Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

124
• Müzakere
hadise sonrasında Şam’a naklettirilen Zeynep ve Zeynelabidin’e karşı
muameleleri de Kerbela’daki hadiseye kıyasla gayet yumuşaktır.
Yine de meselenin öncesine bakılacak olursa Yezid’in şiddet karşıtı
olduğunu söylemek zordur. Zira Medine valisine daha önceleri Hz. Hüseyin
ve Abdullah bin Zübeyr’i biate zorlaması yönündeki talepleri bilinmektedir.
Sonrasında da yine biat etmeyenlerle mücadele için Abdullah bin Zübeyr’in
üzerine yürüyerek Mescid-i Haram’ı dahi tanımayarak çatışma emri verdi.
Abdullah galip gelip üzerine gönderilen kendi kardeşi Amr bin Zübeyr’i esir
etti. Kûfe’nin daveti sürecinde ise Hz. Hüseyin’in elçisi Müslim bin Akil ve
onun hâmîsi Hânî’nin kellelerini Şam’a gönderen vali İbni Ziyad Yezid
tarafından taltif görmüştü. Akabinde gelen emirlerde de Yezid validen Hz.
Hüseyin’i cebren durdurmasını istiyordu. Keza Kûfelilere Hz. Hüseyin’den
mektup getiren iki elçi de katledildi.
Kerbela hadisesinde kadın ve çocukların dahi katledilmesi İslam savaş
hukuku bakımından kabulü mümkün olmayacak bir davranıştır. Çatışma
sonrası Hz. Hüseyin’in cesedinin atlara çiğnetilmesi ve kesilen başların
Şam’a gönderilmesi alenî bir şiddet politikası olarak görülmektedir.
Tüm bu yaşanmış olaylar ve vali İbni Ziyad’ın sertlik gösterip
katledilmelerini emrederken tereddüt etmemesi Yezid’in esasında biat almak
için her yolu geçerli gördüğünü göstermektedir.
Müzakerenin ikinci kategorisini oluşturan tarihi coğrafya denemesi
başlığı altında Bir Kutsal Mekân: Kerbela isimli tebliğ incelenecektir.
Bir Kutsal Mekân: Kerbela (Osmanlı Hâkimiyetinin Sonuna
Kadar), Hz. Hüseyin’in şehit edilmesiyle birlikte adından sıklıkla söz edilen
bir mekân olan Kerbela, daha öncesinde bir konak yeri olmasından başka bir
önemi haiz değildi. Hz. Hüseyin ve beraberindekiler özellikle susuz ve
savunmaya çok da elverişli olmayan bu mekânda konaklamak zorunda
bırakılmışlardı. Bilinenin aksine o dönemde Kerbela yakınlarında ne Fırat
nehri geçmekte ne de ona ait bir kol bulunmaktadır. Hadisenin sona ermesinden
sonra şehitlerin defnedildiği mekân artık bir ziyaret yeri haline dönüşmüştür.
Burasının bir ziyaret yeri haline gelmesinde müteakiben oluşturulan
rivayetlerin de büyük etkisinin olduğu anlaşılmaktadır. Hz. Hüseyin’in kanı
adına hareket eden Muhtâr es-Sekafî’nin iki yıllık Kûfe hâkimiyetinde
Kerbela'da Hz. Hüseyin'i ve diğer şehitleri hatırlatan bir yapı bulunmazken
Abbâsîler döneminde inşa edilecek kubbeli binalarla artık burası bir şehir
hüviyetini kazanacaktır. Kutsal şehir Kerbela böylece Hz. Hüseyin ve
beraberindekilerin mezarları etrafında şekillenmeye başlayacaktır.