Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
Arion. Herodotos'un anlattığı masallar arasında<br />
Arion'un masalı kadar sevimlisi yoktur.<br />
Hem tarihçi onu bir masal diye değil, gerçekten<br />
olmuş şaşılacak bir olay diye anlatır: Şairler<br />
anası Lesbos'ta Arion adlı bir ozan yaşarmış.<br />
Dili öyle tatlı, çalgısı öyle dokunaklı ki,<br />
ünü Midilli'den çok ötelere yayılmış. Günün<br />
birinde adası dar gelmiş Arion'a dünya göreyim<br />
deyip Korinthos'a göçmüş. Ora halkını<br />
da büyülemiş, üstelik Korinthos'un yöneticisi<br />
Periandros'u da dost edinmiş kendine. "Gitar<br />
çalmakta eşi yoktu, diyor Herodot hemşerimiz,<br />
duyduğuma göre de, Dithyrambosu ilk<br />
söyleyen odur". Dithyrambos, tanrı Dionysos'a<br />
bir övgüdür, bu tür, tragedyanın kaynağı<br />
sayılır. Arion onu yarattıysa, tragedyanın<br />
babası odur demek (Dionysos).<br />
Her neyse, Arion sanatıyla yalnız ün değil,<br />
çok para da kazanmış, İtalya'yı, Sicilya'yı<br />
gezmek hevesine kapılmış. Orada da bir süre<br />
kalıp, servetler topladıktan sonra, dost Periandros'un<br />
yanına dönecek olmuş. Taranto'dan<br />
gemiye binmiş, yolculuk için Korinthos'lu<br />
bir geminin tayfasıyla pazarlığa girişmiş,<br />
çünkü en çok bu şehir adamlarına güvenirmiş.<br />
Ne var ki denize açılınca, gemiciler<br />
onu suya atıp paralarının üstüne oturmayı<br />
kurmuşlar. Arion fiskoslarını duymuş ve varımı<br />
yoğumu alın, bana hayatımı bağışlayın diye<br />
yalvarmış. Bir gece önce düşünde Apollon'u<br />
görmüşmüş Arion. Güvenmiş tanrıya ve<br />
bakmış ki başka kurtuluş yok, en güzel rubalarını<br />
giyip son bir kez güvertede denize karşı<br />
saz çalmayı dilemiş. Sonra da denize atacakmış<br />
kendini. Öyle güzel çalmış, öyle dokunaklı<br />
söylemiş ki, Apollon'un kutsal hayvanları<br />
yunus balıkları belirmiş çevrede: Toplanmış,<br />
dinliyorlarmış ozanı. Arion ezgisini bitirince<br />
denize atlamış, hemen yunus balığının biri<br />
onu sırtına almış ve Yunanistan'a kadar götürmüş.<br />
Hain gemiciler Korinthos'a varınca,<br />
Periandros şairin ne olduğunu sormuş, denize<br />
düşüp boğulduğunu söylemişler. O sıra<br />
Arion birdenbire çıkagelmez mi! Periandros<br />
gemicileri çarmıha gerdirmiş, tanrı Apollon<br />
da Arion'un sazıyla üstünde yolculuk ettiği yunus<br />
balığını gökte birer burca dönüştürmüş.<br />
Aristaios. Tesalya'lı ırmak tanrı Peneus'un<br />
tonınu olan Kyrene adlı nympha'yı tanrı<br />
ARKAS<br />
Apollon görmüş ve sevmiş, alıp onu Libya'ya<br />
kaçırmış ve orada Aristaios adlı bir çocukları<br />
olmuş. Çocuğu kırlarda at adam Kheiron ve<br />
nympha'lar büyütmüş. Aristaios tarım ve<br />
hayvancılıkla ilgili bilgilerin hepsini öğrenmiş,<br />
zeytincilik, hayvancılık ve özellikle arıcılıkta<br />
ondan üstünü yokmuş.<br />
Aristaios sonradan Kadmos'un kızı Autonoe<br />
ile evlenir ve Aktaoin adlı bir oğlu olur.<br />
Babası gibi dağda, bayırda yetişen Ataion usta<br />
bir avcıdır.<br />
Aristaios'a Vergilius "Georgica" adlı tarımsal<br />
konuları ele alan eserinde uzun bir parça<br />
ayırmıştır. Serüvenini şöyle anlatır: Dag ve su<br />
perilerini kovalamaktan hoşlanan Aristaios<br />
günün birinde ozan Orpheus'un karısı Eurydike'nin<br />
peşine takılır, kaçarken Eurydike'nin<br />
ayağını yılan sokar, güzel kadın düşüp ölür.<br />
Tanrılar da Aristaios'u cezalandırmak için<br />
salgın düşürürler arı kovanlarına, arılarının<br />
hepsi ölür. Bu yıkım karşısında Aristaios anası<br />
Kyrene'ye dert yanar, Kyrene oğluna deniz<br />
ihtiyarı diye anılan kâhin Proteus'a baş vurmasını<br />
salık verir. Aristaios da Odysseia'da<br />
Meneloas'un yaptığı gibi (Od. IV, 365 vd.) gidip<br />
Mısır'da fok balıkları arasında yaşayan<br />
Proteus'u bulur ve onu sımsıkı bağlayarak kehanetini<br />
ağzından alır: Dört boğa ile dört düve<br />
kurban edecek, sonra derdine çare bulacaktır.<br />
Aristaios kâhinin dediğini yapar, kestiği<br />
kurbanları dokuz gün sonra yoklayınca,<br />
leşlerinden binlerce arı çıktığını görür. Bağışlandığını<br />
anlar.<br />
Yunanistan'ın bazı bölgelerinde, özellikle<br />
Tesalya, Boiotia ve Arkadya'da Aristaios bir<br />
kır tanrısı olarak saygı görürdü (Eurydike,<br />
Orpheus).<br />
Arkas. Zeus'la Artemis'in avcı kızlarından<br />
Kallisto'nun oğlu, Arkadya bölgesinin efsanelik<br />
atası.<br />
Zeus'un gebe bıraktığı Kallisto doğurup da<br />
öldükten yahut ayı kılığına sokulduktan sonra,<br />
Zeus Arkas'ı büyütmek üzere Hermes'in<br />
anası Maia'ya vermiş. Arkas ana tarafından<br />
Lykaon'un torunuydu. Bu kral Zeus'u sınamak<br />
istemiş, torununu doğrayıp parçalarını<br />
tanrının sofrasına çıkarmış. Ama Zeus aldanmamış,<br />
sofrayı devirdiği gibi, Lykaon'un konağına<br />
yıldırım yağdırmış, kralın kendisini de
Change language