Ses Bilgisi, Metin, Sözlük - Turuz.info

Farklı organlı değişmeler – bir sesin değişmesi halinde sesi çıkaran organın değişmesi
durumudur.
Genişleme – dar bir ünlünün geniş bir ünlünün etkisiyle geniş hale getirilmesi
hadisesidir.
Genizlileşme – boğumlanma yeri geniz olmayan bir ünsüzün çıkış yerinin genize
kayması olayıdır. Genizlileşme hadisesi boğumlanma noktası fazla olan seslerde
meydana gelmektedir.
Gerilme – uzun bir vokalin yerine, iki heceli, iki normal vokalin geçmesi hadisesine
gerilme denir. Büzülme ve derilme olaylarının zıt yönde olmasıdır. Gerilmede hadisesi
sonucunda kelimedeki ses sayısı artar.
Göçüşme – karşılıklı olarak iki veya bir kaç sesin yer değiştirmesi hadisesidir.
Göçüşme olayı gerçekleşirken fonemler niteliklerinden hiçbir şey kaybetmezler, nitelik
değişmesi gözlenmemektedir.
Hece tekleşmesi – biribirine yakın olan iki heceden bir tanesini kullanım dışı bırakma
olayıdır. Ses bakımından benzeyen hecelerden birinde bir vokal bir konsonun kullanım
dışında bırakılmasıdır. Hece yutulma yoluyla da tekleşebildiği için bu olaya hece
yutulması da denir. En az bir ünlü bir ünsüzden meydana gelen yutulmadır hece
tekleşmesi. Hece tekleşmesinde iki heceyken bir hece haline gelen ses olayıdır.
Hızlı şekil – bazen kelimeleri aceleyle söylerken meydana gelen ses hadisesidir.
İkileşme – bir konson yerine iki konsonun gelmesi hadisesine ikileşme denir.
İkizleşme – tarihi süreçlerden geçerken oluşan ve günlük hayatta vurgulama için
konuşmada kullanılan, aynı ünsüzden iki tane yapan ses hadisesidir.
İncelme – kalın bir ünlünün ince ünlü haline geçmesi hadisesidir (önleşme).
Kalınlaşma – ince bir ünlünün kalın bir ünlü haline geçmesi hadisesidir (artlılaşma).
Karışma – iki kelime arasında geçici olarak meydana gelen erime olayı vardır.
Karışmada sadece erime meydana gelir, sadece ses karışması meydana gelir.
234