Ses Bilgisi, Metin, Sözlük - Turuz.info

Konuşma sırasında meydana gelen kelınlaşmalar
izin > ızın (1-75), kirpi > ḳıŕpı (19-18), isim > ĭsmınī (4-9), (/i-i/ > /ı-ı/);
perşembe > peşembı (11-15), (/e/ > /ı/);
müsaade > musāde (1-85), tüşün- > tuşuner (1-128), (/ü/ > /u/).
3.52. İncelme
Bölgemizde nadir rastlanan hadiselerden biridir.
illa > illem (6-191), romanya > romenyede (2-30), ramazan > remezan(4-61), (/a/ > /e/);
duwar > diwarın (1-100), (/u/ > /i/).
3.53. Yuvarlaklaşma
İncelediğimiz ağızda gözlemlenen yuvarlaklaşmaların çoğu ünsüz ünlü benzetmesinin
sonucudur. Benzetme sonucu olarak yuvarlaklaşmaya bölgemizde sık rastlanmaktadır.
Bölgemizdeki yuvarlaklaşmaları tarihi ve konuşma sırasında meydana gelen
yuvarlaklaşmalara ayırabiliriz.
Tarihi yuvarlaklaşmalar
seb- (IB:59) > süye (22-85), eb (OY:136) > üy (20-24), tegül (DLT:595) > tuwul (1-58),
(/e/ > /ü/, /u/);
kintik (ETG:281) > ḳunduḳ (11-75), aġız (ETG:288) > awuzĭmĭznı, adıġ (EUTS:3) >
ayuw (21-43), (2-152), (/i/, /ı/ > /u/);
Konuşma sırasında meydana gelen yuvarlaklaşmalar
tepeler > töbeler (3-93), (/e/ > /ö/);
baġ (ETG:266) > bo▄şalar (17-73), baş▄a > boşha (17-23), (/a/ > /o/);
yipek > yüpek (18-42), fırın > furunğa (3-337), (/i/, /ı/ > /ü/, /u/).
3.54. Düzleşme
Bölgemizde sık rastlanan ünlü değişmelerinden biridir. İncelediğimiz ağızda yer alan
düzleşmeleri ikiye ayırabiliriz: tarihi ve konuşma sırasında meydana gelen düzleşmeler.
73