Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

Çeşitli Yönleriyle Kerbela • 123
akrabalık hukukunun ehemmiyeti ve çiğnenmemesi üzerinde durulmaktadır.
Bütün bu hadiseler içinde yer alan kişilere bakıldığında da mümkün mertebe
akrabalık bağı olan şahısların kilit noktalarda rol aldıkları görülmektedir.
Bu mücadelede Şam idaresi öncelikle taltif ve vaatle taraftar
kazanmaya çalışmış, bu mümkün olmadığında ise tehdide başvurmuştur.
Meselenin bir başka yönünde ise Şam ile Hicaz arasında üstünlüğü koruma
gayreti insanları tahrik eden bir unsur olarak ön plana çıkmıştır.
Hz. Hüseyin kendisine gelen davet mektuplarının çokluğuyla
taraftarlarının ve tabanının kuvvetini göstermeye çalışmıştır. Hatta elçisi
Müslim daha ileri giderek Kûfeli taraftarlarını vilayet konağına doğru
harekete geçirmiştir. Hz. Hüseyin’in taraftarlarını korkaklık ve döneklik
etmenin ağırlığıyla etki altında tuttuğu görülmektedir. Ayrıca peygamberin
torunu olmasını da etkili bir şekilde kullanmıştır.
Hz. Hüseyin’i Kûfe’ye gitmekten vazgeçirmeye çalışanlar Kûfelileri
çıkarcı ve menfaat peşinde kişiler olarak tarif etmişlerdir. Bu tespiti Emevî
valisi Ubeydullah da yapmış olsa gerek ki Kûfe’nin ileri gelenlerini maddî
vaatlerle etki altına almıştır. Buna mukabil Hz. Hüseyin tarafında sürekli
dünya malının fanî ve değersiz olduğu asıl kazancın ahirete müteallik olduğu
yönündedir.
Kerbela olayının arka planını kavramakta bu gerekçeler meseleyi
anlamayı kolaylaştırıcı bir etkide bulunmakta, bunu sağlayan da dönemin
mektupları olmaktadır.
Tarihi arka planda müzakere edeceğimiz üçüncü tebliğ, Hz. Hüseyin’in
Maruz Kaldığı Faciada Yezid’in Sorumluluğu ismini taşımaktadır. Hz.
Hüseyin Yezid’in hilafete geçmesine kadar siyasetten mümkün mertebe uzak
bir hayat yaşamıştır. Yaşadığı onca çalkantılı hadiseye rağmen kendisini
tartışmalardan uzakta tutmayı bilmiştir. Yine de Yezid’in veliaht ilan
edilmesi ve Muaviye’yi müteakip hilafet makamına oturması üzerine
harekete geçmiştir.
Abdullah bin Ömer, Abdurrahman bin Ebubekir, Abdullah bin Zübeyr
gibi o dönem İslam dünyasında söz sahibi olan kişilerle usulsüz gördükleri
bu hadiseye karşı tavır almışlardır. Zira o zamana değin hiçbir halife ardında
oğlunu veliaht bırakmamıştır.
Tabii ki Şam meseleyi iktidarına müdahale ve isyan olarak gördüğü için
bir an önce bastırma yoluna gitmiş ve Kerbela hadisesi meydana gelmiştir.
Yezid, Hz. Hüseyin’i hukukunu çiğnemekle ve kendisini üstün
görmekle itham etmiştir. Yine de Yezid başka bir çıkar yol aramış olduğunu
fakat İbni Ziyad’ın acele ve sertlikle hareket ettiğini iddia etmiştir. Nitekim