11.04.2013 Views

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

uvun\jmcuf\<br />

dışarıya; Akhillus'un arabasına bağlayıp toz<br />

toprak içinde sürüklediği Hektor'un ölüsünü<br />

görünce, düşer, bayılır.<br />

Bu işkence dokuz gün sürecektir: Her sabah<br />

Akhilleus ölüyü arabasına bağlayıp sürükler.<br />

Onuncu günü akşam kral Priatnos AkhiUeus'un<br />

barakasına gider, yumuşatır yüreğini<br />

ve ölüyü alır, getirir. Hektor'un cenaze töreninde<br />

görürüz şimdi de Andromakhe'yi.<br />

Ozanlar arasında ağıda başlar, şöyle der (İl.<br />

XXIV, 725 vd.):<br />

Erkeğim benim, göçüp gittin genç yaşında,<br />

gittin, evimizde dul bıraktın beni,<br />

çocuğumuz da ufacık, körpecik,<br />

bizden olan, kara talihli ikimizden,<br />

bilmem, gençlik çağma erer mi ki,<br />

bu şehir yerle bir olacak baştan aşağı,<br />

sen öldün, onun koruyucusu bekçisi,<br />

sen, soylu analarını, çocukları ayakta tutan.<br />

Dile gelmez acılar bıraktın, Hektor, anana,<br />

babana,<br />

ama bana kaldı gene en büyük acı.<br />

Ölüm döşeğinde uzatmadın ellerini bana,<br />

şöyle güzel bir söz söylemedin ki,<br />

gözyaşı döke döke gece gündüz anayım onu<br />

Gerçekten de çilesi bitmez Andromakhe'nin.<br />

Euripides'in "Andromakhe" adlı tragedyasında,<br />

AkhiUeus'un oğlu Neoptolemos'un<br />

sarayında görürüz onu, Neoptolemos<br />

kızı Hermione ile evlenmiştir, ama çocuğu<br />

olmamıştır, oysa tutsak olarak konağına<br />

getirdiği Andromakhe ona üç oğulla bir kız<br />

vermiştir. Hermione bu Troya'lı kadını fena<br />

kıskanır, Neoptolemos'un Delphoi'ye gidişinden<br />

faydalanarak, Andromakhe ile oğlunu öldürmek<br />

ister, Themis tapınağına sığındıkları<br />

halde, onlara kıyacaklardır ki, son dakikada<br />

kurtulurlar.<br />

Euripides'ten çok daha güzel, çok daha insanca<br />

bir Andromakhe tipi yaratan şair XVII.<br />

yüzyıl Fransız şairi Racine'dir. Hektor'u bir<br />

türlü unutamayan, Neoptolemos'un (Fransız<br />

tragedyasında adı Pyrrhus'tur) aşkına karşılık<br />

vermeyen ve Hermione'nin kıskançlığını boşa<br />

çıkaran, yiğit ve bilinçli bir kadın, şefkatli<br />

bir ana tipidir.<br />

Jean Anouilh'in "La Guerre de Troie n'aura<br />

pas lieu" (Troya savaşı olmayacaktır) piyesinde<br />

de Andromakhe ilginç, çekici bir tip olarak<br />

canlanır gözümüzün önünde.<br />

Q8<br />

Andromeda. Aithiopia kralı Kepheus'la<br />

Kassiepeia'nın kızı. Anası, Nereus kızlarının<br />

hepsinden daha güzel olmakla övünmüş. Nereus<br />

kızları da Poseidon'a dert yanmışlar, öç<br />

almasını istemişler. Tanrı korkunç bir ejder<br />

salmış Kepheus'un ülkesine, kasıp kavuruyormuş<br />

ortalığı. Zeus-Ammon tapınağının<br />

kâhinine başvuran kral kızını canavara kurban<br />

ederse ülkesinin ejderden kurtulacağı cevabını<br />

almış. Halk da Kepheus'u kızını feda<br />

etmeye zorlamış. Sonunda Andromeda'yı bir<br />

kayaya bağlamışlar. Canavar da onu parçalamak<br />

üzere yaklaşırken, birden yiğit Perseus<br />

gökten inmiş atı Pergasos üstünde, Gorgo'yu<br />

öldürmüş, kafasını eline almış, dönüyormuş<br />

ki, kayaya bağlı güzel kızı görmüş.<br />

Tutulmuş da hemen ona, babasına gitmiş,<br />

demiş ki, kızını bana verirsen, canavardan<br />

kurtarır, canavarı da öldürürüm. Öyle olmuş,<br />

Perseus ejderi öldürüp kızı almış. Sonra da<br />

evlenmişler, ne var ki Andromeda amcasına<br />

Pliineus'a sözlüyrnüş, Phineus adamlarını<br />

toplamış, düğün gecesi saldırmış Perseus'a.<br />

Ama yiğit Gorgo kafasını tutmuş karşılarına,<br />

hepsi birden taştan adam olmuşlar (Perseus).<br />

Ankhises. Troya kral soyundan olan Asrakos'un<br />

oğlu Ankhises tanrıça Aphrodite ile<br />

sevişmiş ve Aineias'ın babası olmuştur (Tab.<br />

17). Homerik denilen övgülerden Aphrodite'<br />

ye ayrılmış olanı, bu sevişmeyi en ufak ayrıntılarına<br />

dek anlatır: Tanrıça Ankhises'i 1da yamaçlarında<br />

sığırlarını otlatırken görür, delikanlının<br />

güzelliğine vurulur ve dağa iner. Övgüde<br />

"canavarların anası, binbir pınarlı" diye<br />

tanımlanan İda dağına Aphrodite'nin inişi,<br />

peşinde vahşi hayvanlar sürükleyen ana tanrıçanın<br />

gelişine benzetilmiş, tanrıçanın büyüsüne<br />

kapılan hayvanların ormanlarda, fundalıklarda<br />

sevişmesi gösterilmiştir. Tanrıça Phrygialı<br />

bir genç kız kılığına girer de öyle görünür<br />

Ankhises'e. Troyalı prens arzu ile yanıp<br />

tutuşarak tanrıçaya yaklaşır. Sevişmelerinin<br />

sonunda gülümser tanrıça, sevgilisine şöyle<br />

seslenir:<br />

Senin bir oğlun doğacak, Troya'Iılara kral<br />

olacaktır o<br />

Ve çocuklarına çocuklar doğacaktır<br />

sonsuzluğa dek!

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!