11.04.2013 Views

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Odysseus da işte o zaman başlar Odysseia'<br />

yi, yani geçirdiği bütün serüvenleri anlatmaya.<br />

Demodokos Odysseia destanının en sevimli,<br />

en ışıklı bir kişisidir. Homeros'un kendisi<br />

midir? Kör ozan üstüne nice söz söylendi, nice<br />

mürekkep döküldü. Homeros kör müydü,<br />

değil miydi diye tartışıldı. Okuyucu kendi duygu<br />

ve izlenimine göre karar versin, ben bugüne<br />

dek okuduğum bunca yapıtların hiçbirinde<br />

şair Homeros'un gözü gibi gören göz görmedim.<br />

Demophon. Bkz. Demeter.<br />

Deukalion. (1) Soylar mythos'unda Hesiodos<br />

tunç soylu insanların kendi elleriyle yok<br />

olduklarını, ad bırakmadan öbür dünyaya göçüp<br />

Hades'in karanlıklarına gömüldüklerini<br />

söyler, ama bunun nasıl olduğunu anlatmaz.<br />

Tufan sözü ve kavramına rastlanmaz en eski<br />

Yunan kaynaklarında. Ne var ki Yunan<br />

mythos'unun Tufan kahramanları Deukalion'la<br />

Pyrrha'nın, insanlığın başına gelen yıkımlarının<br />

kaynağında bulunan Prometheus<br />

ve Epimetheus soyundan olmaları (Tab. 3)<br />

hesiodos'un Sümer, Babil ve Samî kaynaklarından<br />

bazı efsaneleri alıp, bazılarını almadığını<br />

gösterir. Yunanlıların Tufan efsanesi daha<br />

sonraki bir çağda, belki Tesalya'da uydurulmuş<br />

ve kahramanları Deukalion'la Pyrrha<br />

Prometheus-Pandora mythos'una bağlanmış<br />

olabilir. Bu efsane Hellen ırkının atasını kurma<br />

işine de yaramış, şöyle ki Tufan'dan kurtulan<br />

Deukalion'la Pyrrha'nın bir oğlu olur,<br />

adı Hellen, onun da üç oğlu olur: Doros,<br />

Ksuthos ve Aiolos. Doros'la Aiolos doğrudan<br />

doğruya Dor ve Aiol ırklarının atası, Ksuthos<br />

ise çocukları Akhaios'la lon yoluyla Akha'ların<br />

ve İon'ların atası olur (Tab. 20; Tufan,<br />

Hellen).<br />

(2) îlyada'da adı geçen bir Deukalion daha<br />

vardır: Girit kralı Minos'la Pasiphae'nin oğlu<br />

ve Troya savaşına katılan Meriones'in dedesidir<br />

(Meriones). Theseus'un dostu olan bu Deukalion<br />

Kalydon avında da bulunmuş.<br />

Devler ve Tanrılar Savaşı (Titanomakia).<br />

Hesiodos Olympos tanrılarına kadar birbirini<br />

izleyen soyları, kuşakları, saydıktan sonra,<br />

şöyle der (Theog. 630 vd.)-.<br />

I »I VII K VI IAINKII AK SAVAŞI<br />

Titan tanrılarla Kronos oğulları<br />

ki birileri, mağrur Titanlar, Othrys'de,<br />

öbürleri, tüm nimetleri verenler,<br />

Olympos'un tepesinde oturanlar,<br />

uzun zamandan beri savaşıyorlardı<br />

güçlü saldırılarla birbirlerine girerek.<br />

Yürekleri hınçla dolup taşarak<br />

tam on yi/ cenkleşti durdular,<br />

bitip tükenmek bilmiyordu bu kavga,<br />

belli değildi kimin kazanacağı.<br />

Demek ki Zeus Kronos'u yenmekle egemenliği<br />

hemen ele alamadı, Olympos' kıların<br />

saltanatı ancak kendilerinden önceki kuşakla<br />

on yıl süren bir savaştan sonra kurulabildi. Bu<br />

başarının da ancak Yüz Kollu Devlerin yeraltındaki<br />

hapislerinden çıkarılmalarıyla sağlanabildiği<br />

belirtilir. Othrys'le Olympos ikisi de<br />

Thessalia'nın birer yüksek doruğudur. Bu iki<br />

dağın tepesinden sürdürülen savaş Theogonia'nın<br />

en renkli, en devinekli sahnelerindendir<br />

(Theog. 666-735):<br />

Ogün tanrı ve tanrıça hepsi<br />

azgın bir cenk havası estirdiler,<br />

Hepsi, Titan tanrıları, Kronos oğulları<br />

ve Zeus'un gün ışığına çıkardığı<br />

güçlerine dayanılmaz azgın devler,<br />

Her birinin yüz kolu vardı onların<br />

omuzlarında heybetle savrulan,<br />

her birinin elli de kafası vardı<br />

güçlü bedenlerinin omuz başlarında.<br />

Dikildiler Titan'lara karşı korkunç savaşta<br />

koca ellerinde yalçın kayalarla.<br />

Titan 'lar da atılıyordu şevkle sıra sıra,<br />

her iki taraf gösteriyordu var gücünü.<br />

Çevrede sonsuz deniz homurdanıyordu,<br />

Toprak kükredi birden gür sesiyle,<br />

engin gökler yankılanıp inildedi<br />

ölümsüzlerin saldırıları altında,<br />

koca Olympos sarsılıyordu temelinden,<br />

ağır bir deprem iniyordu Tartaros'a kadar<br />

karışarak gümbürtüsüne korkunç<br />

saldırışların<br />

savrulan kayaların, gürzlerin.<br />

Haykırışlarla yüklüydü atılan her şey,<br />

iki tarafın birbirine karışan sesleri<br />

yükseliyordu yıldızlı göklere kadar,<br />

korkunç bir kargaşaya dönerken<br />

boğuşmaları.<br />

Zeus da artık tutmaz oldu öfkesini.<br />

Yüreği dolar dolmaz öfkesiyle<br />

bütün gücünü salıveriyordu ortaya.<br />

Şimşekler saçıyordu gökten ve<br />

Olympos'tım.<br />

gürbüz elinden fırlayıp uçuyordu yıldırım

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!