Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Hesiodos Titan sözcüğünde çifte bir etimoloji
gösterir: Uzatmak, yayılmak anlamına gelen
"titainein" ve öç anlamına gelen "tisis" (Theog.
207) ama Titanlar Kykloplar ve Hekatonkheirler
gibi doğa dışı, azman yaratıklar
değildir.
Erkek Titanlar şunlardır: Okeanos, Koios,
Krios, Hyperion, İapetos ve Kronos.
Dişi Titanlar da, Theia, Rheia, Themis,
Phoibe ve Mnemosyne'dir.
Zeus'la birleşen Themis ve Mnemosyne dışında,
öbür Titanlar ve Titanidler aralarında
evlenirler. Hesiodos Theogonia'nın büyük bir
bölümünü bu Titanlardan doğan yaratıkları
saymaya ayırır.
Okeanos kendi gibi bir deniz tanrıçası olan
Tethys'le evlenip Okeanos kızlarını meydana
getirirler. Hesiodos bunların üç bin olduğunu
söyler ve başta Styks olmak üzere Asia,
Elektra, Doris, Eurynome, Dione, Kalypso
gibi bazılarının adlarını sayar.
Koios Phoibe ile birleşir, Asteria ve Leto'yu
meydana getirirler. Kendileri de çocukları da
parlaklığı simgeleyen göksel varlıklardır. Leto
Zeus'la birleşip Apollon'la Artemis'i doğurur.
Krios, Pontos'un kızlarından Eurybie ile evlenir.
Çocukları, Astraios, Pallas ve Perses'tir.
Hyperion'la Theia'nın birleşmesinden Eos
(Şafak), Helios (Güneş) ve Selene (Ay) meydana
gelir.
İapetos, Okeanos kızı Asia (ya da Klymene)
ile evlenir, çocukları Atlas, Prometheus, Epimetheus
ve Menoitios'tur.
Titanomakhia. Bkz. Devler ve Tanrılar
Savası.
Tithonos. Troya kralı Laomedon'un oğlu,
Priamos'un agabeysi Tithonos çok yakışıklı
bir gençmiş. Şafak tannça onu kaçırıp sarayına
yerleştirmiş. Memnon'la Emathion adında
iki oğulları olmuş. Eos'un sevgilisine ölümsüzlüğü
verdiği halde sürekli gençliği bağışlamayı
unutmasından dolayı Tithonos'un ihtiyarlıktan
büzülüp büzülüp bir çekirge haline
gelmesi hakkında Eos maddesine bakınız.
Tityos. Dev Tityos'u yeraltı ülkesinde gören
Odysseus şöyle anlatır (Od. XI, 576 vd.):
Tityos'u gördüm sonra da, çok sanlı
Toprağın oğlunu,
toprağa uzanmış, dokuz dönüm yer
kaplamıştı toprakta,
iki akbaba, konmuş iki yanma,
bağrını deşip didikliyorlardı ciğerini,
ama o, elleriyle kovamıyordu akbabaları bir
türlü,
çünkü Leto'ya saldırmıştı, Zeus'un ulu
karısına.
Başka bir anlatıma göre bu azgın devi cezalandıran
Zeus değil, Leto'nun çocukları Apollon'la
Artemis'tir.
Tlepolemos. İlyada'da sözü geçen Tlepolemos
Herakles'in oğullarından biridir. Troya
savaşına Rodos'tan gelme gemilerle katılır.
Rodos'a göçmesinin nedeni de şudur: Babalarının
ölümünden sonra Herakles oğulları
Eurystheus'un hışmına uğrayıp Peloponez'e
bir türlü yerleşemeyince, Tlepolemos büyük
amcası Likymnios'la birlikte Argos'a çağrılır
ve orada kalma izni alır, ama Likymnios'la
arasında çıkan bir kavgada amcasını öldürür.
Bunun kaza ile olduğu, Tlepolemos'un bir
öküzü, ya da bir köleyi vurmak için kaldırdığı
sopayı istemeyerek amcasının başına indirdiği
söylenir. Her ne hal ise Tlepolemos Argos'ta
kalamaz, Rodos'a göçer ve orada Undos,
lalysos'la Kameiros diye üç şehir kurar.
Tmolos. Lydia dağı Tmolos (Bozdağ) Dionysos
dininin kaynağı olarak gösterilir. Ayrıca
kraliçe Omphale'nin kocasına verilen addır.
Tmolos adlı başka bir Lydia kralından da
söz edilir: Ares'in oğlu olan bu kral Artemis'in
arkadaşlarından birine saygısızlık etmiş,
tanrıça da üstüne azgın bir boğa salmış,
onu öldürtmüş. Oğlu ölüsünü Bozdag'a gömmüş,
bu yüzden dağa Tmolos adı verilmiş.
Triopas. Triopas ya da Triops çeşitli kaynaklı
efsanelerde adı geçen bir kişidir. Aiolos,
ya da Poseidon'un oğlu sayılır, Helios
tanrıyla Rhodos'un oğullarının biri de Triopas
adıyla anılır (Heliosoğulları). Triopas
Knidos şehrini kuran kahramandır.
Triptolemos. Demeter efsanesinde rol oynayan
Eleusisli kahramandır (Demeter).
Tritogeneia. Bkz. Athena.
Triton. Poseidon'la Aınphitrite'nin oğlu.
Hesiodos bu deniz tanrısını şöyle tanımlar
(Thcog. 930 vd.):