You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
eşek > eşşek (9-27), aşama▄ > aşşāca▄man (9-267), şeşek > şēşşek (20-214) /ş/ > /şş/;<br />
baba > babbaŋ (19-56), fikir > fikkirce (1-26) /k/ > /kk/.<br />
10. İncelediğimiz ağızda ikileşmelerin kullanılması yaygındır:<br />
berü (DLT:85) > beri > bertli (17-90) ̴ (2-30), ▄atlama > ▄artlama /r > rtl/,<br />
kilitlep > ḳırtlep (18-7) > ḳırtleştırıp (3-177) /l > rtl/.<br />
11. Köstence ağzının başka ağızlardan etkilendiğinden, farklı tabakaları temsil eden<br />
şekiller ile yerel ağızda kullanılan kelimeler yan yana kullanılmaktadır:<br />
ebet ̴ evet (6-169), çifçi ̴ şipşilik (9-25), yımşa▄ (3-300) ̴ cımşa▄ (3-307), urŭslar<br />
(3-51) ̴ orĭslar (2-20).<br />
12. Köstence ağzında tekleşme hadisesine sık rastlanmaktadır.Bölgemizde ünsüz<br />
tekleşmesine uğrayan kelimelerin çoğu alınma kelimelerdir:<br />
sünnet > súnet (2-99), (/nn/ > /n/), amma > ama (8-43) (/mm/ > /m/), evvel > eveĺa<br />
(12-93), ▄uvvet > ▄uvetlendı (1-81) (/vv/ > /v/), mufettiş > mufetişlík (6-8) (/tt/ > /t/),<br />
üylilik > üylı̇̆<br />
ġı (4-123), demek > diyeyim > ne diyı̇̆m<br />
men (9-164).<br />
13. Bölgemizde ünsüzlerin palatalleşmesi sık görünmektedir: ḳopır > ḳopıŕge (9-265),<br />
bilmek > bıĺmiyım (3-261), ▄aynata > ▄ayńata (12-187).<br />
Köstence Kırım Türkçesi Ağzının Türkolojideki Yeri<br />
Anadolu Ağızlarının sınıflandırılması üzerinde bir çok çalışmanın yapıldığı<br />
görünmektedir, fakat Romanya’da yerleşen Dobruca bölgesinde konuşulan Kırım<br />
Türkçesi ağzının sınıflamasıyla ilgili çalışmalar henüz yapılmamıştır. Biz de yaptığımız<br />
çalışmada N. A. Baskakov’un ‘Türk Dillerinin Tasnifi’ adlı çalışmasına dayanarak<br />
Köstence Kırım Türkçesi ağzının Türk Dilinin Ağızları içindeki yerini belirlemeye<br />
çalıştık. Baskakov’un Tasnifini ve Türk Lehçeleriyle ilgili yapılan başka bir çok<br />
çalışmaları incelememiz bölgemizdeki ağzın özelliklerini taşıyan grupları belirlemekte<br />
faydalı olmuştur. Rus türkoloğun yaptığı tasnife dayanarak ve bölge ağzımızda<br />
meydana gelen ses değişmelerini esasa alarak Köstence Kırım Türkçesi ağzının Kıpçak<br />
Şivesinin Kıpçak Nogay grubuna ait olabileceği kanısına vardık. Baskakov’un<br />
çalışmasına göre Kıpçak Nogay grubunun belirgin özellikleri şunlardır: 1) ç > ş<br />
242
Change language