Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

yüzüp ona bürünmüş, bu devin kanatlarını da
ayaklarına bağlamış (Athena).
(5) Gene Attika efsanesinde rol oynayan bir
kişi Pandion'un oğludur ve Pallantidai adında
50 tane oğlu vardır, bunlarla birlikte Theseus'a
karşı gelir, oğullarıyla birlikte Theseus
un elinden öldürülür (Theseus).
Pan. Tanrı Pan, efsanesi ve kişiliği hakkında
Behçet Necatigil'in "100 Soruda Mitologya"
d.a ki anlatımını aşağıya alıyoruz:
"Dağlık Arkadia'da küçükbaş hayvanların,
çobanların tanrısı. Keçi ayaklı Pan, Her­
­­s'in oğludur. Tanrıların, çokluk, insan kılı­
­ında değil de hayvan kılığında düşünüldüğü
ilk zamanlarda Pan da keçi kafalıydı; sonradan
bu keçi kafasından sadece boynuzlar ve
sakal alıkonarak, yüzü insan yüzü oldu. Pan
Çoban kavalını sever, azgın tekeler gibi güzel
nymphaların peşine düşerdi. İnsanların, hayranların
uyuduğu kızgın, ıssız yaz öğlelerinde
birdenbire, beklenmedik gürültüler koparır,
dört bir yana 'panik' korkular saçardı. Marathon
savaşı gecesi Persleri bu şekilde paniğe
uğrattığı için, Atinalılar savaştan sonra tanrı
Pan'a Akrppolis eteğinde bir tapınak yaptılar.
Pan sözü Yunancada 'bütün' anlamına
geldiğinden mistikler, sonraları Pan'ı her şey
yapabilir bir tanrı payesine çıkardılar. Plutarkhos,
Korfu'nun güneyinde sefer eden bir
gemideki gemicilerin, Paksos adasından gelen
bir ses duyduklarını anlatır. Gemi dümencisinin
adını söyleyen bu ses, dümenciye 'Ulu
P'an öldü!' haberini vermiş, dümenci aldığı bu
haberi emredilen yerde karaya doğru seslenince,
karadan korkunç bir inilti, bir feryat
duyulmuş, Pan'ın ölümünden ötürü tabiat yas
tutmaya başlamıştı. Bu haber imparator Tiberius
(I. S. 14-37) zamanında olmuştu.
Latin mitologyasında Pan'ın yerini tanrı
Faunus tutar" (Faunus).
Pandareos. Odysseia'da Penelope çok bunaldığı
bir gece, canını alsın diye tanrıça Arlemis'e
yakarır, o sırada da Pandareos ve kızlarının
başına geleni anımsar ve anlatır (Od.
XX, 65 vd.):
öy/e kaçılmamış mıydı kasırgalar
Pandareos'ıııı kızlarım?
Daha önce tanrılar ana babalarını yok
etmiştller
ve öksüz bırakmıştılar kızları konaklarında,
o zaman tanrısal Apbrodite beslemişti
onları,
Here onlara güzellik ve akıl vermişti,
tekmil kadınlara verdiğinden daha çok.
Ulu Artemis bağışlamıştı boyu boşu.
Athene de öğretmişti güzel işler işlemeyi.
Ama bir gün Aphrodite çıkmıştı koca
Olympos'a,
bu kızlara iyi bir kısmet bağışlamasını
dilemişti,
iyi bir koca dilemişti yıldırım seven
Zeus'tan,
işte o zaman Harpyalar gelip bu kızları
kaçırdılar,
hizmet etsinler diye verdiler uğursuz
Erinyslere.
Pandareos efsanesi Girit ve Anadolu ile ilgili
bir efsanedir. Şöyle anlatılır: Rheia yeni do
gan Zeus'u Kronos'tan kaçırmak için Girit'teki
mağaraya kapatınca bekçi olarak başı
na bir altın köpek dikmiş, Kronos devrilip Zeus
egemen olunca bu köpek Girit'teki Zeus
tapınağına bırakılmış. Pandareos köpeği tapınaktan
çalmış, Lydia'da Sipylos dağına götürmüş
ve Tantalos'a emanet etmiş. Derken
Zeus ikisine de öfkelenerek, hırsızlık ettiği
için Pandareos'u taşa çevirmiş, yalan yere
yemin ettiği için de Tantalos'u Sipylos dağının
altına tıkmış (Tantalos).
Pandaros. Pandaros'un adı İlyada'da Troas
bölgesine yerleşmiş Lykialılarm önderi olarak
geçer. 1da dağının eteğinde bulunan Zeleia
kentinden gelmiş ünlü bir okçudur Pandaros.
Babası, Karkabos'un oğlu Lykaon'dur (Karkabos).
Troya savaşına katılışı şöyle anlatılır
(İl. II, 824 vd.):
Sonra Zeleia'da oturanlar gelir, Ida'nm ta
dibinde,
Aisepos'un kara sularını içen zengin
Troyalılar.
Başlarında Lykaon'unünlü oğlu Pandaros
var,
Apollon kendisi vermiştir Pandaros 'a
yayını.
Pandaros'u tanrı Apollon'un koruduğu yiğidin
Akha yiğidi Diomedes'e meydan okurken
söylediği sözlerden belli (İl. V, 102 vd.):
Ulu canlı Troyalılar, atları mahmu/.lavan
erler kalkın,