Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

çülü bir adamdır, Telemakhos'un öldürülmesine
karşı çıkar (Od. XVI, 394 vd )
Öbür talipler gibi dilenci kılığındaki Odysseus'a
kötü davranmaz, dövülmesine karşı gelir,
talipleri yatıştırmaya çalışır (XVIII, 121
vd.). Gene de taliplerin kaderini paylaşmaktan
kurtulamaz ve Telemakhos'un kargısıyla
vurulur (Od. XXII, 90 vd.).
Amphion. Zeus ile Antiope'nin oğlu, Zethos'un
ikiz kardeşi (Tab. 9).
Antiope ikiz çocuklarını doğurunca, amcası
Lykos onları Kithairon dağına bırakıp, Antiope'yi
de karısı Dirke'ye köle olarak verir. İkizler
dağda çobanlar arasında büyür, Amphion'un
müziğe yeteneğini fark eden tanrı Apollon
(ya da Hermes) ona bir lyra armağan etmişti.
Günün birinde Dirke'nin yanından kaçan
Antiope gelir, dağda oğullarını bulur ve
öcünü almaya iter onları. İkizler Thebai'ye
dönerler, Lykos'u öldürüp, Dirke'yi azgın bir
boğanın boynuzlarına saçlarıyla bağlayarak
salıverirler hayvanı. Dirke kayalar üstünde
parçalanıp can verir. Ölüsü bir ırmağa atılır,
o ırmağa Dirke adı verilmiştir sonradan. Zeus'un
buyruğuyla Thebai şehrinin yönetimi
bundan sonra Amphion'la Zethos'a geçer.
İkizler kentin surlarını kurmaya koyulurlar.
İkizler birbirlerine hiç benzemiyorlar, sert yaratışlı
Zethos avcı ve savaşçı idi, Amphion ise
tam tersine yumuşak, sevimli bir sanatçıydı.
Surları yaparken Zethos sırtında kocaman
kaya parçalan taşıyor, Amphion ise lyra çalıyor,
çalgının güzel ve büyüleyici seslerine
kendilerini kaptıran taşlar yerlerinden kımıldıyor,
istenilen sıraya girip yan yana diziliyorlardı.
Amphion Tantalos'un kızı Niobe ile evlenmiş,
Apollon'la Artemis Niobe'nin çocuklarını
oklarıyla vururken Amphios'u da küstah
bir soy yarattı diye öldürmüşler (Niobe).
Amphissos. Bkz. Dryope.
Amphitrite. Okeanos kızı Doris'in deniz
tanrı Nereus'la birleşmesinden Nereides diye
anılan elli kız doğar. Ahenkli isimlerini dize
dize saymakla bitiremez Hesiodos (Theog.
240 vd.). Amphitrite de bunlardan biridir,
öyküsü, macerası yoktur her nedense. Gtl
inin birinde Poseldon onu bir kumsalda kız
/ U v ll I II I I \ I » 'II
kardeşleriyle oynarken görmüş ve güzelliğine
vurulmuş. Ama kız çok utangaçmış tanrıdan
kaçmış ve Atlas'ın dünyayı omuzlarında taşıdığı
uzak ülkelere varmış. Poseidon da bir yu
nus balığı göndermiş peşinden, yunus Anı
phitrite'yi sırtladığı gibi, getirmiş deniz kralına
vermiş. Evlenmişler ve o gün bugün mutlu
bir çift olarak yaşamışlar. Denizden olma bir
sürü yaratığın başında, köpükler arasında kayan
bir arabada oturur gösterilen denizler
kraliçesi Poseidon'a vefalı bir eş olmuş, kimi
efsaneciye göre çocuğu olmamış, ama Hesiodos
onun Triton'u doğurduğunu şöyle anlatır
(Theog. 230 vd.):
Toprağı sarsıp gümbürdeten Poseidon
Amphitrite .tanrıçayla eulendi
ve onların sevişmelerinden
büyük Triton doğdu, gücü kuvveti sonsuz,
o Triton ki dalgaların dibinde,
anasının ve soylu babasının yanında
altından bir sarayda oturur
korkular saçarak çevreye.
Amphitryon. Tirnys kralı Alkaios'un oğlu
(Tab. 13). Kaza ile amcası Elektryon'u öldü
rür. Yurdundan sürülüp Thebai'ye sığınır,
ora kralı Kreon onu bu suçundan arındırır.
Amphitryon kendisiyle birlikte Thebai'ye gelen
amcakızı güzel Alkmene'ye talip olur,
ama Alkmene bu evlenme için bir şart koşar:
Amphitryon, bir zamanlar kral Pterelaos'un
oğullarınca öldürülen kardeşlerinin öcünü almalıdır.
Kreon da bu işe yardım etmeye söz
verir, yeter ki Dionysos'un Thebai ülkesine
saldığı Teumessos tilkisinden kurtarsın bölgeyi.
Amphitryon bu işi başarır, sonra da Alkmene'nin
isteğini yerine getirmek için yola
çıkar.
Alkmene'nin kardeşlerini Taphos adasından
gelme bir ordu öldürmüştü, bu adanın
kentini almak ise kralı Pterelaos'u öldürmeye
bağlıydı, o da olanaksız, çünkü kralın saçında
onu ölümsüz kılan bir altın tel varmış. Amphitryon'a
tutulan kral kızı Komaitho babasının
başından altın teli koparmış. Pterelaos
ölünce, Amphitryon da Taphos'u ele geçirmiş
ve krallığını sefere kaülan arkadaşı Atlna'lı
Kephalos'a vermiş. Ama Komaitho'ya
şükran beslemek şöyle dursun, onu öldürmüş
ve Taphos'u yağma ettikten sonra Thllpti'yi
(Inıımüş (Alkmene).
V,