Ses Bilgisi, Metin, Sözlük - Turuz.info

meydana gelmektedir. İncelediğimiz Köstence’deki Kırım Türkçesi ağzında
benzetmenin bu türlerine sık rastlanmaktadır.
1) Daralma benzetmesi:
awura – y > awuriy (9-72), ḳostence + ge > ḳostenciye (2-80), degen > diyen (2-140),
süymey > siymiymız (3-153), (/ey/ > /iy/);
2) Yuvarlaklaşma benzetmesi:
tepeler > töbeler (3-93), (/ep/ > /öb/);
baġ (ETG:266) > bo▄şalar (17-73), baş▄a > boşha (17-23), (/ba/ > /bo/);
yipek > yüpek (18-42), (/ip/ > /üp/);
papi > pupi (2-1), (/pa/ > /pu/);
yazı + w > yazuwmĭz (2-10), (/ıw/ > /uw/);
tabılmay > tobılmay (2-64), (/ab/ > /ob/);
mıhlanğan > muḫlaŋğan (2-225), emir + hüsein > emursiyın (8-73), (/mı, mi/ > /mu/);
bı▄aman > buğaman (13-76), (/bı/ > /bu/).
Ünsüz benzetmesi
Ünsüzlerin arasında, bir ünsüzün başka bir ünsüze kendi vasıflarını geçirmekle meydana
gelen benzetmedir. Bölgemizde ünsüz benzetmesinin sekiz türüne rastlanmaktadır:
1)Yandaş benzetme
Köstence ağzında en sık rastlanan benzetmelerden biri Yandaş benzetme’dir. Yan yana
bulunan iki ünsüzden birinin diğerini etkilemesiyle meydana gelen değişmedir: /nl/ ̴ /nd/>
/nn/; /sş/ > /şş/:
rusşa > ruşşa (15-105) /sş/ > /şş/
yağından > yağınnan (16-40), ondan > onnan (19-67) /nd/ > /nn/
turğanlar > turğannar (12-143), anlay > annay (19-102) /nl/ > /nn/
2) Dudak benzetmesi
Bir dudak ünsüzünün dudak ünsüzü olmayan başka bir ünsüzü kendine benzetmesi
hadisesidir:
skemle > skembe (18-14), (/ml/ > /mb/);
muzey > muzewge (2-6), (/m-y/ > /m-w/);
▌ariptik > ▌ariptip (2-24), (/p-k/ > /p-p/);
60