Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

yan birer şema ile de belirtmek yoluna gittik. Soy Tabloları diye adlandırdığımız
bu 25 tablo, öyle sanıyoruz ki, okuyucuya efsaneleri anlatmakta ve birbirleriyle
bağlantılı olarak değerlendirmekte faydalı olacaktır. Bu tabloları dizmekte gösterdiği
özen ve ustalık için sayın Erol Erduran'a teşekkürü borç bilirim.
5. YUNANCA-LATİNCE KELİMELERİN YAZILIŞI
Bugüne dek kaleme aldığım her yapıtta olduğu gibi burada da Milli Eğitim Bakanlığı
Klasikler Dizisinde benimsenen "transcription" yani yazılışı kullandım.
Bunun Türkçede bazı güçlükleri olabilir, ama düzgün ve düzenli bir yazılışı sağlayan,
karışıklıkları önleyen tek yazılış da budur. Dizinlerde kolaylık olsun diye Yunanca
adlarının başka yazılışlarını da verdik, örneğin Asil, Achille, Achilleus,
Akhilleus; Ülis, Ulixes, Odisseus, Odysseus gibi. Öyle sanıyoruz ki okuyucu aradığı
ismi bulmakta güçlük çekmeyecektir.
1. SÖZLÜK
MİTOLOJİ SÖZLÜĞÜ NASIL KULLANILIR?
Sözlük içinde alfabe sırasına göre dizilmiş adların her biri kendi efsanesiyle tanımlanmış,
anlatılmıştır. Her efsanede bir kişi başka birçok kişilerle bir arada
bağlantılı olarak geçer, bir serüvenin bir değil, bin bir kahramanı vardır, onun
için kişileri adlarına göre bir sözlük dizimi içinde ayırmak çokluk efsaneleri parçalamaya
ya da aynı efsaneyi birkaç yerde tekrarlamaya götürür. Sözlüğün bu
kaçınılmaz kusurunu elden geldiğince hafifletip ortadan silmek için bir kişiye ayrılmış
maddelerde başka bir kişiyle ilişkili olarak öyküsünün o ikinci kişinin adı
altında aranıp bulunması için adını italik harflerle parantez içine aldık, kimi adları
da sözlükte yalnız saydık ve karşısına, bkz .. madde diye başka bir maddeye
gönderdik. Burada da tam bir denge ve tutarlıga varamadığımızı biliyoruz. Kimi
adlar o kadar çok geçer ki her defasında onlara atıf yapmak olanaksızdır. Hele
Homeros ve Hesiodos'un adları hiçbir dizine sığmayacak kadar sık geçmektedir.
Onları dizin dışı bırakmaktan başka çare bulamadık.
2. DİZİNLER
Bu sözlüğün dizinlerini meydana getirmek, sözlüğün kendisini yazmak kadar
zor olmuştur. Bütün özel adları bir tek dizin içinde toplamanın asıl amacımıza
yardım etmeyeceğini çalışmamız sırasında anladık ve epey emekle hazırladığımız
bu çeşit dizinden vazgeçtik. Bugüne dek alışılagelmiş klasik bir dizin meydana
getirmektense, okuyucunun ve özellikle öğrencilerin işini kolaylaştıracak bir
yöntem izlemeyi yeg gördük. Bunun için Şefik Çan'ın da kullandığı çok dizinli
yöntemden esinlendik ve aşağıda saydığımız üç tür dizini düzenledik.
I. Asıl adlar dizini
II. Yer adları dizini
III. Sanatçılar ve eserleri dizini
•3H1