Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

devirmiş, söylentiye göre de güneş o güln öy
leşine ürkmüş, öylesine tiksinmiş ki gökteki
yolunu tamamlamadan geri dönmüş. Dipsiz
bir karanlığa bozulmuş ortalık. Thyestes bu
kez Sikyon'a sığınır. Suç ve günahların iyice
izine dalar: Kendi kızı Pelopeia ile kızın haberi
olmadan birleşir ve Aigisthos adlı oğlunu
üretir. Sonra Pelopeia'yı oğluyla birlikte Atreus'un
sarayına yollar, kral kadının kim olduğunu
bilmeden onunla evlenir ve Aigisthos'u
da benimser. Ona gidip Thyestes'i öldürmek
görevini verir, ama Aigisthos son dakikada
bu düzenin farkına varır ve kendi babasını
değil, Atreus'u öldürür.
Atreus'un Aerope'den iki oğlu olmuştu:
Agamemnon'la Menelaos, Atreusoğulları diye
anılan bu iki kahraman Homeros destanrında
baş rolü oynarlar. Atreusoğullarının laneti
süregider. Aigisthos, amcası Atreus'un
babasına karşı işlediği suçun öcünü Agamemnon'dan
alır (Agarnemnon, Aigisthos).
Atropos. Kaderi simgeleyen tanrıçalar üçtür.
Üçüne birden verilen ad. Moira ya da
t Ker'dir. Hesiodos Theogonia'nın bir yerinde
bu tanrıçaların Gece'den (Theog. 218), başka
bir yerinde de Zeus'la Themis'ten doğmuş
olduklarını söyler (Theog. 902 vd.). Adı "geri
dönülmez" anlamına gelen Atropos ömür ipliğini
büken Moira'lar arasında eceli, ölümü
simgeler (Moira).
Attis. Bkz. Agdistis ueKybele.
Auge. Tegeia kralı Aleos'un kızı. Delphoi'deki
tanrı sözcüsü Aleos'a kızının doğuracağı
bir çocuğun amcalarını öldüreceğini
bildirince, Aleos Auge'yi tanrıça Athena'nın
tapınağına adamış. Ama yiğit Herakles kızı
görüp sevmiş. Auge bir süre sonra Telephos'u
doğurmuş. Babası bunu öğrenince
Auge'yle Telephos'u bir sandığa kapatıp denize
atmış, ya da köle olarak satmış. Anadolu'nun
Mysia kıyılarına çıkmışlar. Auge kral
Teuthras'la evlenmiş. Telephos gerçekten bir
süre sonra amcalarını kaza ile öldürmüş (Telephos).
Augias. Helios'un oğlu, Aktor'un kardeşi,
Elis kralı (Tab. 8). Argonaut'lar seferine katılmıştır.
Herakles efsanesinde önemli bir rol
oynar. Augias'ın büyük, zengin sürüleri varmış,
ama ağıllarını temizlemeyi ihmal eltlği
için, davarları barınamaz olmuş. Augias yiğil
Herakles'i çağırıp ağıllarının temizlenmesini
istemiş, Herakles de bu işi bir günde yapacağını,
ama karşılığında sürünün onda birini
alacağını bildirmiş. Pazarlıkta uyuşmuşlar. Yiğit
de Alpheios'la Peneus ırmaklarını yataklarını
değiştirerek sularını ağıllardan geçirmiş
ve bir günde hepsini temizlemiş. Ne var ki
Augias verdiği sözde durmamış, Herakles'e
işin karşılığını ödemek istememiş, ayrıca da
onu kendi oğlu, Herakles'in arkadaşı Phyleos'la
birlikte mahkemeye vermiş. Yargıç her
ikisini de suçlu bularak ülkeden sürmüş. Bir
orduyla geri gelen Herakles Augias'ı öldürmüş,
kentini ele geçirip Phyleos'u babasının
tahtına oturtmuş (Herakles).
Aurora. Şafak tanrıça Eos'un Latince adı
(Eos).
Autolykos. Antikleia'nın babası, Odysseus'un
dedesi. Autolykos Hermes'in oğludur
ve yakalanmadan hırsızlık yapma yeteneğini
babasından almıştır. Odysseia'da şöyle tanıtılır
(Od. XIX, 395):
Anasının soylu babasıydı Autolykos,
hırsızlıkta ve yalan yere yeminde üstüne
yoktu.
Hermeias tanrının kendisi vermişti bu yetiyi
ona,
yaktığı kuzu ve oğlak butlarından
hoşlanmıştı çok,
hep yoldaş olurdu ona, bu yüzden isterdi
iyliğini.
Odyseus'un sütninesi Eurykleia'nın anlattığına
göre, Odysseus'a adını koyan dedesiymiş.
Odysseus büyüyüp de Autolykos'un konağına
misafir gidince, dedesi ve amcalarıyla
birlikte Parnesos dağında bir yaban domuzu
avına katılmış, canavarı vurmuş, ama bir yara
almıştı. Yarasını iyileştiren de Autolykos olmuş,
sonraları bu yara izi Odysseus'un sütninesi
tarafından tanınmasına yol açar (Od.
386-407).
Başka anlatımlara göre, Autolykos Amyntor'un
öküz derisinden yapılmış sağlam tolgasını
aşırmış ve Odysseus'a vermişti. (İl. IX,
261 vd.), Eurytos'un sürülerini çalmış, Sisy
phos'a da aynı şeyi yapmak istemiş, ama ba-