Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

ALKMAİON
Alkmaion. Argos'lu kâhin. Amphiaraos. ile
Eriphyle'nin oğlu (Tab. 23). Amphiaraos,
öleceğini bildiği Thebai seferine katılmadan
önce, oğullarına analarını cezalandırmak görevini
yüklemişti. Epigon'lar diye anılan Yediler'in
oğulları ikinci Thebai seferine önder
olarak Alkmaion'u seçmişlerdi, bir tanrı sözü
Alkmaion başlarına geçerse zafer kazanacaklarını
bildirmişti çünkü. Gene de ikircikliydi.
Alkmaion, babasının can verdiği kente
gitmekten çekiniyordu. Bu kez de Eriphyle
işe karıştı: Harmonia'nın gerdanlığından
sonra, tanrı armağanı ünlü "peplos"unu da
rüşvet alarak oğlunun sefere çıkmasını sağladı.
Savaşta Epigon'lar üstün geldiler. Alkmaion
Eteokles'in oğlu Thebai kralı Laodamas'ı
kendi eliyle öldürdü ve Polyneikes'in
oğlu Thersandros'u tahta oturttu (Epigon'
lar).
Dönüşte Alkmaion Delphoi'ye uğradı, anasını
öldürmek görevini yerine getirmenin gerekli
olup olmadığını sordu, tanrıdan olumlu
cevap alınca Argos'a döndü ve Eriphyle'yi öldürdü.
Ama öç perisi Erinys'ler hemen takıldılar
peşine, ülkeden ülkeye kovaladılar onu.
Önce Arkadya'da Oikles'in yanına sığınır,
orada da rahat bulamayınca, Psophis kralı
Phegeus'un sarayına varır. Phegeus onu suçundan
arındırır ve kızı Arsinoe'yle evlendirir.
Ne var ki Psophis topraklarında korkunç
bir kuraklık baş gösterir, gene Delphoi tapınağına
baş vurulur ve tanrı sözcüsü Alkrnaion'un
ikinci bir kez arındırılması gerektiğini
bildirir. Gene yollara düşen ana katili ırmak
tanrı Akheloos'un yanına varır. Orada, ırmak
ağzında anasının ölümünden sonra meydana
gelmiş bir toprak üstünde ırmak tanrı Alkmaion'u
bir daha arındırır. Akheloos da ona kızı
Kallirhoe'yi verir, ama kız ona varmak için
Harmonia'nın gerdanlığı ile peplos'unu şart
koşar. Alkmaion gene Psophis'e dönüp Phegeus'tan
ister bunları, Apollon'un tapınağına
adayacağını söyler. Yalan meydana çıkınca
Phegeus konukluk kurallarını bozmamak için
Alkmaion'u kendi eliyle değil, oğullarının
eliyle öldürür. Kallirhoe'nin yakarması üzerine
çabuk yetişen oğlu Akarnan kan davasını
sürdürerek Phegeus'un oğullarını öldürür,
Harmonia'nın uğursuz süslerini de Apollon'a
adak olarak Delphoi tapmağına verirler.
Alkmene. Mykene kralı Elektryon'un kızı
(Tab. 13). Kaza ile babasını öldüren amca
oğlu Amphitryon'la evlenmeye razı olur,
ama önce, kardeşlerini öldüren Taphos'luları
cezalandırmasını ister ondan. Amphitryon bu
işi yapmaya gitmişken, Zeus Amphitryon kılığında
Alkmene'nin yatağına girer, birleşir
onunla. Söylentiye göre, bu sevişme üç tam
gün sürmüş, Zeus güneşe bu süre dolmadan
görünmemesini buyurmuşmuş çünkü. Tanrı
bu süre içinde Herakles'i ana rahmine yerleştirmiş.
Aynı gece sabaha karşı seferden dönen
Amphitryon da güzel karısına kavuşur.
Ne var ki kocasının biraz önce boş bıraktığı
yatağa gene döndüğünü görünce Alkmene
de, karısından fazla bir iltifat görmeyince
Amphitryon da şaşmışlar. Daha sonra aldatıldığını
öğrenen Amphitryon Alkene' yi diri diri
yakmak istemiş, ama Zeus odun yığınını,
üstüne yağmur yağdırarak söndürmüş. Amphitryon
da tanrı buyruğuna boyun eğerek,
karısının bir gece aralıkla doğurduğu Herakles'le
İphikles'i bağrına basmış. Kocası ölünce,
Alkmene oğullarının izinden gitmiş. Herakles
tanrılara karışınca, Eurystheus'un hışmından
kurtulmak için Atina'ya sığınmış,
sonra da oğluna bunca eziyet yapan o kral da
can verince, gözlerini oymuş. Ömrünün son
günlerini gene Thebai'de geçirmiş, çok yaşlı
olarak ölen sevgilisini Zeus Mutlular Adasına
götürüp, yeraltı yargıcı Rhadamanthys'le evlendirmiş.
Onun üstüne hiçbir ölümlü kadınla
da ilişki kurmamış Zeus (Amphitryon, Herakies).
Alkyone. Rüzgârlar kralı Aiolos'un kızı Alkyone
Sabah Yıldızının oğlu Keyks'le evlenmiş.
Karı-koca öyle mutluymuşlar ki Zeus ile
Hera'ya benzetirlermiş kendilerini. Tanrılar
kıskanmış bu mutlu yuvayı, Alkyone ile
Keyks'i birer deniz kuşu haline getirmişler.
Alkyon denilen bu masal kuşu, yuvasını dalgalar
üstünde kuran bir çeşit martı imiş. Ovidius
bu öyküyü biraz değişik biçimde anlatır:
Günün birinde Keyks denizaşırı bir tapınağa
gidecek olmuş. Alkyone yalvarmış gitmesin
diye, ama dinletememiş. Yolda Keyks korkunç
bir fırtınaya tutulmuş, gemisi batmış,
kendisi de boğulmuş. Dalgalar ölüsünü kıyıya,
dönüşünü gözleyen Alkyone'nin önüne