Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

unu aldatmakla geçmişi» Aulolykos sığır
sürülerini çalmış, Sisyphos da gelmiş, her
hayvanın tırnağı altına önceden yazmış olduğu
adını göstererek sığırları geri almış. Ama
o sırada Autolykos kızı Antikleia'yı Laertes'le
cvlendiriyormuş, düğünden bir gece
önce Sisyphos kızın yatağına girmeyi ve onu
Odsseus'a gebe bırakmayı başarmış. Odysseus'
un bu kadar akıllı ve kurnaz oluşu Laertes
in değil de, Sisyphos'un oğlu olduğundan-
[ mış. Bu bir, ikincisi Zeus'a karşı: Baştanrı
Asopos'un kızı Aigina'yı kaçırdığı zaman
Sisyphos'un kral olduğu Korinthos'tan geçmiş,
Sisyphos bunu görmüş, derken Asopos
kızını aramaya çıkınca kimin kaçırdığını söyler
im, ama sen de şehrimin kalesinde bir kaynak
fışkırmasını sağlarsın demiş. Asopos buna
razı olmuş, Sisyphos da Zeus'u ele ver­
­­­. Tanrılar tanrısının affedeceği suç mu?
Bir söylentiye göre suçluyu hemen yıldırımla
çarpmış, başka birine göre onu alıp Hades'e
götürsün diye Thanatos, yani ölüm cinini
göndermiş ona. Sisyphos, yutar mı, ne yapmış
yapmış, kıskıvrak bağlamış koca ifriti.
Öyle ki insanlar ölmez olmuş ortalıkta. Zeus
gene de çare bulmak zorunda kalmış, kurtarmış
Thanatos'u, eski düzeni yeni baştan kurmuş,
ama ilk kurban olarak da Sisyphos'u alın,
ısını buyurmuş ölüme. Ne var ki Sisyphos
ölmeden karısına tembih etmiş sakın cenaze
töreni yapmasın diye. Mezarsız, törensiz çırçiplak
çıkmış Hades tanrının önüne, ah vah
etmiş, karısından yakınmış durmuş, bir yeryüzüne
gideyim de ağzının payını vereyim
demiş ölüler ülkesi padişahına. O da bırakmış
gitsin. Gidiş o gidiş, bir daha döner mi Sisyphos
cehenneme? Yıllar yılı yaşamış, ama öldüğü
zaman da bir daha kaçmamasını sağlamak
için işte o cezaya çarpmış tanrılar onu.
Çaırpmazlar mı?
Sisyphos üstüne daha birçok suçlar yüklenir.
Uyduran uydurmuş. Karısının Pleiadlardan
biri, Merope, olduğunu, Gaukos'la Bellerophontes'in
atası bulunduğunu söylemekle
yetinelim biz. Kendisi Aiolos'un oğlu, yani
Deukalion soyundandır (Tab. 20).
Skamandrios. Bkz. Astyanaks.
Skamandros. Troya ovasında akan ırmak
(bugün Küçük Menderes). Skamandros'un hiı
adı da Ksanlhos, yani kızıl sudur, çünkü içinde
yıkanan koyunların tüylerini kızıllaştırır
mış. Bir anlatıma göre, Aphrodite güzellik
yarışmasında Paris'in önüne çıkmadan önce
saçlanna kızıl bir renk vermek için başını
Ksanthos'a daldırmış. Skamandros adının
kaynağı dar şöyle açıklanır: Troas bölgesine
geldiğinde Herakles susamış ve Zeus'tan su
istemiş, tanrı da ufak bir pınar fışkırtmış topraktan,
yiğit daha da kazınca (Yunanca skapto
kazmak demek) büyük bir su kaynağı bulmuş
ve buna Skamandros adını vermiş (Tab.
16).
İlyada'da sık sık sözü geçen Skamandros
Zeus'un oğlu büyük bir tanrı olarak tanımlanır.
Akhilleus arkadaşı Patroklos'un öldürüldüğüne
içerleyip Troyalıları bir bir kılıçtan geçirip
ölülerini ırmağın içine atınca, yiğitle u
mak tanrı arasında yaman bir çatışma olur (İl.
XXI, 300 vd.):
Irmağın taşan suları altında kalmıştı ova,
sürüyle ölü yüzüyordu suyun üstünde,
güzel silahları yüzüyordu ölü delikanlıların.
Irmak köpürür ve Simoeis'i yardıma çağı
nr:
Karşı duralım bu adamın gücüne,
canım kardeşim, ikimiz birden,
yok edecek neredeyse fcra/Priamos'un ilini
Troyahlar dayanamayacak bu savaşa.
çabuk yetiş imdada hadi,
kaynak sularıyla doldur yatağını,
akıt bütün selleri, hadi, durma,
bir büyük kasırga kopar,
ağaçlar, taşlar gürlesin çatır çatır,
durduralım şu azgın adamı.
Öyle olur, gökten inen ırmağın koca dalgası
kabara kabara kovalar Akhilleus'u, ama
Hera araya girer ve Hephaistos'u ateşle salar
ırmakların üstüne, ortalığı ateş kaplar:
... Kabarcıklar fışkırıyordugüzel
sularından,
büyük bir ateşte nasıl kaynarsa bir kazan,
erir içinde semiz bir domuzun içyağı,
altında yanan kuru odun her yandan
kabartır onu,
işte Ksanthos'un güzel suları da, ateşin
altında,
yalım yalım öyle yanıyor, kaynıyordu.
Ksanthos akamaz olmuş, durmuştu,
boğuyordu onu Hephaistos'un zorlu ntffrıtl.