Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

ölümsüzlerin başına geçmesini,
Olympos'un kralı olmasını istediler ondan
ve Zeus geçip başına tanrıların
yetki paylarını dağıttı her birine.
Theogonia Zeus'un ve öbür Olympos tanrılarının
evlilikleriyle, çocuklarını saymakla sona
erer.
Theoklymcnos. Melampus soyundan bir
kâhin. Odysseia'da sözü geçer.- Telemakhos
Pylos dönüşünde bu kâhini gemisine alır ve
îthake'ye konuk olarak götürür. Argosludur,
ama adam öldürdüğü için sürülür. Theoklymenos
kuşların uçuşundan anlam çıkarır:
Odysseus'un yakında geleceğini ve talipleri
öldüreceğini önceden haber verir.
Theonoe. Bir roman kişisi: Kâhin Kalkhas'ın
kız kardeşi olarak gösterilir. Günün
birinde kumsalda oynarken korsanlarca kaçırılır,
Karia kralına satılır. Babası Thestor onu
aramaya çıkar, gemisi batar, o da Karia kıyılarına
çıkar ve kralın sarayına köle olur. Theonoe'nin
kız kardeşi Leukippe de babasının
dönmediğini görünce erkek kılığına girer ve
Karia'ya gelip aynı saraya rahip olur. Theonoe
kız kardeşini tanımaz, yakışıklı rahibe gönül
verir, ona teklifte bulunur. Leukippe hiç
yanaşmayınca, Thestos'u onu öldürmekle
görevlendirir. Thestos da kızını tanımaz, tutuklu
olduğu yere girip kaderinden yakınacak
olur. Kız babasına kendini tanıtır, derken
Thestor Theonoe'yi öldürmeye kalkar, kılıcını
kınından çıkarırken Theonoe babasını anarak
ağlar, hepsi birbirini tanırlar. Karia kralı
da üçünü birden armağanlara boğup yurtlarına
geri gönderir.
Thcrsites. Troya önündeki Akha ordusunda
bir asker olan Thersites İlyada'da krallar
kralı Agamemnon'a dil uzatmaya yeltenen
bir adamdır (Agamemnon). Destanın yalnız
bir bölümünde adı geçen Thersites şöyle tanımlanır
(îl. II, 212 vd.j:
Yalnız Thersites kopardı yagarayı, konuştu
ileri, geri,
o Thersites ki saçmalar dururdu biteviye,
kralları kızdırmak için laf ederdi,
gelişigüzel,
Argosluları güldürsündü yeter ki,
tlyon 'a gelen en çirkin kişiydi o,
bacakları çarpık, bir ayağı aksaktı,
284
sırtı kambur, göğsü çöküktü içeri,
kafası omuzlarının üstünde sivriydi,
tek tüktü başında saçı.
Thersites Agamemnon'a karşı orduda hemen
hemen herkesin düşündüğünü dile getirdiği
halde, büyüğe saygısızlık etti diye Odysseus'un
hışmına uğrar, tartaklanır (İl. II, 257
vd.):
Bak sana diyeyim, bu dediğim de olacak
hani,
böyle zıpırlık eder görürsem seni bir daha,
varsın Odysseus'un omuzları üstünde
durmasın başı,
bana bir daha Telemakhos'un babası
demesinler,
tutup anadan doğma etmezsem seni
çırılçıplak,
ayıp yerlerini örten gömleğini çıkarmazsam
sırtından,
adamakıllı pataklamazsam seni,
göndermezsem tez giden gemilere ağlaya
ağlaya.
Böyle dedi, değneğiyle sırtına, omuzlarına
vurdu,
Thersites oldu iki büklüm,
gözlerinden yaşlar aktı tane tane.
Sırtında altın değnekle vurulan yerde
kanlı bir şiş peyda oldu birdenbire.
Diz çöktü, baktı acı acı, sildi yaşlarını,
tatlı bir gülme aldı herkesi.
Thersites'e Shakespeare'in "Troilus'la
Kressida" dramında da rastlarız. Shakespeare
herhalde yukardaki dizelerden esinlenerek
Thersites'i Akha ordusunun soytarısı olarak
canlandırır.
Theseus. Theseus, Dor ırkının büyük kahramanı
Herakles'in örneği üzerine Atina'da uydurulmuş
bir kişidir, efsanesi de Herakles efsanesinin
motifleriyle bir araya getirilmiş, bu
yakıştırmalara Atina'nın ülkülerini yansıtan
kişisel ve toplumsal bazı temalar eklenmiştir.
Ayrıca Atinalılar Theseus'u efsanelik değil de
tarihsel bir kişi sayarlardı. "Theseus'suz hiçbir
şey yoktur" Atina'da özdeyiş olmuştu.
Aigeus'la Aithra'nın oğludur (Tab. 24),
ama asıl babasının Aigeus değil de, tanrı Poseidon
olduğu ileri sürülürdü (Aigeus, Aithra).
Troizen'de dedesi Pittheus'un yanında
büyüyen Theseus Atina kralının oğlu olduğunu
bilmiyordu, çünkü Aigeus Aithra'ya çocuğa
altına sandallarıyla kılıcını sakladığı bir ka-