Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
seçmesi epey olaylı geçer: Odysseus Yunanistan'ın<br />
birçok kral oğulları ve derebeyleri<br />
gibi Helena'ya talip olur, ama güzel kıza taliplerin<br />
fazlalığından ürkerek ondan vazgeçip<br />
İkarios'un kızı Penelopeia'yı ister. İkarios,<br />
Helene'nin babası Tyndareos'un kardeşidir.<br />
Odysseus Tyndareos'u kendine dost edinmek<br />
için, taliplere Helene'nin seçeceği kocaya arka<br />
olmaya ant içirmesini önerir. Herkesçe<br />
benimsenen bu öneri ilerde Troya seferine<br />
yol açacaktır.<br />
Odysseus Penelopeia ile evlenir. Telemakhos<br />
diye bir erkek çocukları olur, ama çocuk<br />
daha kundaktadır ki, Helena'nın kaçırıldığı,<br />
kocası Menelaos'un yardım istediği haberi<br />
duyulur. Odysseus savaşa gitmemek için elinden<br />
geleni yapar: Delirmiş gibi davranır, ama<br />
Palamedes yalanını yüzüne vurur, yiğit de Palamedes'e<br />
karşı ilerde korkunç bir öç almayla<br />
sonuçlanacak derin bir kin besleyerek sefere<br />
çıkmak zorunda kalır (Palamedes).<br />
Atreusogullarının davasını benimser: Bir efsaneye<br />
göre Helene'yi geri istemek için Troya'ya<br />
gider, bu elçilik başarısızlıkla sonuçlanınca<br />
Lykomedes'in sarayında saklanan Akhilleus'u<br />
bulup getirmek için yola çıkar ve<br />
kurduğu düzenle genç yiğidin savaşa katılmasını<br />
sağlar (Akhilleus). Kıbrıs kralı Kinyras'a<br />
elçi giden de odur (Kinyras).<br />
(3) TROYA SAVAŞI, (llyada). Mysia'ya çıkarma<br />
ile sonuçlanan ilk seferde Odysseus<br />
büyük bir rol oynamaz: Telephos'un yarasının,<br />
yarayı açan kimse onun eliyle iyileştirilmesi<br />
gerektiğine ilişkin tanrı sözünü yorumlamakla<br />
kalır (Telephos). İkinci seferin başında<br />
Aulis'te İphigeneia'nın kurban edilmesine<br />
önayak olur (İphigeneia).<br />
Troya önündeki on yıllık savaş süresi boyunca<br />
Odysseus'un hem savaşçı, ordu komutanı,<br />
hem danışman, elçi, arabulucu olarak<br />
oynadığı rol, gösterdiği canlılık ve atılganlık<br />
anlatılmakla bitmez. İlyada'nın hemen her<br />
sayfasında adı geçer. Savaşların hepsine katılır,<br />
sürüyle Troyalı öldürür, soyka alır, başkalarını<br />
savaşa sürmekte, onlara yardım etmekte<br />
herkesi geçer, gece keşfe çıkmak gibi tehlikeli<br />
görevler yüklenir ve hepsinden önemlisi,<br />
Troya şehrinin savaşla ele geçirilemeyeceğini<br />
anlayarak, tahta at fikrini ileri sürer ve bu dü-<br />
zenin gerçekleşmesinde önayak olur. Odysseus'un<br />
bu yiğitlikleri, yararlıkları Ilyada'da<br />
bütün ayrıntılarıyla anlatılmıştır (llyada).<br />
İlyada'da sözü geçmeyen, tragedya gibi daha<br />
sonraki kaynaklarda anlatılan başka olay<br />
ve efsaneler için de Aias, Hekabe, Helerte,<br />
Deiphobos vb. maddelere bakınız.<br />
(4) DÖNÜŞ YOLCULUĞU (Odysseia). Odysseia<br />
adıyla anılan Odysseus'un dönüş destanını<br />
bundan önceki maddede özetledik. Ne J<br />
var ki Odysseia'nın kuruluşu çetrefil olduğundan<br />
efsaneleri burada zaman akışına göre bir<br />
daha ele almakta fayda vardır.<br />
Troya savaşına hazırlık on yıl sürer, Troya<br />
savaşı da bilindiği gibi o kadar bir zaman kaplar.<br />
Savaş bittikten sonra yurtlarına dönen<br />
Akha yiğitleri belli süreler içinde yurtlarına varırlar.<br />
Yalnız Odysseus İthake adasına bir türlü<br />
ulaşamaz, bir on yıl daha denizlerde sürünür<br />
ve Akdeniz'i boydan boya dolaştıktan, bir sürü<br />
kıyıya, adaya çıktıktan ve akla, hayale sığmaz<br />
serüvenler yaşadıktan sonra, on iki gemisinin<br />
ve yoldaşlarının hepsini yitirir ve tek başına,<br />
yabancı bir tekneyle İthake'ye bırakılır.<br />
Troya'dan ayrılış bir filo halinde olmaz, yola<br />
çıkış günü üstüne Agamemnon'la Menelaos<br />
arasında görüş ayrılığı vardır, Menelaos Nestor'la<br />
birlikte denize açılır, Odysseus arkalarından<br />
gelir, Tenedos'ta onlardan ayrılır, Tro- i<br />
ya'ya döner ve Agamemnon'un filosuna katılır.<br />
Denize açıldıklarında bir fırtına onları ayırır.<br />
Odysseus on iki gemisiyle Trakya'da Kikonların<br />
ülkesine çıkar. İsmaros kentini alır,<br />
halkını öldürür, yalnız Apollon rahibi Maron'u<br />
esirger, ondan on iki küp İsmaros şarabı armağan<br />
alır. Bu şarap sonraları Tepegöz Polyphemos'u<br />
sarhoş etmeye yarayacaktır. Gece<br />
dağdan inen Kikonların saldırısına uğrarlar,<br />
Odysseus altı adamını yitirip denize açılır.<br />
Güneye doğru yol alıp Mora yarımadasının<br />
ucuna varmak üzeredir ki, sert bir poyraz fırtınası<br />
onu önce Kythera adasına atar. Lotos<br />
yiyenlerin ülkesine çıkarlar. Yerliler Odysseus'un<br />
arkadaşlarına lotos denilen yemişten<br />
yedirir, bu yemiş onlara sılayı unutturur, orada<br />
kalmak isterler, Odysseus onları zorla gemilere<br />
bindirir. Kuzeye doğru yol alırlar ve<br />
keçilerle dolu bir adaya çıkarlar. Orada et kumanyası<br />
yaparlar. Odysseus yanına on iki
Change language