Ses Bilgisi, Metin, Sözlük - Turuz.info

m > Ø erimesi
köŋlek (DLT:361) > ḳonglek > ḳonlek > ḳomlek > ḳolek (17-74);
ğ > Ø erimesi
sağa > saã (8-69), mağa > maã (20-169), siberyağa > siberyaã (2-108), bayağı > bayaã
(2-110), doğramacı > doramacı (12-108), doğrısı > torası (22-59);
k > Ø erimesi
azaḳ > aza (3-148), mektup > metŭp (8-30).
Ünlü erimesi
Bir ünlü kendi açıklığında bir ünlüyü de eritebilir. Bir ünsüz bir ünsüzü eritemez ancak
bir ünlü kendisinden açıklık derecesi az olan ünlüleri ve bütün ünsüzleri eritir.
Yan yana bulunan iki a’dan biri diğerinin içinde uzatılarak erimektedir:
saadet > sādet (3-94), inşaat > inşāt (17-89), müsaade > musāde (1-85), raatsız >
rātsızlağan (1-106), baar > bāŕde (4-148), zenaat > zenāt (2-31), saat > bĭr satın geştı
(2-117) (aa > ā, erimesi);
Yan yana bulunan iki e’den birinin diğerinin içinde uzatılarak erimektedir:
şeerde > şērde (2-130) (ee > ē, erimesi).
3.3. Düşme
Bölgemizde ünlü, ünsüz ve hece düşmeleri gözlemlenmektedir.
Ünsüz düşmesi
turist > turis (3-92), abdest > abdes (18-90), rast + kelmek > raskelse (4-140), ḳomunist >
ḳomunis (8-15), prezident > preşidin (10-54), dost > dos (20-156) (t# > Ø, düşmesi);
Ünlü düşmesi
kitabını > kitabın (1-20), ketkenı yo▄lar > ketken yo▄lar (2-29), ▄ızılşasını >
▄ızĭlşasĭn (2-152), ▄ollarını > ▄olların (3-217), ▄aysını > ▄aysın (4-43)
(#ı > Ø, düşmesi),
anawu > anaw (12-237) (#u > Ø, düşmesi);
51