Ses Bilgisi, Metin, Sözlük - Turuz.info

7) Sızıcılaşma benzetmesi
Sızıcı bir ünsüzün patlayıcı bir ünsüzü kendine benzetmesi olayıdır:
evra▄ > evraḫta (1-133), (/v-▄/ > /v-ḫ/);
▄aş > ḫaş (2-18), baş▄a > başḫaları (6-43), (/▄-ş/ > /ḫ-ş/);
▄ahraman > ḫaḫraman (21-70) (/▄-h/ > /ḫ-ḫ/).
8) Patlayıcılaşma benzetmesi
Bölgemizde fazla örnekleri bulunmayan, ama dikkatimizi çeken patlayıcı bir ünsüzün
sızıcı bir ünsüzü kendine benzetmesi hadisesidir:
vapur > papru (2-29) (/v-p/ > /p-p/).
3.21. Başkalaşma
Başkalaşmanın bölgemizde fazla örneklerine rastlanmamaktadır:
mümkün > mŭĺḳun (18-114) (/mk/ > /lḳ/).
3.22. Ünsüz kaynaşması
İncelediğimiz Köstence Kırım Türkçesi ağzında ünsüz kaynaşmasının örneklerine sık
rastlanmaktadır:
rusşa > ruşa (3-73), a▄mesşit > a▄meşit (2-88) (/sş/ > /ş/ kaynaşması);
anlaşamazsıŋ > annaşamasıŋ (4-73), ▄aramazsa > ▄aramasa (2-85)
(/zs/ > /s/ kaynaşması).
3.23. Ünsüz ayrışması
Bölgemizde konuşma sırasında bu ses hadisesinin örneklerine sık rastlanmaktadır.
ŋ > n, g
men > maŋa (17-29) > mağa (1-77) ̴ (21-35) (/ŋ/ > /ng/ > /ğ/ ayrışması);
sen > saŋa > sağa (4-134) > sana (11-32) ̴ (20-231) (/ŋ/ > /ng/ > /n/ ̴ /ğ/ ayrışması);
o > oŋa > ona (3-121) > oğa (2-176) (/ŋ/ > /ng/ > /n/ ̴ /g/ ayrışması).
ŋ > ng
sınır > sıŋırĭna (3-180) > sıŋğır (2-183) (/n/ > /ŋ/ > /ŋğ/ ayrışması);
▄onuşa > ▄onışmağa (12-147) > ▄on▌şa (3-52) (/n/ > /ŋ/ > /ŋg/ > /ŋ▌/ ayrışması).
62