Ses Bilgisi, Metin, Sözlük - Turuz.info

w/: awuş (1-44), sawol (2-1), yawurler (3-5), bızawın (12-33), tuwul (6-64), uwulları
(9-235), duwarĭn (16-101), tawanımızda (17-18), ▄awğa (3-84), bawbek (5-6)
w#: ▄oşuw (1-19), cayaw (2-43), ▄raw (2-230), piĺaw (3-329), taw (11-6), saw (19-43),
ayuw (21-79), ▄alaw (6-237).
2. Ses Değişmeleri
Ses hadisesi sonucunda seslerde meydana gelen değişikliklerin kalıcı hale gelmesine ses
değişmesi denilir. Seslerde meydana gelen değişiklikler ses değişmeleri ve ses
hadiseleri iki başlık altında tahlil edilecektir. Bu bölümde Köstence’deki Kırım
Türkçesi ağzında eski zamanlardan bugüne kadar gerçekleşmiş ve kalıcı hale gelmiş
tüm ses değişmeleri ele alınacaktır.
2.1. t ≥ d değişmesi
Türkiye Türkçesi’nde t > d ötümlüleşmesi tam gerçekleşirken Köstence ağzında bu
değişme tam olarak gerçekleşmemiş görünmektedir. Bazı kelimelerde tam gerçekleşmiş,
bazı kelimelerde muhafaza edilmiş, bazı kelimelerde de her iki sesin kullanıldığı
görünmektedir. Hem korunmuş hem değişmiş her iki sesin kullanılması incelediğimiz
ağızda Türkiye Türkçesi’nin tesirinden meydana gelen tabakalaşmanın sonucudur.
Kelime başında: #t ≥ #d
at (OY:123) > atım (1-1), o + teg (OY:172) > onday (17-71), tal (DLT:563) > dalları
(3-63) ti- (ETG:299) > dedım (1-49), tayan- (ETG:298) > dayanmamĭz (1-144), tuy-
(EUTS:167) > tuya (1-149), tamır (ETG:296) > tamırlar (2-67), tur- (IB:61) > durum
(2-77) ̴ turdım (2-114), tovıl (DLT:642) > dawul (12-17), toŋuz (IB:61) > domız
(14-25), taŋ (EUTS:146) > daŋ▌ala▄larğa (16-169), taġ (OY:170) > da▌ (3-63), tebe
(IB:60) > dew (9-290), toḳsun (DLT:635) > do▄san (17-85), taġay (CC:176) > dayım
(13-41), tam (EUTS:145) > damĭn töbesın (12-219), teŋiz (KB:436) > deŋızge (8-70).
t/ ≥ d/:
ötӓ- (ETG:291) > odermē (1-66), ata (ETG262) > ata (1-124), ḳatun (OY:148) > ▄atĭn
(2-85), otuŋ (ETG:289) > odın (18-6), munta (EUTS:89) > mında (10-117), anta
(IB:49) > anda (2-71), alta- (ETG:260) > aldatamaz (18-27), kintik (ETG:281) >
ḳunduḳ (11-75).
31