Ses Bilgisi, Metin, Sözlük - Turuz.info

Tekleşme – ikiz ya da iki ses yan yana iken Türkçenin hece yapısına uymadığından
seslerden birinin ortadan kalkmasıdır. İki sesin yan yana olmasından yutulma olup
sonucunda tekleşme olmuştur.
Toplaşma – biri vokalle biten diğeri vokalle başlayan ve yan yana bulunan iki heceden
birindeki vokalin sürekli bir konson haline dönüşerek korunan heceye bağlanmasıyla
oluşan değişmedir.
Türeme – kelimede, hiçbir fonksiyonu bulunmayan bir veya birden çok sesin türemesi
olayına türeme denir. Olmayan bir sesin türemesidir. Bölgemizdeki türemelerin büyük
bir kısmı hecenin hızlı veya yavaş telaffuz edilmesinden kaynaklanmaktadır.
Ulanma – iki kelimeye ait olan sesin bir kelimeye ait sesmiş gibi telaffuz etmesidir. Bu
sesler birbirlerini etkilemeye başlar, ses olayı meydana gelebilir.
Ünsüz ayrışması – bir konsonun ona benzeyen iki konsona ayrılması olayıdır.
Ünsüz kaynaşması – iki ünsüzün birbiriyle birleşip başka bir ünsüz meydana getirmesi
hadisesidir.
Yer değiştirme – düzenli bir şekilde birbirinin yerine geçebilen ünsüzlerin durumudur.
Yutulma – bir kelimede ünlü veya ünsüzün erimeden kaybolmasıdır. Erimeyle arasında
istikamet farkı vardır. Yutulma, ikinci sesin erimesine fırsat vermeden yok olmasıdır.
Bunun sebebi; birinci sesin açıklık derecesini oluşturmadan ikinci sesin açıklık
derecesine geçmesidir. İkinci, sesin açıklığı birinci sesin açıklığını yutar. Bir ses, bir
sesin açıklığı yüzünden boğumlanmadan kayboluyorsa bu yutulmadır. Yutulmada
açıklığı fazla olan ses açıklığı az olan sesten sonra gelir.
Yuvarlaklaşma – düz bir ünlünün yuvarlak bir ünlü haline dönüşmesi hadisesidir.
236