Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

18
• Ünal Kılıç
bunlar sebebiyle Medinelilerin de biatten kaçındıklarını anlayan Muaviye,
Sâid b. el-Âs’a bir mektup daha yazdı. Bu sefer ondan söz konusu
şahsiyetlere bir şey yapmamak şartıyla halkın biatini temin için gerekli şiddet
göstermesini istide. Vali, aldığı emre göre harekete geçti, ancak ne bu
şahısların ne de halkın biatını temin edebildi. Halifeye yazdığı mektupta
Medine’deki gayretlerinin olumlu bir sonuç vermediğini belirtti ve bu
şahısların biat etmemesi durumunda hiç kimsenin biat etmeyeceklerini,
bunların biat etmemeleri halinde ise herkesin bu biata katılacağını söyledi. 15
B-Muaviye’nin Hicaz Yolculuğu ve Biatın Tamamlanışı
Valileri aracılığıyla Medinelilerin biatlerini almayı deneyen Muaviye
bir sonuç elde edemeyeceğine kanaat getirdikten sonra bu işi bizzat
gerçekleştirmek düşüncesi ile Medine’ye gitmeye karar verdi.
Muaviye, hac maksadı ile 1000 kişilik bir grupla Medine’ye hareket
etti. 16 56 yılında gerçekleştiği söylenilen 17 Muaviye’nin bu ikinci hac
yolculuğunun asıl hedefinin Yezid’in veliahtlığına biat etmeyen Hicazlıların
önde gelenlerinden beş kişinin biatlarını almak olduğu anlaşılmaktadır.
Muaviye, önce Medine’ye uğramış bunlarla görüşmeler yaparak ikna
etmeye çalışmışsa da özellikle Hz. Hüseyin ile İbn Zübeyr’in tavrında her
hangi bir değişiklik olmamıştır. Bununla birlikte Muaviye yine kendisine has
yöntemlerle bu gruptakilerden Hz. Hüseyin ve İbn Zübeyr dışındakilerin
biatlarını aldığı, en azından Yezid’in veliahtlığı hususunda muhalefet
konusunda sessiz kalmalarını temin ettiği anlaşılmaktadır. Kaynaklarda
Muaviye’nin böylesi bir neticeye ulaşmak için şiddet ve tehdit içeren
birtakım teşebbüslerinden de bahsedilmektedir.
Muaviye’nin ikna etmede başarısız olduğu iki kişinin biatlarını almak
için şiddet ve tehdite başvurduğu ve bu sayede onların en azından sessiz
kalmalarını sağlayarak Yezid’e biatin herkes tarafından onaylandığı
görüntüsü vermeye çalıştığına dair kaynaklarda pek çok bilgi ve değişik
görüşler mevcuttur. Bununla birlikte Muaviye, özellikle şiddet ve tehdit
yoluyla alınan veya alınmış gibi gösterilen biatın geçerliliğinin olmadığı
bilincindeydi. Oğlu Yezid’e vasiyetindeki sözleri, onun bu endişesini açıkça
ortaya koymaktadır. 18
15
İbn Kuteybe, İmâme,I, 157.
16
İbn Kuteybe, İmâme, I, 157; İbn Abdirabbih, IV, 340; Taberî, IV, 224; İbnü'l-Esîr, Kâmil, III, 508-
510.
17
Ya’kûbî, II, 138; Taberî, IV, 224; İbnü'l-Esîr, Kâmil, III, 508; İbn Kesîr, Bidâye, VIII, 47.
18 Yılmaz, s. 43-44.