Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

düşmesini, düşman eline geçmesini önleyen
bir tabudur. Başta Roma olmak üzere birçok
şehirler Palladion'a sahip olduklarını ileri sürmüşler,
böylece Palladion adlı heykeller çoğaldıkça
kaynaklarını anlatan efsaneler de
çoğalmış ve giriftleşmiştir. Bunları şöyle özetleyebiliriz:
Tanrıça Athena çocukken deniz tanrısı Triton'un
yanında büyümüş (Tritogeneia adı bununla
ilgili olabilir), Triton'un da Pallas adlı
bir küçük kızı varmış, iki kız çocuk savaş
oyunları oynarmış, ama günün birinde birbirlerine
darılmışlar, Athena Pallas'ı dövmek
üzereymiş ki Zeus kızı için telaşlanıp aigis kalkanını
Pallas'ın önüne dikmiş, çocuk korku
içinde donakalmış ve Athena'nın attığı kargıdan
korunamayıp yaralanmış, düşmüş ve ölmüş.
O sırada pişmanlık duyan Athena arkadaşına
tıpatıp benzeyen bir heykel yapmış ve
ona aigis kalkanını giydirmiş. Athena bu yapıtı
Olympos'ta Zeus'un yanı başında dikmiş,
bir tanrıymış gibi tapınılırmış ona. Palladion
orada kalmış, ta ki günün birinde Zeus'un kovaladığı
Elektra heykele sarılmış, tanrı da öfkelenerek
heykeli alıp Troya bölgesinde Ate
tepesi denilen yere atmış (Elektra 2, Ate).
İlos o sırada kendi adını taşıyacak olan llion
(Troya) şehrini kurmaktaymış, böyle bir heykelin
gökten düşmesi hayra yorulmuş, şehre
getirilip Athena tapınağına yerleştirilmiş. Bu
efsaneyi anlatan mitograflar Palladion'un üç
karış boyunda olduğunu, sag elinde bir kargı,
sol elinde de bir öreke ile bir ig taşıdığını yazarlar.
Başka efsanelere göre Palladion'u
Dardanos Semendirek adasından getirmiş ve
kaynatası Teukros'a armağan etmiş (Dardanos).
Troyalıların bu kutsal yapıtın bir tıpkısını
yaptıkları, çalınmasın diye asıl Palladion'u
tapınağın mahzenine kapatıp, sahte heykeli
dışarıya oturttukları da anlatılır. Bir efsaneye
göre, Troyalıların kâhini Helenos Palladion
heykeli şehirde kaldıkça, Troya'nın alınamayacağını
bildirmiş, bu söze dayanarak da
Odysseus'la Diomedes gece gizlice şehre girmişler,
heykeli çalıp götürmüşler. Bu işte güzel
Helena Akhalı yiğitlere yardım etmiş (Helenos,
Helena).
Başka kaynaklara göre, Palladion heykeli
Troya'da kalmış ve Troya yangınında Aineias
1da dağına sığındığında onu beraberinde gö
türmüş, sonra İtalya'ya da almış. Sihirli heykel
böylece Roma'da Vesta tapınağına getirilip
bırakılmış. Roma'nın kutsal ateşini koruyan
Vesta rahibeleri Palladion'a tapınmakla
görevliydiler.
Palladion Kassandra efsanesinde de geçer,
Kassandra'nın Troya yağmasında bu heykele
sarılıp sığındığı ve Oileus oğlu Aias'ın onu
oradan çekerek büyük bir günah işlediği anlatılır
(Aias). Atina'da da Palladion heykelinin
Atina'ya geldiğini ileri süren bir efsane vardır.
Pallantidai (Pallasoğullan). Pallas 5'in
oğulları, Atina kralı Pandion'un torunları ve
Aigeus'un yeğenleri. Aigeus'un dölü olmadığını
sanarak Atina tahtına talip olurlar, ama
Troizen'de büyüyen Theseus Atina'ya gelip
babası Aigeus tarafından tanınınca, bunu
protesto etmeye kalkarlar. Atinalılar Theseus'u
kral seçince de babaları Pallas'la birlikte
Theseus'a karşı savaş açarlar ve öldürülürler.
Theseus elli amca oğlunu ve amcası Pallas'ı
da öldürdüğü için bir yıl Troizen'de gönüllü
sürgün olarak kalır. Başka bir anlatıma göre
Atina mahkemesi Theseus'u beraat ettirir
(Aigeus, Theseus).
Pallas. Tanrıça Athena'nın adının başına takılan
bir ad. Bu adın Athena ile ilgisi üstüne
efsaneler pek birbirini tutmaz (Athena, Palladion).
(1) Titanlardan Krios'la Eurybie'nin oğlu,
Astraios'la Perses'in kardeşi (Tab. 4). Hesiodos'un
Theogonia'sma göre Pallas, Okeanos
kızı Styks'le birleşir ve Zetos'la Nike'yi, bir de
Kratos'la Bie'yi meydana getirir.
(2) Arkadya kralı Lykao'nun oğlu. Bir efsaneye
göre bu Pallas kızını Troya kral soyunun
atası Dardanos'la evlendirmiş ve Palladion'u
ona vermiş (Dardanos, Palladion).
(3) Vergilius'un Aeneis destanında adı geçen
Pallas Evandrus'un oğludur. Aeneas'la
birlikte îtalyalı Turnus'a karşı savaşmış ve
onun elinden öldürülmüştür. Roma'nın Palatinus
tepesine adını veren bu Pallas'mış
(Euandrus).
(4) Attika efsanelerinde adı geçen bir dev.
Tanrıça Athena bu devi öldürmüş ve derisini