Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Peirithoos. llyada'ya göre Dia'nın Zeus'tan
olan, başka kaynaklara göre îkson'dan olan
oğlu, ünlü Lapith. Lapithlerle Kentaurlar savaşına
katılır, Hippodameia ile evlenir ve
Theseus'un en yakın dostu olarak yiğidin bütün
serüvenlerine katılır (Hippodameia, Theseus).
Pelasgos. Akdeniz yöresiyle Yunanistan'da
oturan en eski soyun adı Pelasgoi, Pelasglardı.
Zeus'la Niobe'den doğmuş olduğu söylenilen
Pelasgos da bu soyun atası olarak gösterilir
(Niobe 2).
Peleus. Aiakos'un oğlu Peleus, Telamon'un
kardeşi ve Akhilleus'un babasıdır (Tab. 21).
Ömrü olaylarla dolu geçmiştir: Telamon'la
birlikte üvey kardeşleri Phokos'u öldürdükleri
için yurtlarından sürülürler (Aiakos). Peleus
Tesalya'ya Phthia kralı Eurytion'un yanına sığınır.
Kral onu suçundan arındırdığı gibi kızı
Antigone'yi de ona karı olarak verir. Ama
Peleus'un başına bir bela daha gelir: Kalydon
avı sırasında kaynatasını istemeyerek öldürür
ve gene yollara düşer. Bu kez folkos'ta kral
Akastos'un sarayına gider, ama orada da
kralın karısıyla başı derde girer (Akastos).
Karısı ölünce tanrılar onu Thetis'e koca olmak
için seçerler. Nereus kızı önce Peleus'la
evlenmemek için bin bir kılığa girer, ama
Peleus, arkadaşı olan at adam Kheiron'un
yardımıyla onun hakkından gelir. Düğün yapılır,
pek uğurlu olmadığı hemen meydana
çıkar (Akhilleus, Paris). Akhilleus Troya savaşına
gittiği zaman Peleus Phthia'daki sarayında
onu uzun zaman bekler, ihtiyar Priamos
da Akhilleus'u yumuşatmak, Hektor'un
ölüsünü ellerinden alabilmek için babasının
anısını getirir gözlerinin önüne (İl. XXIV,
486 vd.).-
Tanrısal Akhilleus, getir aklına babanı.
Şimdi olmalı o da benim yaşımda,
varmıştır uğursuz ihtiyarlığın eşiğine.
Belki çevresinde bugün komşuları üzer onu,
belayı savacak kimsesi yoktur yanında.
Ama duyar hiç olmazsa yaşadığını senin,
oğlum dönecek Troya'dan, göreceğim onu,
der.
Oysa, bilindiği gibi, Akhilleus Troya'dan
dönmez, orada ölür. Bir efsaneye göre Peleus'un
Akhilleus Troya'dayken öldürdüğü
Akastos'un oğulları onu tahtından atıp Istan-j
köy adasına sürerler.
Pelias. Tryro ile Poseidon'un oğlu, Neleus'un
ikiz kardeşi (Tab. 22). Ölümlü babası
Kretheus olduğu için Pelias, İason'un babasıj
Aison'un üvey kardeşidir (Aison). Tyro tanrıdan
gebe kaldığını saklamış ve-doğurduğu
ikizleri dağa bırakmış. Nasıl büyütülüp krallık
için kavgaya tutuştukları konusunda efsaneler
birbirini tutmaz, ama Pelias'ın kardeşi Neleus'u
tahttan attığı, onun da göçüp Pylos'a
yerleştiği anlatılır (Neleus). Pelias, Aison'un
oğlu îason'la da kozunu paylaşamaz ve İason'dan
kurtulmak için onu Karadeniz'in
Kolkhis ülkesine altın postu almaya gönderir,
lason Medeia ile birlikte dönünce, büyücü
prenses Pelias'ın kızlarını babalarını sözde
gençleştirmek amacıyla kesip bir kazana atmaya
kandırır. Bu korkunç işlemden sonra
Pelias'ın oğlu Akastos îason'la Medeia'yı lolkos'tan
sürer (Argonaut'lar, lason, Akastos).
Pelopeia. Thyestes'in kızı (Tab. 14, 15).
Bilmeden babasıyla yatar ve Aigisthos'u doğurur.
Sonradan Atreus'a karı olur, böylece
Pelopsogullarının zincirleme suç ve ilenme
sürecine karışır (Atreus, Aigisthos).
Pclops. Tantalos'un oğlu, tanrı Zeus'un torunu,
Yunan efsanesinin en ilgi çekici kahramanlarından
biridir (Tab. 14, 15). Anasının
Ege ırmaklarından Ksanthos, ya da Paktolos'un
kızı olduğu ileri sürülür. Pelops babası
Tantalos gibi Anadolu'da doğmuş, büyümüştür,
onun Yunanistan'a göçmesi uygarlığın
Yunan yarımadasına Anadolu'dan geldiğini
kanıtlayan bir belirtidir.
Efsaneye göre tanrılarla haşır neşir olan
Tantalos onları denemek için bir şölende onlara
kesip doğradığı oğlu Pelops'u yiyecek
olarak verir, tanrıların hepsi bu korkunç oyunun
farkına varırlar, yalnız kızını yitirmiş olmanın
acısıyla dalgın olan Demeter Pelops'un
bir omzunu yer. Zeus tanrı çocuğun
bedenini yeni baştan yaratıp diriltir, Demeter'in
yediği omuz yerine de fildişinden bir
omuz koyar Pelops'a. Tanrı Poseidon Pelops'a
gönül verir, bir süre şarap sunucusu
olarak kullanır, sonra gene yeryüzüne gönderir
ve kanatlı atlar armağan ederek Oinoma-