Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

ı.rnrı ıcxs
(Tab. 4). Eos'un evliliklerini şöyle anlatır Hesiodos
(Theog. 378 vd.):
Şafak tanrıça Astraios'la birleşip
coşku yürekli rüzgârları doğurdu,
gökleri arıtan Zephyros'u,
azgın esişti Boreas'ı ve Notos'u.
Rüzgârlardan sonra Şafak tanrıça
günün müjdecisi Şafak yıldızını doğurdu
ve göklerin çelenk çelenk yıldızlarını.
Sonra Tithonos'la birleşip Habeşistan kralı
Memnon'u, Kephalos'la birleşip Phaeton'u
doğurur. Efsaneye göre, Eos bir sabah
Ares'le de sevişmişti, onu kıskanan Aphrodite
gül parmaklı tanrıçayı durmadan âşık olmakla
cezalandırmış. Eos sevgililerini kaçırırmış:
Dev Orion'u Delos adasına kaçırmış,
Kephalos'u Suriye'ye, İlos'un oğlu, yani Troya
soyundan olan Tithonos'u da Habeşistan'a
kaçırmış; Güneş'in ülkesi sayılan Yüzü
Yanıklara Eos'un oğlu Memnon kral olmuş,
Memnon Troya savaşından bir sonuç alınmadığını
görünce, gelmiş Akhilleus'a karşı çarpışmış
ve onun elinden vurulmuş (Memnon).
Tithonos'a gelince, Eos onun için ölümsüzlük
istemiş Zeus'tan, tanrı da bağışlamış ona bunu,
ne var ki Eos sürekli olarak genç kalmasını
istemeyi unutmuş, bu yüzden yıllar geçince
Tithonos buruştukça buruşuyor, küçüldükçe
küçülüyormuş, Eos onu bir saraya kapatıp
kimselere göstermez olmuş, ta ki sonunda
onu bir çekirge haline sokmuş (Tithonos).
Epaphos. Epaphos, io'nun tanrı Zeus'tan
olan çocuğudur (Tab. 10). inek biçiminde
dünyayı dolaştıktan sonra lo Mısır'a varır ve
oğlunu orada doğurur. "Zincire Vurulmuş
Prometheus"ta İo'ya geleceği şöyle bildirir
(Aisk. Prom. 846 vd.):
O ülkede, karanın bittiği yerde,
Nil'in tam ağzında, bir set üstünde
Kanobos adında bir şehir vardır.
Zeus orada akıl sağlığını geri verecek
barışçı elinin dokunuşuyla.
Doğuracağın çocuğun adı kara Epaphos
olacak
Zeus'un bir dokunuşuyla doğacağı için.
İşte o toplayacak ürünlerini
taşkın Nil'in suladığı toprakların.
Ondan sonraki beşinci kuşaktan elli kız
Argos'a istemeye istemeye dönecekler
Yakınlarıyla evlenmekten kurtulmak için.
iki kral soyunun atası olacak Epaphos da
anası lo gibi tanrıça Hera'nın hıncına uğrar
(lo). Çocuk doğar doğmaz Hera'nın buyruğuyla
Kureta'lar onu alıp kaçırır. İo bu kez
oğlunu aramaya çıkar. Ama Zeus Kureta'ları
öldürür ve İo'yu Suriye'ye Epaphos'un bulunduğu
Byblos'a yöneltir. lo Epaphos'u alıp Mısır'a
döner. Epaphos manevi babası Telegonos'tan
sonra Mısır tahtına konar ve Nil ırmağının
kızı Memphis'le evlenir. Kızı Libya,
torunları da Agenor'la Belos'tur (Agenor).
Hellen'ler Epaphos adının "dokunma, üstüne
el değdirme" anlamına geldiğini ileri sürerlerdi.
İo Mısır'a gelince Zeus elini sırtına degdirmiş
ve böylece gene kadın olmasını ve oğlunu
doğurmasını sağlamış. Oğluna da bu nedenle
Epaphos adı konmuş. Aslında Ephaphos
bazı ilkçağ yazarlarının da belirttiği gibi
Mısır'ın öküz biçiminde simgeiendirilen Apis
tanrının Yunancalaştırılmış biçimidir.
Epeios. Troya savaşına otuz gemilik bir filo
ile gelen Akha önderi. Savaşta pek başarılı
olmayan Epeios, bazı alanlarda üstün yararlık
göstermiştir: Patroklos için düzenlenen yarışmalarda
yumruk dövüşü birinciliğini alır.
Epeios'un başka bir yararlığı Troya'ya sokulacak
olan tahta atı yapmış olmasıdır.
Onun sözü Odysseia'da geçer (Od. VIII, 493
vd.).
Troya dönüşünde önderi Nestor'dan ayrı
düşen Epeios Güney İtalya'ya varır ve orada
bir şehir kurar. Orada yaptırdığı bir Athena
tapınağına tahta atı yapmak için kullandığı
bütün avadanlıkları tanrıçaya adamış derler.
Ephialtes. Bkz. Aloeusoğulları.
Epigon'lar. Thebai'ye karşı Yediler'in seferi
başarısızlıkla sonuçlanmıştı. Bu kez Epigon'lar,
yani birinci sefere katılan önderlerin
oğulları ikinci bir saldırıya kalkışmayı düşünürler.
Delphoi bilicilerinden aldıkları bilgi şudur:
Başlarında Amphiaraos'un oğlu Alkmaion
bulunursa, zaferi kazanacaklardır. Ne var
ki Alkmaion ikirciklidir. Anası Eriphyle, nasıl
bir zamanlar kocası Amphiaraos'u kandırmışsa,
Polyneikes'in oğlu Thersandros'tan armağanlar
alarak Alkmaion'u da kandırır (Eriphyle).
Sefere katılanlar şunlardır: Amphiaraos'un
iki oğlu Alkmaion'la Amphilokhos,