Ses Bilgisi, Metin, Sözlük - Turuz.info

ḳañu (EUTS:110) > ▄aysı (2-88) > ▄ayda (8-56) > ▄aydiy (20-206), yañ- (ETG:310) >
yay- > cayıp (11-21), ḳoñ (IB:55) > ▄oy (5-18).
2.14. ç/ > c/ değişmesi
Ötümlüleşme sonucunda meydana gelen bu değişme araştırdığımız bölgede yaygın
şekilde görünmektedir.
açı- (ETG:258) > acındım (1-93), oçaḳ (ETG:288) > oca▄ (1-94), ilinçü (ETG:62) >
eglence (22-13), kiçӓ (IB:55) > gecesı (11-105), inçḳӓ (ETG:275) > ıncecik (18-43),
ḳıçıḳ (EUTS:115) > ġıcıḳlı (12-209).
2.15. ç ≥ ş değişmesi
ç’nin sızıcılaşmasıyla meydana gelen bu değişme bölgemizin en önemli karakteristik
özelliklerinden biridir. Köstence ağzındaki hemen hemen tüm ç sesleri ş seslerine
dönüşmektedir.
İncelediğimiz Kırım Türkçesi ağzında eskiden ç sesleri hiç bulunmamaktaydı. Yıllar
boyunca Türkiye ile sıkı ilişkide bulunan Köstence Kırım Türkleri Türkiye Türkçesi’nin
etkisiyle ç sesini benimsemiş durumdalar. Gerçekleşmiş değişmeye paralel olarak yeni
bir ç’li tabaka önemli yer almaktadır (Kişisel görüşme,2009).
#ç ≥ #ş
çıḳ- (DLT:14) > şı̇̆
▄tı (1-38), çal- (ETG:271) > şala (1-209), çalış- (DLT:133) > şalĭştı
(2-6) ̴ çalışaman (6-141), çün-kim (CC:53) > şünkü (2-24) ̴ çünkü (6-83), çeşit > şeşit
(2-43), çıpçık (CC:50) > şipşelernı (9-42).
VçV > VşV
üçün (ETG:305) > uşún (1-5), köçür- (EUTS:76) > ḳoş- (1-124), kiçӓ (IB:55) > gecesı
(11-105) ̴ keşe (3-184), çiçek (KB:131) > şeşek (20-336).
VçK > VşK
keç- (DLT:289) > geştı (1-14), ḳuç- (EUTS:122) > ▄uşa▄lağan (2-174), ḳoçḳar
(EUTS:119) > ▄oş▄arnı (12-22).
36