Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

o
Odysseia. Ilyada bir olayın, Odysseia bir kişinin
destanıdır. Çağdaş okuyucu destan da
demez Odyss Şia'ya, onu daha çok bir romana,
bir filme benzetir. Gerçekten de konusuyla
romanı, kuruluşuyla filmi andırır Odysseia.
Troya destanında olaylar düz akışlı bir anlatımla
ortaya serilmiştir. Odysseia'da tam tersine
olaylar zaman içinde geliştikleri gibi anlatılmaz,
geriye dönmeler, anılar, atlamalar,
sahne değiştirmelerle canlandırılır. Destan
beş ana bölümden oluşmaktadır. Bunlar birbirinden
ayrı, bağımsız öykülerdir:
1. Telemakhia (I-IV)
II. Kalypso'nun adasında (V)
III. Phaiak'ların ülkesinde (VI-IX)
IV. Odysseus'un serüvenleri - kendi ağzından
-(IX-XII)
V. İthake'de (Xm-XXIV).
Bu ana bölümlerin destanın XXIV bölümüne
göre dizilişi şöyledir:
I. (a) Tanrıçaya sesleniş - Konunun bildirilmesi
- Tanrılar toplantısında Odysseus'un
Kalypso'nun yanından ayrılması gerektiğine
karar verilmesi - Tanrıça Athene'nin Mentes
kılığında İthake'ye gelmesi ve Telemakhos'u
uyarması - İthake sarayında taliplerin şöleni.
II. (P) İthakelilerin toplantısı - Telemakhos'la
talipler arasındaki tartışma - Telemakhos
babasını aramak üzere yola çıkmaya karar
verir - Hazırlık - Yola çıkış.
III. (7) Pylos'a, Nestor'un sarayına varış -
Konuklanma - Nestor'un anılarını ve bildiklerini
anlatması - Telemakhos'un Nestor'un oğlu
Peisistratos'la birlikte Lakedaimon'a gidişi.
IV. (S) Menelaos'un sarayına varış - Menelaos'la
Helene'nin Telemakhos'u ağırlamaları
- Mısır yolculuklarını ve Proteus'u anlatmaları.
Sahne değişmesi: İthake'de talipler Telemakhos'u
yolculuk dönüşünde öldürmeye karar
verirler. Limanda pusu kurmalan - Penelopeia'nın
üzüntüsü ve düşü.
V. (r) İkinci tann toplantısı - Hermes'in
Kalypso'nun adasına gönderilmesi - Her-
mes'le Kalypso'nun konuşması - Odysseus'un
gitmesi için bir salın hazırlanması - Yola
çıkış ve on yedi günlük yolculuk - Fırtına -
Salın paramparça oluşu - Tanrıça İno ile buluşma
- Odysseus'un iki gün, iki gece yüzüp
Phaiak'lar toprağına ayak basması - Çalılıkta
uykuya dalması.
VI. (Q Phaiak kralı Alkinoos'un sarayında:
Nausikaa'nın düşü - Yunaklara gidiş - Odysseus'un
uyuduğu çalılığın yanı başında kızların
çamaşır yıkaması - Odysseus'un uyanması,
Nausikaa'ya yalvarması, yıkanıp giydirilmesi
- Şehre gitmek üzere yola koyulmalan.
VII. On) Tanrıça Athena ile Phaiak kızı kılığında
Odysseus'u Alkinoos'un sarayına götürür
- Sarayın tanımlanması - Odysseus'un Alkinoos
ve karısı Arete tarafından iyi karşılanması
- Alkinoos'un Odysseus'u yurduna göndereceğine
söz vermesi - Odysseus gerçek
kimliğini açıklamadan Phaiak iline nasıl geldiğini
anlatır.
VIII. (9) Şölen - Ozan Demodokos'un Troya
savaşından menkıbeler anlatması - Yarışmalar
- Odysseus'un disk atması - Demodokos'un
ağzından Ares'le Aphrodite'nin sevişmesi
- Odysseus'un yol hazırlıkları - Kimliğini
açıklaması.
IX. (t) Odysseus serüvenlerini anlatmaya
başlar. Kikonlar - Fırtına ve lotos yiyenler ülkesi
- Kyklops Polyphemos'un magarasındaki
dram - Kurtuluş.
X. (K) Rüzgâr tanrı Aiolos'un adası - Rüzgârların
kapandığı tulumun açılması - Fırtına
- Laistrygonlar kentinde on bir geminin yok
oluşu - Odysseus'un tek gemiyle Kirke'nin
adasına varışı - Arkadaşlarının domuza dönüştürülmesi
- Kirke'nin yanında geçen yıl -
Ölüler ülkesine gidiş için hazırlık.
XI. (X) Ölüler ülkesine varış - Odysseus'un
anası Antikleia'nın ruhu ve ana-ogul arasındaki
konuşma - Bilici Teiresias Odysseus'a İthake'ye
dönmenin çarelerini söyler - Ölülerin
geçit resmi: Kadınlar, erkekler - Dönüş.
XII. (u) Kirke adasına varış - Elpenor'un cenazesi
- Skylla ile Kharybdis geçidi - Güneş
tanrının kutsal sığırları - Tayfanın işlediği büyük
suç - Kasırgada hepsinin boğulması -