Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Agarnemnon oyun oynadı bana, aldı onur
payımı,
beni bir daha kandırmaya kalkmasın sakml
Acı ağır basınca bir çocuk gibi ağlar dövünür
Akhilleus, anasına yalvarır gelsin kurtarsın,
çare bulsun, avutsun diye. Briseis götürülünce
çağırır onu, Patroklos ölünce çağırır
onu. Yırtınır canından çok sevdiği dostunu
koruyamadı diye.
Bin pişman olur insanın aklını başından
alan öfkeye, insanları birbirine düşüren kavgaya.
Ama bu kez Patroklos'un öcünü alacağım
diye kudurür, ırmak başında doğradığı
yüzlerce düşmanın kanından kara toprak kızıl
ırmağa döner, tanrılar bile dayanamaz bu
manzaranın dehşetine (İl. XXI).
Aynı acımak bilmez azgınlıkla canını almaktadır
yere serdiği Hektor'un, yalvarmalarına
şöyle karşılık verir (İl. XXII, 345 vd.):
Dizlerime sarılma, köpek, yalvarma bana
anan, baban admal
Gönlüm, yüreğim kışkırtıyor beni,
diyor, şunun etini parçala, çiğ çiğ ye,
senin bana bu yaptıklarından sonra,
kimse uzaklaştırmaz başından köpekleri,
getirseler bana kurtulmalığın on katını,
yirmi katını,
tartsalar şurada, daha çok veririz deseler,
Dardanos oğlu altın koşa teraziye senin
ağırlığınca,
döşeğine yatırıp ağlamayacak sana seni
doğuran,
köpekler, kuşlar yiyecek bütün bedenini,
Ama tutmaz sözünü, bir tanrının barakasına
getirdiği ihtiyar Priamos'u görünce şaşırır,
yüreği dayanamaz bahtsız kralın ağlamalarına,
kendi babasını hatırlar, Patroklos'a ağlar,
iki düşman hıçkıra hıçkıra dövünürler karşı
karşıya, sonra (İl. XXIV, 514 vd.):
Akhilleus oturduğu yerden birdenbire
kalktı,
tuttu elinden kaldırdı ihtiyarı,
acımıştı ak sakalına, ağarmış başına.
Kanatlı sözlerle seslendi ona dedi ki:
"Talihsiz adam, ne acılar çekmiş yüreğin!
Nasıl göze aldın gemilere gelmeyi tek
başına,
nasıl göze aldın benim gözüme görünmeyi?
Ben ki öldürdüm nice soylu oğullarını
senin.
Demirden bir yürek varmış göğsünde,
AKKIMt )!
Hadi gel, otur üstüne şu iskemlenin,
ko uyusun bağrında acılar.
Ne yapalım yasımız çok büyükse,
ne çıkar yürek donduran iniltilerden!
Talihsiz ölümlülere tanrılar şu kaderi
dokudu:
Yaşayacak insanlar acı içinde".
Priamos'u avutmak, konuklamakla kalmaz,
gider, Hektor'un ölüsünü kendi yıkar, hazırlar
ve babasına verir. Genç, yiğit ve ihtiyar
baba bakarlar birbirlerine doya doya, sevgiyle
diyeceğim, çünkü ihtiyar, genç adamda kendi
oğlunu, genç adam da ihtiyarda kendi babasını
görür gibi olur. Savaş, düşmanlık, kin ve
öfke yok olup gitmiştir, iki insandır karşı karşıya.
(6) AKHİLLEUS'UN ÖLÜMÜ. bk. Memnon,
Pentbesileia.
Akontios. Keos adasında yaşayan çok yakışıklı
bir delikanltymış. Günün birinde Artemis
şenliklerine Delos'a gitmiş ve yolda Atina'nın
en soylu ailelerinden birinin kızı olan Kydippe'ye
rastlamış. Görür görmez de tutulmuş
ona. Ama soylu olmadığı için kızı kendisine
vermeyeceklerini bilen Akontios bir düzene
baş vurmuş, bir ayva alıp üstüne şu sözleri
kazmış: "Artemis tapınağı üzerine ant içiyorum
ki ben Akontios'a varacağım!" ve ayvayı
kızın önüne atmış. Ayvayı eline alan Kydippe
üstündeki yazıları yüksek sesle okumuş, meyveyi
sonra da fırlatmış atmış, ama yemini yemin
sayılmış. Atina'ya döndükten sonra babası
kızını üç kez nişanlamış, ama tanrıça Artemis
hep bir hastalık çıkararak kızın evlenmesine
engel olmuş. Delphoi tanrı sözcüsü
Akontios'un düzenini açığa vurunca Kydippe'yi
Akontios'a vermekten başka çare kalmamış.
Akrisios. Abas'ın Proitos ile Akrisios adında
ikiz oğullan olmuştu (Tab. 10). Ataları
Aigyptos ile Danaos'un düşmanlığını özlerinde
taşıyan bu ikizler daha ana karnındayken
dövüşmeye başlamışlar. Babalan ölünce Argos'ta
kimin kral olacağı konusunda birbirlerine
girmişler. Uzun bir savaştan sonra üstün
gelen Akrisios Proitos'u Lykia'ya sürerek
tahta oturmuş. Proitos da Anadolu kıyılarında
kral lobates'in kızı Anteia ile evlenmiş,
k.ıyn.il,ısından aldığı bir ordu ile Yunanis-