Kerbela - Cilt - Cumhuriyet Üniversitesi

Çeşitli Yönleriyle Kerbela • 121
Hâkim olan görüş Yezid’in bu hadiseden müteessir olduğu ve böyle bir
emir vermediği yönündedir. Fakat İbni Ziyad’a her hangi bir surette ilişmemesi
de meseleye tamamen tepkili olmadığı şeklinde yorumlanmaktadır.
Sonuçta Kerbela hadisesi Hz. Hüseyin’in ikazlara aldırmadan ve
Kûfelilere fazlaca itimat ederek kalabalık bir kafileyle yürümesi ile
başlamıştır. İbni Ziyad’ın işgüzarlıkları ve yetkilerini aşması bu faciayı
doğurmakla beraber, Yezid de hem gönderdiği vali ile hem de biat almak
hususundaki ısrarlı tavrıyla hadisenin ortaya çıkması için zemin
hazırlamıştır. Kûfeliler ise Hz. Hüseyin’i güçlerinin yetmeyeceği ve
arkasında sonuna kadar duramayacakları bir maceranın içine atmışlardır.
Kerbela Olayı Sürecinde Tarafların Yazdıkları Mektuplarda ve
Oluşturdukları Söylemlerde Kullandıkları Argümanlar isimli tebliğde,
Kerbela hadisesinin incelenmesinde ve tarafların bu olaya giden yolda hangi
gerekçelerle hareket ettiğini anlamak için mektuplaşmalar birincil kaynak
olarak değerlendirilmektedir. Olay sonrasında yapılan nakil ve yorumlarla
kıyaslanınca dönemin mektupları daha güvenilir kaynak olarak düşünülmektedir.
Hz. Hüseyin ve Emevî ailesi tarafından yapılan mektup üzerinden
yazışmalar İslam tarihi kaynaklarına yansımış bulunmaktadır.
Makteli’l-Hüseyin isimli eser, bu konuda temel alınabilecek bir
kaynaktır. Yalnız kendisinden nakiller yapan Taberî’de bulunmayan
kısımların yer alması şüpheyi artırdığı için Taberî esas alınarak
değerlendirme yapılmıştır. Bu iki eserde mevcut olmayan diğer mektup
metinleri de çoğunlukla İbn Kesir, İbn’ül-Esir, Belazüri gibi temel İslam
tarihi kaynaklarından alınmadır.
Olayla ilgili en önemli mektuplardan bir kısmını da Kûfelilerin
göndermiş oldukları davet mektupları oluşturmaktadır. Hatta bu mektupların
sayısının 12.000’e ulaştığı ifade edilmiştir. Bu süreçte Yezid tarafında da
konuyla ilgili yazışmalar yapılmıştır.
Dinî hassasiyetler bu dönemde en geçerli gerekçeleri oluşturmaktadır.
Onun için de her iki taraf da bu hassasiyeti mektuplarında işlemişlerdir. Hatta
Emevîlere muhalif gruplar Allah’a, peygambere ve sünnete ittiba etmeyi
muhalefetlerine temel sebep olarak göstermişlerdir.
Kûfeliler yazdıkları mektuplarda Emevî valisini liyakat üzere görmeyip
arkasında namaz kılmadıklarını bunun için Hz Hüseyin’i beklediklerini ifade
etmişlerdir. Cevabî mektup bu hareketlerinin dinen de en doğrusu olduğu ve
ne valinin ne de Yezid’in imamet için gereken dinî yeterliliği taşımadığını
ifade etmektedir.