11.04.2013 Views

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

unutturan çok yaygın bir tanrıça oldu. Caes.ır'ın<br />

kendi Tykhe'sine olan güveni meşhurdur.<br />

Bu güven, onu sonunda bütün ikazları<br />

hiçe sayarak mahvolmaya götürdü. Tebdil<br />

giymiş olarak, bir balıkçı kayığında Dyrrhachium'dan<br />

İtalya'ya geçmek isterken, kayıkçının<br />

fırtınadan çekinmesi üzerine, ona şöyle<br />

bağırmıştı: 'Durma, sen Caesar'ı ve Caesar'ın<br />

Tykhe'sini götürüyorsun!'. Tanrıça<br />

Tykhe, resimlerde çok yer alır. Elinde bereket<br />

boynuzu yahut bir gemi dümeniyle veya<br />

yuvarlanan bir küre üzerinde kanatlı olarak<br />

tasvir edilir. Yunanlılar şansın açık olsun yerine<br />

'Agathe Tykhe' (İyi Tykhe ile!) deyimini<br />

kullanırlardı.<br />

italya'da Latium bölgesinde eski bir kültü<br />

olan şans, baht tanrıçası Fortuna, İsa'dan önce<br />

birinci yüzyıldan sonra Yunanlıların<br />

Tykhe'siyle özleştirildi, Tykhe'nin Latince adı<br />

oldu".<br />

Tyndareos. Sparta kralı Tyndareos Leda'nın<br />

kocası ve Helene, Klytaimestra ile Dioskurların<br />

ölümlü babasıdır (Tab. 12). Gençliğinde<br />

Sparta'dan sürülür, Aitolia kralı Thestios'un<br />

yanına sığınır, kızı Leda'yı aldıktan<br />

sonra Herakles'in yardımıyla krallığını geri<br />

alır. Helene'nin çok sayıda talipleri arasında<br />

seçmek için Odysseus'un önerisine uyar ve<br />

kızını Menelaos'a verir (Helene). Tyndareos'un<br />

ölümü üstüne kaynaklar birbirini tutmaz,<br />

tanrı Asklepios'un onu ölümsüzleştirdiği<br />

söylenirdi. ,<br />

Typhon. Adı İlyada'da Typheus diye geçen<br />

Typhon Khrysaor'la Kallirhoe'nin oğludur,<br />

Kkhidna ile birleşerek Orthos, Kerberos, Khiınaira<br />

ve Hydra gibi azmanlar üretir (Tab. 6).<br />

Hesiodos Theogonia'nm başlangıcında<br />

Typhon için bu soy ağacını verdikten sonra,<br />

sonradan eklenmiş bir parçada onu yanardağ<br />

tanrısı olarak çarpıcı renklerle tanımlar: Titanlar<br />

gökten kovulduktan sonra Gaia Tartaros'la<br />

son bir kez birleşip Typhon'u doğurmuş<br />

(Theog. 825 vd.):<br />

Zor İşler İçin yaratılmıştır kolları,<br />

ayaklan yorulmak bilmez bu yaman<br />

tanrının,<br />

yüz yılan başı yükselir omuzlarından<br />

çıkarıp korkunç kara dillerini,<br />

bu ejder kafalarındaki gözlerde<br />

ateş alev saçar kara kaşları altından.<br />

Zeus bu azmanı da alt etmek gerektiğini an<br />

lar ve onu öldürmeye kalkışır; bir gümbürtüdür<br />

kopar doğada:<br />

Bir yangın sardı menekşe rengi suları.<br />

Bir yandan gök gürültüsü ve şimşekler,<br />

bir yandan ejderhanın saldığı alevler,<br />

kaynıyordu yer, gök, deniz baştan başa,<br />

bir depremdir başlıyordu, önü alınmaz,<br />

ürpertiler içindeydi Hades bile...<br />

Zeus toparlayıp var gücünü, hışmını,<br />

yakalayıp şimşeklerini, yıldırımlarını<br />

dikildi Olympos'un başına ve vurdu!<br />

Birden ateşe boğdu, çepeçevre,<br />

korkunç canavarın inanılmaz başlarını.<br />

Yediği kamçıyla duraklayan Typhon<br />

yıkıldı yere, kolu, kanadı kırılarak<br />

ve toprak inledi inim inim.<br />

bir alev fışkırdı yıldırım yiyen devden,<br />

yükseldi sarp, kara vadilerinden yukarı<br />

dibine düştüğü Etna dağının.<br />

Tyro. Salmoneus'la Alkidike'nin kızı (Tab.<br />

23). Tyro bir ırmak tanrıya aşıkmış, her gün<br />

kıyılarına gider, aglarmış, günün birinde tanrı<br />

Poseidon ırmaktan çıkıp onunla birleşmiş.<br />

Tyro ikiz çocukları doğurmuş: Pelias'la Neleus.<br />

Ama bunları dağa bırakmış. İkizleri büyüyünce<br />

Salmoneus'un karısı Sidero'dan eziyet<br />

gören Tyro'yu kurtarmaya gelirler. Tyro bundan<br />

sonra amcası Kretheus'la evlenir ve Aison'u<br />

doğurur (Neleus, Pelias, Aison).<br />

Tyrrhenos. Tyrrhenoi diye anılan Etrüskle<br />

rin atası. Lydialı bir önder sayılan Tyrrhenos<br />

kimi kaynakta Herakles'le Omphale'nin, kiminde<br />

de Telephos'un oğlu ve Tarkhon'un<br />

kardeşi olarak gösterilir. Troya savaşından<br />

sonra Ege kıyılarında kıtlık baş göstermiş,<br />

Tyrrhenos da halkından bir bölük alıp İtalya'ya<br />

göçmüş.<br />

';«

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!