Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

karşı yarışa girişmeyi buyurur. Bilindiği
gibi Elis kralı Oinomaos kızı Hippodameia'yı
ancak kendisini araba yarışında yenecek olana
vermeye ant içmişti. Pelops Oinomaos'u
yener ve Hippodameia ile evlenir (Oinomaos
Hlppodameia). Pelops yerli kahraman-
Iardan ne kadar üstün olduğunu böylece tanıtlamış
olmakla kalmaz. Olympos oyunlarını
kurar ve Yunanistan'da bu yoldan büyük bir
çığır açar. Mora yarımadasına adının verilmiş
olması Ege'den gelme bu göçmenin efsanede
gösterilen yerinden de daha büyük bir yer
tuttuğunu, daha derin bir çığır açtığını açığa
vurmaktadır.
Pelops'un Hippodameia'dan olan oğullarının
tanrı lanetine uğramış olmalan Pelops'un
kendisine yardım etmiş olan arabacı Myrtilos'u
denize atıp öldürmekle işlediği suçtan
İleri geldiği söylenir (Myrtilos).
Pemphredo. Phorkys'le Keton'un kızı (Gralalar).
Penates. Roma'da yurdu ve aile ocağını koruyan
tanrıdır. Her evde Vesta ve Lares tanırılarıyla
birlikte Penatlara da tapıldıgı gibi, kültleri
kamu alanına yayılmış, köylerden şehirlere
kadar her yerin Penates tanrıları olmuştur.
Penelope. Homeros destanlarında adı Penelopeia
diye geçen İkarios'un kızı, Odysseus'urı
karısı Penelope Yunan mythos'unun
en ünlü kişilerindendir. Eşinden ayrı kaldığı
yirmi, otuz yıl sürece başka kocaya varmamak
için ayak diremesi, Odysseus'a sadık
kalması onu evlilikte vefa ve sevginin simgesi
haline sokmuştur. Onun adı kadar, yıllar yılı
gündüz dokuyup gece söktüğü bez de dillere
destan olmuştur.
Odysseus Tyndareos'un kızı Helene'ye talip
olacakken, ondan vazgeçer ve akrabası
penelope ile evlenir (Odysseus). Bu mutlu
çiftin Telemakhos diye bir çocukları olur,
ama Telemakhos daha kundakta bebekken
babaası Troya savaşına gitmek zorunda kabr.
Penelopeia'nın çilesi o zaman başlar. Bunu
kaynanası Antikleia'nın ağzından duyarız
(Od, XI, 181 vd.);
Karın büyük bir sabırla bekler seni evindi',
Gündüzlerl ağlaya ağlaya tüketir kendini,
bir geceleler geçirir ki düşman boşına
4
Odyssela destanı başladığı sırada İthake sa
rayının Penelope'ye taliplerle dolduğunu görürüz,
adanın, komşu ülkelerin ileri gelenleri
hep kocasız kalan güzel kadını almak isterler,
daha doğrusu Odysseus'un mal mülk dolu,
sürüleriyle zengin krallığını ele geçirmektir
amaçları. Üstelik de saray sahipsiz kaldığı,
Laertes ihtiyarladığından ötürü, Telemakhos
da çocuk olduğundan karşı koyamadıkları
için talipler saraya yerleşmişler, Odysseus'un
nesi var, nesi yoksa hepsini sömürüp tüketmektedirler.
Telemakhos'la aralarında bir
tartışmadır gider, Penelopeia'nın bu kadar yıl
sonra bir koca seçmesini ister talipler, bunun
gerçekleşmesi için de babasına çeyiziyle birlikte
geri verilmesini, babasının da uygun göreceği
bir kocayı kızına seçmesini. Telemakhos
anasını korur, evinden etmek istemez.
O bir yandan talipleri oyaladığı gibi, Penelo
peia da ikide bir taliplerin karşısına çıkar, tatil
umutlarla onları aldatır. İthake sarayına dilen
ci kılığında gelen Odysseus'a Penelope şöyle
anlatır bu işi (Od. XIX, 137 vd.):
Tanrı bir bez dokumayı kodu aklıma ilkin,
kocaman bir tezgâh kurmuştum odamda,
arşın arşın bez dokuyordum habire,
taliplere de şöyle laf ediyordum arada bir:
"Delikanlılar, madem tanrısal Odysseus
öldü,
çaresiz varacağım içinizden birine,
ama ne olur, bekleyin bir parça daha,
bitsin bu dokuma, boşa gitmesin bunca
iplik,
bir kefen dokuyorum yiğit Laertes'e,
gün gelirde, ölüm onu yere sererse upuzun,
Akhalı kadınlar ne der sonra bana".
Böyle derdim, kanardı bu sözlere taşkın
yürekleri.
Oysa ben, gündüzleri dokuduğum koca bezi
bir çerağ önünde sökerdim geceleri.
Kandırdım onları işte böyle tam üç yıl,
ama dördüncü yıl başlayıp çatınca ilkyaz,
bir hizmetçi, saygısız bir köpek, duyurur
onlara bunu,
geldiler yakaladılar beni, bağırdılar,
çağırdılar.
Penelope Odysseus kadar kurnaz ve düzenbazdır.
Son çare olarak talipleri bir yarışma
ya sokmak gelir aklına: Odysseus'un büyük
yayını getirtecek, onu gerip ok atmayı kim
başarırsa ona varacağı karar ını Odysseus'a