Ses Bilgisi, Metin, Sözlük - Turuz.info

İki şekil bir şekil olup, iki anlamın kaybolarak tek anlam haline gelmesi hadisesidir. İki
kelimeden sesçe ve anlamca yeni bir kelime üretmesi olayıdır.
Büzülme – bir kelime içinde iki vokal arasında bir sürekli konsonun bu vokallerle
beraber tek vokal haline gelmesiyle meydana gelen ses hadisesidir. Erime olayına
dayanmaktadır. Büzülme olayı yalnız kelime içinde gerçekleşmektedir.
Damaklılaşma – damakta boğumlanmayan bir sesin çıkış yerinin damağa dönüşmesi
olayıdır. Çıkış yeri damak olmayan bir konsonun her hangi bir sebep sonucunda damağa
kayması olayıdır.
Daralma – geniş bir ünlünün dar bir ünlü haline dönüşmesi hadisesidir.
Derilme – erimenin kelime sonunda meydana gelmiş halidir. Bir vokalden sonraki
sürekli konsonun ve konsondan sonraki vokalin kelimeler halinde iki vokale toplanması
onun içinde erimesi ve uzun vokal haline gelmesi olayına derilme denir.
Dudaklılaşma – dudak sesi olmayan bir sesin çıkış yerinin dudağa kayması olayıdır.
Düşme – bir kelimede vokal, konson veya bir grubun kaybolmasıdır. Düşme, kelime
sonunda meydana gelir. Kelime içinde düşme meydana gelmez. Bir ses kendinden
önceki seste eriyemiyorsa meydana düşme olayı gelir.
Düzleşme – yuvarlak bir ünlünün düz bir ünlü haline geçmesi hadisesidir.
Erime – bir kelimede vokalden sonra gelen konson veya vokalin o vokalin açıklığı
etkisiyle niteliğini silerek vokal içinde onu uzatmak suretiyle kaybetmesidir. Yan yana
bulunan seslerin ikincisi ünlü veya ünsüz olsun açıklığının birinciden küçük olması
gerekir.
Eskilenmece – bazı kelimelerin geçirdiği kalıcı ses değişmelerine bakmadan
kelimelerin eski şekillerinin (değişmemiş şekillerinin) kullanılması hadisesine
eskilenmece denir.
Eş organlı değişmeler – bir sesin değişmesi halinde sesi çıkaran organın sabit durumda
kalmasıdır. Aynı teşekkül yerlerinde meydana gelen değişmelerdir.
233