Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
uvun\jmcuf\<br />
dışarıya; Akhillus'un arabasına bağlayıp toz<br />
toprak içinde sürüklediği Hektor'un ölüsünü<br />
görünce, düşer, bayılır.<br />
Bu işkence dokuz gün sürecektir: Her sabah<br />
Akhilleus ölüyü arabasına bağlayıp sürükler.<br />
Onuncu günü akşam kral Priatnos AkhiUeus'un<br />
barakasına gider, yumuşatır yüreğini<br />
ve ölüyü alır, getirir. Hektor'un cenaze töreninde<br />
görürüz şimdi de Andromakhe'yi.<br />
Ozanlar arasında ağıda başlar, şöyle der (İl.<br />
XXIV, 725 vd.):<br />
Erkeğim benim, göçüp gittin genç yaşında,<br />
gittin, evimizde dul bıraktın beni,<br />
çocuğumuz da ufacık, körpecik,<br />
bizden olan, kara talihli ikimizden,<br />
bilmem, gençlik çağma erer mi ki,<br />
bu şehir yerle bir olacak baştan aşağı,<br />
sen öldün, onun koruyucusu bekçisi,<br />
sen, soylu analarını, çocukları ayakta tutan.<br />
Dile gelmez acılar bıraktın, Hektor, anana,<br />
babana,<br />
ama bana kaldı gene en büyük acı.<br />
Ölüm döşeğinde uzatmadın ellerini bana,<br />
şöyle güzel bir söz söylemedin ki,<br />
gözyaşı döke döke gece gündüz anayım onu<br />
Gerçekten de çilesi bitmez Andromakhe'nin.<br />
Euripides'in "Andromakhe" adlı tragedyasında,<br />
AkhiUeus'un oğlu Neoptolemos'un<br />
sarayında görürüz onu, Neoptolemos<br />
kızı Hermione ile evlenmiştir, ama çocuğu<br />
olmamıştır, oysa tutsak olarak konağına<br />
getirdiği Andromakhe ona üç oğulla bir kız<br />
vermiştir. Hermione bu Troya'lı kadını fena<br />
kıskanır, Neoptolemos'un Delphoi'ye gidişinden<br />
faydalanarak, Andromakhe ile oğlunu öldürmek<br />
ister, Themis tapınağına sığındıkları<br />
halde, onlara kıyacaklardır ki, son dakikada<br />
kurtulurlar.<br />
Euripides'ten çok daha güzel, çok daha insanca<br />
bir Andromakhe tipi yaratan şair XVII.<br />
yüzyıl Fransız şairi Racine'dir. Hektor'u bir<br />
türlü unutamayan, Neoptolemos'un (Fransız<br />
tragedyasında adı Pyrrhus'tur) aşkına karşılık<br />
vermeyen ve Hermione'nin kıskançlığını boşa<br />
çıkaran, yiğit ve bilinçli bir kadın, şefkatli<br />
bir ana tipidir.<br />
Jean Anouilh'in "La Guerre de Troie n'aura<br />
pas lieu" (Troya savaşı olmayacaktır) piyesinde<br />
de Andromakhe ilginç, çekici bir tip olarak<br />
canlanır gözümüzün önünde.<br />
Q8<br />
Andromeda. Aithiopia kralı Kepheus'la<br />
Kassiepeia'nın kızı. Anası, Nereus kızlarının<br />
hepsinden daha güzel olmakla övünmüş. Nereus<br />
kızları da Poseidon'a dert yanmışlar, öç<br />
almasını istemişler. Tanrı korkunç bir ejder<br />
salmış Kepheus'un ülkesine, kasıp kavuruyormuş<br />
ortalığı. Zeus-Ammon tapınağının<br />
kâhinine başvuran kral kızını canavara kurban<br />
ederse ülkesinin ejderden kurtulacağı cevabını<br />
almış. Halk da Kepheus'u kızını feda<br />
etmeye zorlamış. Sonunda Andromeda'yı bir<br />
kayaya bağlamışlar. Canavar da onu parçalamak<br />
üzere yaklaşırken, birden yiğit Perseus<br />
gökten inmiş atı Pergasos üstünde, Gorgo'yu<br />
öldürmüş, kafasını eline almış, dönüyormuş<br />
ki, kayaya bağlı güzel kızı görmüş.<br />
Tutulmuş da hemen ona, babasına gitmiş,<br />
demiş ki, kızını bana verirsen, canavardan<br />
kurtarır, canavarı da öldürürüm. Öyle olmuş,<br />
Perseus ejderi öldürüp kızı almış. Sonra da<br />
evlenmişler, ne var ki Andromeda amcasına<br />
Pliineus'a sözlüyrnüş, Phineus adamlarını<br />
toplamış, düğün gecesi saldırmış Perseus'a.<br />
Ama yiğit Gorgo kafasını tutmuş karşılarına,<br />
hepsi birden taştan adam olmuşlar (Perseus).<br />
Ankhises. Troya kral soyundan olan Asrakos'un<br />
oğlu Ankhises tanrıça Aphrodite ile<br />
sevişmiş ve Aineias'ın babası olmuştur (Tab.<br />
17). Homerik denilen övgülerden Aphrodite'<br />
ye ayrılmış olanı, bu sevişmeyi en ufak ayrıntılarına<br />
dek anlatır: Tanrıça Ankhises'i 1da yamaçlarında<br />
sığırlarını otlatırken görür, delikanlının<br />
güzelliğine vurulur ve dağa iner. Övgüde<br />
"canavarların anası, binbir pınarlı" diye<br />
tanımlanan İda dağına Aphrodite'nin inişi,<br />
peşinde vahşi hayvanlar sürükleyen ana tanrıçanın<br />
gelişine benzetilmiş, tanrıçanın büyüsüne<br />
kapılan hayvanların ormanlarda, fundalıklarda<br />
sevişmesi gösterilmiştir. Tanrıça Phrygialı<br />
bir genç kız kılığına girer de öyle görünür<br />
Ankhises'e. Troyalı prens arzu ile yanıp<br />
tutuşarak tanrıçaya yaklaşır. Sevişmelerinin<br />
sonunda gülümser tanrıça, sevgilisine şöyle<br />
seslenir:<br />
Senin bir oğlun doğacak, Troya'Iılara kral<br />
olacaktır o<br />
Ve çocuklarına çocuklar doğacaktır<br />
sonsuzluğa dek!