Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

gök gürültüleri arasında parıl parıl,
sallayıp savuruyordu kutsal alevi
gittikçe sıklaşan şimşekleriyle.
Dört bir yanda, çatır çatır yanıyordu
canlılara can veren Ana Toprak,
bar bar bağırıyordu ateş alan ormanlar,
kaynıyordu karalar ve ekinsiz denizler,
yakıcı bir soluk sarıyordu yer oğlu
Titan 'lan
koskaca alevler karışırken bulutlara;
ne kadar güçlü de olsa Titan tanrılar
kamaşıyordu gözleri şimşek ve
yıldırımlardan,
akıl almaz bir azgınlık sarmıştı evren
boşluğunu,
gözlerin gördüğü, kulakların işittiği
göklerin yerle çarpışmasından doğabilecek
görüntülere ve seslere benziyordu.
Daha büyük olamazdı gümbürtü.
Biri çökerken öteki üstüne düşse onun.
Böylesine büyüktü gümbürtüsü
birbiriyle cenkleşen tanrıların.
Rüzgârlar da karışıp bu kaynaşmaya
savuruyorlardı sarsılan toprağı
karıştırıp birbirine tozları,
şimşekleri, yıldırımları, gümbürtüleri,
büyük Zeus'un bu savaş silahlarını.
Bir yandan öbür yana taşıyorlardı
savaşların bağırış çağırışlarını.
Yamandı gümbürtüsü bu korkunç savaşın
ve yamandı gözlere sığmayan görüntüleri.
Derken, herkes hışımla birbirine girmişken
savaş duraklayıverdi birdenbire.
Ama ön saftaki Kottos, Briareus, Gyes,
savaşa doymayan bu yüz kollu devler
azdırdılar yeni baştan savaşı:
Üç yüz taş birden fırladı
bu devlerin güçlü kollarından.
Kapkara saldırılarla ezdiler Titanları,
yol yol toprağın altına tıktılar onları,
vurdular zincire yendiklerini
ve gökler ne kadar uzaksa topraktan
toprağın o kadar altına gömdüler onları.
Bir örs gökten düşse dokuz gün, dokuz gece
ancak onuncu günü varabilirdi yeryüzüne
ve tunç bir örs düşse yeryüzünden ancak
dokuz gün, dokuz gece sonra varabilir
Tartaros'a.
Tunçtan bir duvar çevirmiştir orayı,
üç kat karanlık sarar dar boğazını,
üstünde kökleri bitegelmiştir toprağın,
ve ekinsiz, uçsuz bucaksız denizin.
İşte orada saklıdır Titan lar karanlıkta
bulutları toplayan Zeus'un istemiyle.
Güçleri yetmez çıkmaya oradan
Poseidon kapamıştır tunç kapıları,
dört bir yanda yükselir duvarları.
Kalkan tutan Zeus'un buyruğuyla
durur orada sadık birer bekçi gibi
Gyes, Kottos ve coşkun yürekli Briareus.
Dia. Deioneus'un kızı, İksion'un karısı (îksion).
Diana. Erken çağlardan beri Yunan Artemis'iyle
bir tutulan İtalya'lı bir tanrıça. Diana'nın
Roma'da anlatılan efsaneleri Yunan
Artemis'inden esinlidir. Orestes İtalya'ya Tauris
Artemis'ini getirmiş ve Nemi'ye yerleştirmiş.
Gerçekten de Latium'un bu şehri çevresinde
bir göl, kutsal bir koru ve Diana'nın bir
tapınağı vardı. Tauris'te olduğu gibi burada
da tanrıçaya insan kurban edilirdi. Tapınağa
başrahip olabilmek için kendinden önceki
başrahibi tanrıçaya kurban etmek gerekirmiş
bu tapınakta. Başka bir efsaneye göre, tanrı
Asklepios'un dirilttiği Hippolytos Artemis'e
kaçırılıp İtalya'ya getirilmiş ve Virbius adıyla
tanrıçanın kültüne girmişti.
Roma'lıların gözünde Diana avcı tanrıça
değil de, daha çok Apollon'un kardeşi bir ışık
tanrıçası sayılırdı (Artemis).
Dido. Kartaca kraliçesi Dido'nun efsanesi
Vergilius'un "Aeneis", destanına dokunaklı
bir sevda romanı olarak girmezden önce de
vardı ve şöyle anlatılırdı: Fenike kenti
Tyros'un kralı iki çocuk bırakarak ölmüş, biri
kızı Elissa, öbürü oğlu Pygmalion. Babası öldüğü
zaman Pygmalion çocukmuş, ama halk
onu krallığa seçmiş, amcası Sicharbas'ı da
naip olarak saptamış ve Elissa'yı onunla evlendirmiş.
Ne var ki Pygmalion amcasının definelerine
göz dikerek Sicharbas'ı öldürtmüş.
Bu korkunç durum karşısında Elissa Tyros'
tan göçmeye karar vermiş ve yanına kentin
ileri gelenlerinden bir grupla Sicharbas'ın definesini
de alarak denize açılmış. Yolda giderken
gemiden ağzına kadar dolu torbalar atıyorlarmış
denize. Dido bu torbaların içinde
Sicharbas'ın altınları olduğu kanısıyla kardeşini
aldatmaya girişmiş, oysa torbalar kumla
doluymuş. Göçmenler, gide gide Afrika'nın
Libya kıyılarına varmışlar ve orada karaya
çıkmışlar. Önce Kıbrıs'a uğrayıp Aphrodite
tapınağından seksen genç kız kaçırarak kendilerine
eş edinmişler. Libya yerlileri Elissa ile