye karşı müdafaa
amaçlı bir savaşa izin verdiğini ve Hz. Hüseyin’in de İslam’ı ve onun
değerlerini savunmak amacıyla günahkâr ve liyakatsiz gördüğü Yezid’e ve
onun şahsında zorba, adaletsiz ve yozlaşmış Emevî rejimine karşı
ayaklandığını birbiriyle bağlantılı olarak işlemeye çalışır.
Her şeyden önce Sayın Yezdanî’nin tebliğinin ismini oldukça kışkırtıcı
ve iddialı bulduğumu ifade etmeliyim. Ancak başlıkta işaret edilen asıl
konunun derinlikli ve tahlili olarak ele alındığını söylemem pek mümkün
görünmemektedir. Sayın yazar, yanlış anlaşıldığını düşündüğü “cihad”
kavramını tanımlamaya ve bunu batılı bir kavram olan “kutsal savaş”tan
ayırmaya, kişinin kendini savunma hakkının temel haklar arasında olduğunu
ispat etmeye çalışırken asıl konudan uzaklaşmakta ve ancak tebliğinin
sonunda bir sayfalık bir malumatla meseleyi ele almaktadır. Kanaatimce,
uzun bir süredir devam etmekte olan bu tanımlama çabalarının bu tebliğde
yer alması gerekmiyordu, eğer çok lüzumlu ise sadece işaret edip geçmek de
mümkündü. Yine “yozlaşma” ve “diktatörlük” gibi İran’ın yakın siyasî
tarihinde Pehlevîler döneminin kapanmasında önemli etkileri ve sonuçları
bulunan iki kavramı geçmişe taşıyarak Kerbela hadisesinin asıl muharrik
unsuru haline getirmek biraz anakronik kaçmakta ve hadisedeki diğer
saiklerin rolünü hafifletmektedir. Bununla birlikte konu, başlıkla doğru
orantılı olarak ele alınıp geliştirilebilseydi, mezkûr hadisenin modern algısına
dair bir fikir edinmemiz açısından önemli olabilirdi. Ancak yazarın bu
iddiasını somut delillere dayalı olarak güçlü bir şekilde ispat ettiğini de
söylememiz mümkün olamamaktadır. Kendileri, bir ön kabul olarak Emevî
rejimini diktatöryal, adaletsiz ve yozlaşmış olarak ilan etmekte, ancak bu
kabule sebep olan uygulamaları bize işaret etmek lüzumu hissetmemektedir.
Bunun yerine Sayın Yezdanî, iddiasını sadece Hz. Hüseyin’den
nakledilen şu iki rivayete dayandırmakta, başka tarihsel hiçbir atıfta
bulunmamaktadır. Yezid’e itaat etmesini isteyen Medine valisi Velid b.
Utbe’ye Hz. Hüseyin şöyle der: “Biz peygamberliğin Ehl-i Beyt’i, risaletin
madeni, meleklerin gidip geldiği yeriz. Bizim vasıtamızla Allah [bu dini]
başlattı ve bizimle hitâma/mükemmelliğe erdirecektir. Oysa Yezid, fâsık,
şarap içen, masum insanları katleden ve günah olan fiilleri açıkça işleyen
biridir. Bizim gibi birisi, onun gibi birisine itaat edemez.” 2 Diğer rivayette
2 Tebliğ sahibi Abbas Yezdanî, metin içinde rivayetin Mes‘udî (ö. 345/956)’den nakledildiğini
söylerken kaynak olarak dipnotta Seyyid İbn Tavus (ö. 664/1266)’a ait Maktelu’l-Hüseyin (s.
10-11)’i vermektedir. Ancak tebliğinin kaynakçasında bu eser yer almamaktadır. el-Melhûf
ya da Lehûf olarak da anılan bu esere ulaşmamız mümkün olamamışsa da (bkz. Seyyid b.
Tâvûs, Lehûf, thk. Fâris Hassûn, Tahran, h. 1414 (birinci baskı)), tebliğ metnindeki İngilizce