11.04.2013 Views

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

madıgı Bellerophontes'in adı ve niçin Tiryns<br />

kralı Proitos'un yanına sığındığıdır. Bellerophontes<br />

Belleros'u öldüren demek. Birçok yiğitler<br />

gibi Bellerophontes de kaza ile adam<br />

öldürmüş, öldürdüğü bu Belleros'un kim olduğu<br />

da pek bilinmiyor, ne var ki bu yüzden yurdundan<br />

ayrılıp kendisini suçundan arındıracak<br />

birinin yanına gitmesi gerekiyor. Bu<br />

adam da Proitos'tur. Anteia kocasına Bellerophontes'i<br />

suçlayınca, Proitos konuğunu<br />

kendi eliyle cezalandırmaktan çekinir ve onun<br />

içindir ki eline katlanmış tabletler, yani bir<br />

mektup verip kaynatası lobates'e gönderir.<br />

Lykia kralı da konukluk kurallarına saygılıdır<br />

ve ancak zorunlu kaldığı zaman ağır işlere koşar<br />

Bellerophontes'i. Yiğidin ağzı ateş saçan<br />

Khimaira'yı nasıl öldürdüğü Homeros'ta anlatılmamıştır.<br />

Hesiodos'a göre (Theog. 324):<br />

Pegaros hakkından geldi bu Khimaira'nın<br />

koca yiğit Bellerophontes'le birlikte.<br />

Bir anlatıma göre, yiğit kanatlı atı Korinthos'ta<br />

bir çeşmede su içerken bulmuş, sağrısına<br />

binip doğru Khimaira'yı öldürmeye gitmiş<br />

onunla (Pegasos). Bellerophontes'in tanrıların<br />

öfkesine uğramasının nedeni şöyle<br />

açıklanır: Gurura kapılan yiğit kanatlı atının<br />

sırtında Olympos'a kadar yükselmek istemiş,<br />

Zeus da kızarak atmış onu gökten aşağı yeryüzüne.<br />

Düştüğü Aleion ovası da Kilikya'da<br />

bir bölgedir. Bellerophontes'in kızı Laodameia,<br />

İlyada'da Lykia'lıların başında savaşan Zeus<br />

oğlu Sarpedon'un anasıdır (Proitos, Anteia,<br />

Khimaira, Sarpedon).<br />

Bellona. Romalıların savaş tanrıçası olarak<br />

simgelendirdikleri Bellona (Lat. Bellum savaş<br />

demek) zamanla Yunanlıların Enyo tanrıçasıyla<br />

bir tutulmuştur. Mars'ın eşi olarak da<br />

gösterilir. Bir savaş arabasında, elinde bir kılıç,<br />

bir kargı ya da yanan bir çırağı ile canlandırılır,<br />

korku saçan bakışlarıyla Furia'ları andırır<br />

(Furia).<br />

Bellos. Libya adlı nympha'nın tanrl Pöseidon'dan<br />

doğurduğu ikiz kardeşlerden biri<br />

(Tab. 10). Öteki Agenor'dur. Agenor Suriye'ye<br />

yerleşiği halde, Belos Mısır'da kalmış<br />

ve Nil ırmağının kızı Ankhihoe ile evlenmiş;<br />

Aigyptos'Ia Danaos adlı ikiz çocukları olmuş<br />

(Algyptos, Danaos).<br />

Bendis. Trakya'lıların ay tanrıçası. Kültü,<br />

Perikles zamanında Atina'ya yayılmıştı.<br />

Berckynthia. Ana tanrıça Kybele'nin ek<br />

adlarından biri. Berekynthes Phrygia'da oturan<br />

bir boya verilen isimdir (Kybele).<br />

Bia. Güç, kuvvet anlamına gelen Kratos'la<br />

zor, zorbalık, şiddet anlamına gelen Bia (ya<br />

da Bie) tanrı ve kral yetkilerini simgeleyen birer<br />

kavramdır. Hesiodos bunların doğuşunu<br />

şöyle anlatır (Theog. 383 vd.):<br />

Okeanos kızı Styks Pallas'la sevişti,<br />

Zetos'la Nike'yi doğurdu, güzel topuklu,<br />

Sonra Kratos'la Bie'yl, o yaman çocukları;<br />

Zeus nerede oturursa, onlar oradadır,<br />

Zeus nerede yürürse, ardındadır onlar,<br />

ayrılmazlar gümbürtülü Zeus'tan.<br />

Kratos'la Bie Aiskhylos'un "Zincire Vurulmuş<br />

Prometheus" tragedyasında önemli bir<br />

rol oynarlar: Oyunun başında Prometheus'u<br />

kollarından tutarak Kafkas dağına sürüklerler<br />

ve arkalarından gelen Hephaistos Zeus'a baş<br />

kaldıran insansever tanrıyı bir kayaya mıhlar.<br />

Bu sahnede Bie sessiz bir kişi olarak bulunur.<br />

Hephaistos'la konuşmayı Kratos yapar (Kratos).<br />

Bias. Kâhin Melampus'un kardeşi, onun serüvenlerine<br />

katılır (Melampus).<br />

Biton. Kydippe'nin oğlu, Kleobis'in kardeşi<br />

(Kleobis).<br />

Bona Dea. "İyi tanrıça" anlamına gelen eski<br />

bir Latium tanrıçası. Kültü kır tanrısı Faunus'Ia<br />

ilgilidir. Bu tanrının kızı ya da karısı sayılan<br />

Bona Dea'nın Roma'da Aventinus tepesinde<br />

bir tapınağı vardı, orada belli günlerde<br />

gizli ayinler yapılır, bunlara yalnız kadınlar<br />

katılırdı (Faunus).<br />

Bona Fides. Verilen sözü ve içilen andı<br />

simgeleyen tanrıça, Roma tanrıları arasında<br />

çok eskiden beri yer alan bu kavramsal yaşlılığın<br />

Palatinus tepesinde bir tapınağı vardı.<br />

Orada bulunan resmi dünya kadar yaşlı bir<br />

kocakarı olarak gösterilir ve rahipleri de içilen<br />

andı simgelemek üzere ellerine beyaz<br />

bezler sararlardı. Bona Fides, Roma'lıların,<br />

adına yemin ettikleri Dius Fidius'un dişi karşılığıdır.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!