Ses Bilgisi, Metin, Sözlük - Turuz.info

More documents

Recommendations

Info

ölgeyi iyi tanıyan kişilerden bir de Romanya Tatar-Türk Müslümanlarının Demokrat Birliğinden (Tatar Derneği) her türlü yardım alınmıştır. Kaynak kişilerle görüşülmüştür. Daha önceden hazırlanan anketler uygulanmıştır. Veriler bilgisayar ortamına aktarılıp değerlendirilmiştir. Derlediğimiz konular: 1. Gelenekler, adetler 2. Doğum, sünnet, ölüm adetleri 3. Günlük yaşam 4. Geziler, hacca gidiş 5. Çeşitli yemek tarifleri 6. Düğün, nişan, kız isteme, kına gecesi 7. Eski bayramlar, hıdrellez, nevruz vb. Tarihçe Romanya'nın Dobruca bölgesinde bulunan Köstence, ülkenin Karadeniz kıyısındaki en büyük şehirdir. Köstence, 6. yüzyılda Yunanlı göçmenler tarafından kurulmuş ve Romalıların egemenliğinde gelişmiştir. İsmini Roma İmparatoru Constantin'den alan Köstence (Constanta), ikinci adı olan Tomis de halen kullanılmaktadır. 15.-19.YY. Tarihlerinde Köstence Osmanlının hâkimiyeti altındaydı. 1877-1878 yılları arasında devam eden Bağımsızlık Savaşları'yla bölge Romanya sınırlarına dahil edilmiştir. Liman kenti olması nedeniyle hızlı bir gelişim gösteren Köstence, 1. ve 2. Dünya Savaşı sırasında yıkıma uğramıştır. İkinci Dünya Savaşı'ndan itibaren Sovyet Komünist rejimi altına giren Köstence, altyapı açısından gelişme göstermiştir. Tersaneler, demiryolları ve fabrikalar kurulmuş, filolar oluşturulmuştur. Şehrin sahilleri turizm için de uygun hale getirilmiştir. Son yıllarda turizm merkezine dönüşen Köstence, bu anlamda önemini her geçen gün arttırmaktadır (www.türkforum.net, 2010). 3
500 bin nüfusu olan Köstence'de Romen uygarlığının yanı sıra, ulusal azınlıklar olarak tanımlanan Tatarlar, İtalyanlar, Yunanlılar ve Türkler de yer almaktadır. Ama Köstence, Türkler için diğer azınlıklara göre çok daha büyük önem taşımaktadır. Resmi dil olarak Romence'nin konuşulduğu Köstence'de yaygın olarak Türkçe ve İtalyanca'ya da rastlanmaktadır. Şehrin özellikle kırsal kesimlerinde hala Eski Türkçe konuşan Türkler yaşamaktadır (Karasu, 2010). Türk azınlığı Romanya’nın Dobruca bölgesindeki Köstence ilçesinde topluluk halinde yerleşmektedir. Türklerin topluluk halinde yaşadıkları Dobruca bölgesi tarih boyunca kavimler geçişine uğramıştır. Bu bölge Anadolu’dan Rumeli’ye kadar uzanan Türk- Oğuz unsuru ile Karadeniz’in kuzey ve batısından gelerek güneye doğru uzanan Peçenek, Kıpçak, Nogay ve Kırım Tatar gibi diğer Türk kavimlerinin birleştiği yerdir (Ekrem, 1981:5; Mamut, 2004). Dobruca’da yaşayan Türklerin çok eskiye uzanan tarihi bir geçmişi vardır. 13. yüzyıla kadar, kuzeyden gelen Türklerin akınlarına sahne olan Karpat-Tuna bölgesinde, ilk olarak M.Ö. 1000 yıllarında, proto-Türklerden kabul edilen İskitler (Sciti) görülür. Bunlar, Romenlerin ataları kabul edilen Traklarla temas kurarak Mangalya (ki bu ad iskitlerden kalmıştır) civarında bazı Romen aşiretlerini idaresi altına alırlar. İskitleri, M.Ö. 375 yıllarında Batı Hun Türkleri (80 yıl); M. VI. yüzyılda Orta Asya'dan (Deşt-i Kıpçak) gelerek İstanbul'u bile kuşatacak kadar ilerleyen Avar Türkleri; M. VII. yüzyılda da Bulgar Türkleri (681-702) takip eder. 13. yy. ortalarından 14. yy. sonlarına kadar Altın Ordu Devleti'nin sınırlarının Tuna'ya kadar genişlemesi ile Kıpçak Bozkırları'ndaki Tatar Türklerinden bir kısmı, Dobruca Bölgesi'ne gelip yerleşirler. Osmanlı devleti zamanında II. Beyazıt Dobruca'yı fethettikten sonra Karadeniz'in kuzeyinden çağırdığı Tatarlarla, Anadolu'dan getirdiği Türkleri Dobruca'ya yerleştirmiştir. Özellikle 1783'te Kırım'ın Rusya’ya bağlanması binlerce Kırım Türkün Dobruca bölgesine göç edip orada yerleşmeye mecbur kalmışlar. 1877-78 Osmanlı-Rus savaşından sonra Romanya bağımsızlığını kazanır ve bu tarihten sonra Dobruca Türkleri "Ak Topraklar" dedikleri Anadolu'ya göç etmeye başlarlar. Dobruca, 1417`den 1877`ye kadar Osmanlı hakimiyeti altında kalmıştır. 4
Page 1: T.C. SAKARYA ÜNİVERSİTESİ SOSYA
Page 4 and 5: ÖNSÖZ Günümüzde Dobruca denild
Page 6 and 7: İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER....
Page 8 and 9: 3. Ses Hadiseleri .................
Page 10 and 11: KAYNAKÇA .........................
Page 12 and 13: TABLOLAR LİSTESİ Tablo 1: 1992 se
Page 14 and 15: SAÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Y
Page 16 and 17: GİRİŞ Türkiye’nin farklı bö
Page 20 and 21: Jeolojik Yapı Kuzey Dobruca Kıvr
Page 22 and 23: Kültür ve Tabiat Varlıkları Kar
Page 24 and 25: Tablo 3: Ünsüzler Patlayıcılar
Page 26 and 27: ă#: zamană (2-226), yasaymă (4-1
Page 28 and 29: è: Düz ünlü olup ön damakta bo
Page 30 and 31: ı̇̆ #: anı̇̆ (1-54), berlı̇
Page 32 and 33: ö̆ : Ön damakta boğumlanan ince
Page 34 and 35: 1.1.1. Uzun Ünlüler İncelediğim
Page 36 and 37: ĭstambĭlda (1-72), sarĭġoĺ (8-
Page 38 and 39: g: Ötümlü, ön damakta boğumlan
Page 40 and 41: VjV: nejib͜ a▄ay (8-37), rejim (
Page 42 and 43: n: Ötümlü, diş-geniz, sürekli
Page 44 and 45: #ş: abır şàbır (3-47), şayır
Page 46 and 47: w/: awuş (1-44), sawol (2-1), yawu
Page 48 and 49: adaḳ (OA:82) > azak (DLT:56) ̴ a
Page 50 and 51: 2.10. ŋ > n değişmesi ŋ > n Ayr
Page 52 and 53: ç# > ş# avuç (KB:38:) > awuş (1
Page 54 and 55: 2.22. p > b değişmesi Köstence a
Page 56 and 57: seb- (IB:59) > sew- (DLT:508) > sew
Page 58 and 59: 2.33. g, ġ > ğ değişmesi g’ni
Page 60 and 61: #k ≥ #g keltür- (DLT:298) > ket
Page 62 and 63: KhV > KØV (h > Ø, yutulma) meşhu
Page 64 and 65: 3. Ses Hadiseleri Bu bölüme kadar
Page 66 and 67: m > Ø erimesi köŋlek (DLT:361) >
Page 68 and 69:
gruba ayrıldığını görebiliriz
Page 70 and 71:
Ø# > k#: tane > tanek (3-373) ̴ (
Page 72 and 73:
3.14. Ötümlüleşme Ötümlüleş
Page 74 and 75:
3.19. Dudaklılaşma Dudaklılaşma
Page 76 and 77:
apperın > apperım (2-229), (/p-n/
Page 78 and 79:
3.24. İkizleşme İncelediğimiz a
Page 80 and 81:
3.28 İkileme Bölgemizde ikilemele
Page 82 and 83:
3.32. Nöbetleşe kullanma Bölgemi
Page 84 and 85:
3.36. Toplaşma Toplaşma hadisesi
Page 86 and 87:
toḳuz (EUTS:160) > do▄ız (8-89
Page 88 and 89:
Konuşma sırasında meydana gelen
Page 90 and 91:
Ünsüzlerin ünlüler üzerinde ol
Page 92 and 93:
Ekleşme sırasında gözlemlenen
Page 94 and 95:
30 35 40 45 50 55 men o zaman başl
Page 96 and 97:
90 95 100 105 110 115 mustecep uĺk
Page 98 and 99:
150 155 160 165 170 175 mejbur bold
Page 100 and 101:
210 215 220 ḳośtermek ve biŋ do
Page 102 and 103:
30 35 40 45 50 55 topra▄sız mopr
Page 104 and 105:
90 95 100 105 110 115 anā ep annat
Page 106 and 107:
150 155 160 165 170 175 va▄tĭnda
Page 108 and 109:
210 215 220 225 230 palan ba▄arı
Page 110 and 111:
30 35 40 45 50 55 ▄ĭrĭm▌a bar
Page 112 and 113:
90 95 100 105 110 115 şoğa aya▄
Page 114 and 115:
150 155 160 165 170 175 oğa ▄ar
Page 116 and 117:
210 215 220 225 230 235 onı tŭġu
Page 118 and 119:
270 275 280 285 290 295 etken ▄ar
Page 120 and 121:
330 335 340 345 350 355 bulğurdan
Page 122 and 123:
5 10 15 20 25 Konuşan: Yusuf Salim
Page 124 and 125:
60 65 70 75 80 85 bosın o zamannar
Page 126 and 127:
120 125 130 135 140 145 150 ḳıye
Page 128 and 129:
5 10 15 20 25 Konuşan: Baubek Ruzi
Page 130 and 131:
60 65 70 75 80 85 de aḫılda da t
Page 132 and 133:
120 125 130 tığadı▄ ▄ardaş
Page 134 and 135:
30 35 40 45 50 55 uş ḳışı bol
Page 136 and 137:
90 95 100 105 110 115 S.M.: boranı
Page 138 and 139:
145 150 155 160 165 170 romanyā so
Page 140 and 141:
205 210 ▄onĭşa edıḳ onı ḳ
Page 142 and 143:
30 35 40 45 50 55 mından balalı
Page 144 and 145:
5 10 15 20 25 Konuşan: Kösep Neca
Page 146 and 147:
60 65 70 75 80 85 mağa ana sŏra o
Page 148 and 149:
5 10 15 20 25 Konuşan: Rakiye İsl
Page 150 and 151:
60 65 70 75 80 85 anda tā da ne de
Page 152 and 153:
120 125 130 135 140 145 ōf eş ▄
Page 154 and 155:
180 185 190 195 200 205 teran annat
Page 156 and 157:
245 250 255 260 265 270 keteler sor
Page 158 and 159:
terek bolmay ekèn aceba real bĭr
Page 160 and 161:
30 35 40 45 50 55 zaman sı̇̆zler
Page 162 and 163:
90 95 100 105 110 115 bek ▄ain o
Page 164 and 165:
5 10 15 20 25 Konuşan: İdris Medi
Page 166 and 167:
60 65 70 75 80 85 naday asıl kiġo
Page 168 and 169:
120 125 130 135 140 145 İ.M.: evel
Page 170 and 171:
arğan edım silistrağa pazarşı
Page 172 and 173:
30 35 40 45 50 55 aytayım aytayım
Page 174 and 175:
90 95 100 105 110 115 ĕtmē de tuw
Page 176 and 177:
150 155 160 165 170 175 taba▄ üs
Page 178 and 179:
210 215 220 225 230 235 ▄uyrūnna
Page 180 and 181:
270 ş́ayir ı̇̆şı̇ ̆nde diy
Page 182 and 183:
30 35 40 45 50 55 şiler salına ed
Page 184 and 185:
90 95 100 105 110 115 pı̇̆şı̇
Page 186 and 187:
5 10 15 20 25 14 Konuşan: Mamuriye
Page 188 and 189:
60 65 70 75 80 85 tayın cawarmız
Page 190 and 191:
120 125 130 135 140 eden bey dedım
Page 192 and 193:
30 35 40 45 50 55 biŋ do▄uz yǚz
Page 194 and 195:
90 95 100 105 110 115 ana ḳostenc
Page 196 and 197:
5 10 15 20 25 Konuşan: Seytomer Sa
Page 198 and 199:
60 65 70 75 80 85 şoban èŋse ayr
Page 200 and 201:
120 125 130 135 140 145 bөnday ord
Page 202 and 203:
180 185 190 195 200 205 tatar kele
Page 204 and 205:
5 10 15 20 25 Konuşan: Ziyadin Şa
Page 206 and 207:
60 65 70 75 80 85 elippası bө ep
Page 208 and 209:
5 10 15 20 25 Konuşan: Peryan Abdu
Page 210 and 211:
60 65 70 75 80 85 ya bĭr pĭşĭ
Page 212 and 213:
120 125 ama meŋ kelı̇̆nım bĭr
Page 214 and 215:
30 35 40 45 50 55 arabaman tamam en
Page 216 and 217:
90 95 100 105 110 115 balam... ▄a
Page 218 and 219:
5 10 15 20 25 Konuşan: Canbolat Ka
Page 220 and 221:
60 65 70 75 80 85 mera▄ edı o▄
Page 222 and 223:
120 125 130 135 140 145 men dı̇̄
Page 224 and 225:
180 185 190 195 200 205 şa bĭr me
Page 226 and 227:
240 245 250 255 260 265 aldında o
Page 228 and 229:
300 305 310 315 320 325 anawu ▄am
Page 230 and 231:
5 10 15 20 25 Konuşan: Boşnak Mel
Page 232 and 233:
60 65 70 75 80 85 menĭ abiyim rame
Page 234 and 235:
5 10 15 20 25 Konuşan: Zekiye Acim
Page 236 and 237:
60 65 70 75 80 85 bĭrnen anawu ana
Page 238 and 239:
120 125 130 135 140 145 cı̇̆berm
Page 240 and 241:
terlegenım de aru ya alla ozí art
Page 242 and 243:
cawlu▄ - başörtü cenḳ - sava
Page 244 and 245:
mābet - muhabbetli manat - bozuk m
Page 246 and 247:
ufa▄ - küçük, ufak ul - oğul
Page 248 and 249:
İki şekil bir şekil olup, iki an
Page 250 and 251:
Kaynaşma - telaffuz sırasında me
Page 252 and 253:
SONUÇ Yazı dili olmayan ağızlar
Page 254 and 255:
g/ > y/ değişmesi tegre (DLT:594)
Page 256 and 257:
5. İncelediğimiz ağızda meydana
Page 258 and 259:
değişmesi: kaç- > kaş-, aç- >
Page 260 and 261:
suḳ su▄lanma▄ su▄lanma▄
Page 262 and 263:
KAYNAKÇA AKGÜNDÜZ, Ülkü Üzel
Page 264 and 265:
http://tr.wikipedia.org/wiki/K%C3%B
Page 266 and 267:
EK 1: Romanya Haritası EKLER 251
Page 268 and 269:
EK 3: Köstence Haritası 253
show all

Ses Bilgisi, Metin, Sözlük - Turuz.info

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?