1366701330-1.Korsanla_Mucadele_ve_Devletin_Istanbul_Taksi_Piyasasi_ile_Imtihani
1366701330-1.Korsanla_Mucadele_ve_Devletin_Istanbul_Taksi_Piyasasi_ile_Imtihani
1366701330-1.Korsanla_Mucadele_ve_Devletin_Istanbul_Taksi_Piyasasi_ile_Imtihani
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
YAHU BİZ BU İŞİ NİYE YAPIYORDUK?<br />
Korsanla Mücadele <strong>ve</strong> <strong>Devletin</strong> İstanbul <strong>Taksi</strong> Piyasası <strong>ile</strong> İmtihanı<br />
Görsel 6. "Plaka saltanatı bitiyor!" Nedim Şener, Milliyet, 31.3.2000<br />
Görsel 7. Uyanık taksic<strong>ile</strong>r, Milliyet 23.10.1992<br />
Yıllık 60 bin TL kazanca sadece 3 bin TL <strong>ve</strong>rgi<br />
Plaka satışını yapan aracı firmadaki yetkiliye, plakayı aldıktan sonra taksi olarak nasıl<br />
işleteb<strong>ile</strong>ceğimi sorduğumda aldığım yanıt da en az bir önceki kadar şaşırtıcıydı.<br />
Firma plakayı aylık 4 bin 750 – 5 bin gibi bir fiyata benden kiralayab<strong>ile</strong>ceğini, sigorta<br />
<strong>ve</strong> bunun gibi hiçbir masrafım olmayacağını söyledi. (Zaten sigorta primlerinin kısa<br />
süreli iş sözleşmesi yapılarak şoförlere ödetildiğini görmüştük.) Bu sebeple, ne kadar<br />
<strong>ve</strong>rgi ödemem gerektiğini sordum. Ver<strong>ile</strong>n cevaba göre yılda 60 bin TL kadar<br />
kazanacak <strong>ve</strong> bunun karşılığında 3 bin TL <strong>ve</strong>rgi ödeyecektim. Bu <strong>ve</strong>rgiyi az bulup, teyit<br />
etmek için mali müşavir bir arkadaşımı aradım. Ondan aldığım bilgi <strong>ve</strong>rgi kaçağının<br />
bir başka boyutunu daha gösteriyordu.<br />
Basit usulde <strong>ve</strong>rg<strong>ile</strong>ndirme <strong>ve</strong> düşük <strong>ve</strong>rgi ödemesi<br />
Şaşırarak öğrendiğim gerçekler şöyle: <strong>Taksi</strong> plakası sahiplerinin çoğu basit usulde <strong>ve</strong>rgi<br />
ödüyor (ayrıca, bak. Uğurlu 2008). Basit usulde <strong>ve</strong>rg<strong>ile</strong>ndirmenin ilke olarak <strong>ve</strong>rgi<br />
kaybına yol açması gerekmiyor. Ancak, taksi işletenler hem her kazançları için fiş<br />
kesmedikleri, hem işlemlerini bağlı bulundukları odalar üzerinden yaptıkları, hem de<br />
gerçek usulde <strong>ve</strong>rgi mükellefleri gibi sıkı kontrollere tabi olmadıkları için gelirlerini<br />
olduğundan düşük göstererek <strong>ve</strong>rmeleri gerekenin altında <strong>ve</strong>rgi <strong>ve</strong>rme “imkânına”<br />
kavuşuyorlar. Bu bilgiyi teyit etmek için taksi şoförlerinin görüşlerine de başvurdum <strong>ve</strong><br />
geliri düşük göstermenin yaygın bir pratik olduğunu teyit ettim. Not etmek gerekir ki,<br />
gelirini eksiksiz gösteren plaka sahipleri olduğu bilgisini de aldım.<br />
www.tepav.org.tr 11