11.04.2013 Views

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

ANTİCSONL<br />

derin bir kuyunun içine atarak,. Antheus'a<br />

inip tası çıkarmasını buyurmuş, delikanlı kuyunun<br />

dibine varınca üstüne kocaman bir taş<br />

atıp onu ezmiş. Sonra da ne büyük bir suç işlediğini<br />

anlamış ve pişmanlık duyarak kendini<br />

asmış.<br />

Antigone. Oidipus'un kendi anası İokaste'den<br />

dogma kızı (Tab. 19). Antigone tragedya<br />

kahramanlarının en cana yakını, hayat hikâyesi<br />

bize en çok dokunanıdır. Davranışı,<br />

eylemiyle bugün bile çözümlenememiş bir<br />

toplum sorununu dile getirdiği içindir ki, çağdaş<br />

insanı derin derin etkileyen, sonsuzca düşündüren<br />

bir kişilik taşır. Sophokles'ie işlenmeye<br />

başlayan Antigone dramı canlılığını bugüne<br />

dek yitirmemiş ve Anouilh gibi Batının<br />

en seçkin tiyatro yazarlarına konu olmuş ve<br />

olmaktadır.<br />

Kâhin Teiresias'ın açıklamalarından ne korkunç<br />

bir suç işlediğini anlayınca, Oidipus gözlerini<br />

kör ettikten sonra, Thebai'den ayrılır,<br />

yollara düşer. Yurdu da, oğulları da lanet<br />

okumuşlardır ona. Yalnız kız Antigone bahtsız<br />

kahramanı elinden tutup, ona hem destek,<br />

hem de kılavuz olur. Kentten kente sürünüp<br />

dilenen babasıyla birlikte Attika ilçesi<br />

Kolonos'a varır, orada halkı acındırmayı ve<br />

kral Theseus karşısında babasını savunmayı<br />

başarır. Böylece Oidipus'a bir sığınak bulup,<br />

onun öç perileri Erinys'lerden kurtularak rahat<br />

bir ölüme kavuşmasını sağlar. Sophokles'in<br />

"Oidipus Kolonos'ta" adlı bu tragedyasında<br />

Antigone'nin güçlü kişiliği belirmekte,<br />

ilerde ne korkusuz bir yürekle ne yaman bir<br />

eyleme girişeceği sezilmektedir.<br />

Oidipus'un ölümünden sonra Antigone<br />

Thebai'ye döner. Thebai'de krallığı paylaşamayan<br />

kardeşleri Eteokles ile Polyneikes birbirlerine<br />

karşı amansız bir savaş açmışlardır.<br />

Aiskhylos'un "Thebai'ye Karşı Yediler" tragedyasına<br />

konu olan bu savaşta iki düşman<br />

kardeş birbirleriyle dövüşürken can verirler.<br />

Bu kez tahta çıkan Kreon Eteokles'in yurdunu<br />

savunurken öldüğü için kahraman sayılıp<br />

törenle gömülmesini, yurduna yabancıların<br />

yardımıyla saldıran Polyneikes'in de mezarsız<br />

kalarak, ölüsünün üstüne toprak serpmeyi bile<br />

yasaklandırarak böyle bir işe girişecek olanı<br />

ölümle cezalandıracağını bildirir.<br />

Sophokles'in ölümsüz "Antigone"sinin konusu<br />

işte budur. Antigone Kreon'un bu emrine<br />

karşı gelir, kardeşini gömer ve eyleminin<br />

suç değil, tersine borç olduğunu ileri sürerek,<br />

yönetmene baş kaldırır, bununla da kalmaz,<br />

suç ve devlet yönetimi konularında yönetmenin<br />

kendisiyle tartışmaya kalkışır. Sophokles'in<br />

erişilmez bir başarıyla dile getirdiği bu<br />

tartışmadan bazı parçaları aşağıya alıyoruz<br />

(M.Eg.B. Yayınları, S. Ali çevirisi):<br />

Antigone — Ben yaptığımı itiraf ediyorum,<br />

hiçbir şeyi inkâr etmiyorum.<br />

Kreon —Bu işi yasak eden emrimi bilmiyor<br />

muydun?<br />

Antigone —Biliyordum. Nasıl bilmem?Herkese<br />

ilan edildi.<br />

Kreon — Demek buna rağmen benim emrime<br />

karşı gelmeye cüret ettin?<br />

Antigone — Fakat bana bu emri veren Zeus<br />

değildi, Hades'te hüküm süren Dike de biz fanilere<br />

böyle bir nizam yüklememişti. Ve senin<br />

emirlerinde, insan sözlerini tanrıların yazılmamış,<br />

değişmez kanunlarından daha üstün<br />

yapacak bir kudret bulunduğunu zannetmiyorum.<br />

Çünkü bu kanunlar yalnız dün ve bugün<br />

yaşamıyorlar, bunlar ebediyen menidirler ve<br />

ne zamandan beri mevcut olduklarını bilen<br />

yoktur.<br />

Kreon — Thebai'liler arasında bunu böyle<br />

gören yalnız sensin.<br />

Antigone — Hepsi böyle görüyorlar, fakat<br />

korkudan dillerini tutuyorlar.<br />

Kreon — Bunlardan ayrı düşündüğün için<br />

utanmıyor musun?<br />

Antigone — Öz kardeşime saygı göstermekte<br />

utanacak ne var?<br />

Krneon — Onunla dövüşüp ölen de bir kardeşin<br />

değil miydi?<br />

Antigone —• Aynı ananın ve aynı babanın<br />

oğluydu.<br />

Kreon — Ötekine karşı alâka göstermekle<br />

buna karşı günaha girmiyor musun<br />

Antigone —• Mezarında yatan ölü böyle hüküm<br />

vermeyecektir.<br />

Kreon —Fakat sen bir günahkâra karşı aynı<br />

hürmeti gösteriyorsun.<br />

Antigone — Onunla beraber ölen bir kardeşti,<br />

bir köle değil.<br />

Kreon — Birinin koruduğu bu memleketi<br />

öbürü harap ediyordu.<br />

Antigone — Olsun, Hades ikisi için de aynı<br />

mezar hakkını tanır.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!