Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Troya savaşına gelmeden önce Lapith'lerle
Kentaur'lar arasındaki savaşa, Kalydon avına,
kimi kaynaklara göre Argonautlar seferine
katılmış. Bunları ve daha başka yaşantılarını
ballandıra ballandıra anlatır İlyada boyunca.
Karısı Helene kaçırılınca Menelaos'un ilk
İşi Nestor'u gidip bulmak olur, savaşı planlayan
odur. Ayrıca doksan tane gemiyle sefere
katılır. Agamemnon'la Akhilleus arasındaki
kavgada hemen arabuluculuk işine girişir (İl.
I, 248vd.):
Kalktı ayağa güzel konuşan Nestor,
Pylos'un gür sesli sözcüsü.
Dilinden sözler akardı baldan tatlı,
ölümlü iki insan kuşağının yaşayıp
göçtüğünü görmüştü,
tanrısal Pylos'ta doğup büyümüşlerdi
beraberce.
Şimdi üçüncü kuşağın başındaydı o.
En doğru öğüdü verir, herkes de haklı olduğunu
kabul eder, ama kavga gene de sürüp
gider. Nestor yalnız düşüncede değil, komutanlıkta
da üstündür, ordulan savaşa kışkırtmada
Agamemnon'un hayranlığını kazanır
(İl. IV, 310 vd.):
Bir zamanlar savaşta çok usta olan bu yaşlı
adam,
işte böyle güven veriyordu onlara.
Sevindi kral Agamemnon görünce onu,
seslendi şu kanatlı sözlerle, dedi ki:
"ihtiyar, sende bu ne yürek böyle,
bu güç bacaklarında da olsa keşke,
dizlerin de yüreğine tıpatıp uysa.
Oysa kaçınılmaz ihtiyarlık kemiriyor seni.
Keşke başka bir ihtiyar olsa senin yerine,
sen de delikanlılar arasına kanşabllsen
hani.
Sözüyle, eylemiyle Nestor bir an olsun Troya
savaşından uzaklaşmaz, onun gösterdiği
varlığı pek az yiğit gösterebilir. Hemen her
bölümde rolü vardır, Akhalarm büyük girişimleri
hep onun kafasından çıkar. Bunları desteklemek
için gösterdiği örnekler birçok eski
zaman olaylarının canlı canlı anlatılmasına
yol açar.
Nestor Troya savaşına iki oğlu Antilokhos
ve Thrasymedes'le gelir. Savaşta oğullarının
yararlık göstermesini sağlar, llyada'da bu ihtiyarın
başına bir dert gelmez, ama ilyada'dan
sonraki olayları anlatan destanlar Antilokhos'un
Memnon'un saldırısına uğrayıp öldü
rüldügünü anlatırlar. Akhilleus arkadaşının
öcünü alarak Memnon'u öldürür (Antilokhos,
Memnon).
Nestor rahat bir dönüş yolculuğu yapar.
Pylos'ta yönetimi yeni baştan eline alır ve
oğulları arasında zevkli bir ömür sürer. Odysseia'da
Telemakhos'un babasından haber almak
ve İthake'deki karışık duruma bir çare
bulmak için Nestor'a danışmaya gittiğini görürüz.
Pylos'taki sarayında Nestor yine o
Nestor'dur, Troya anılarını Telemakhos'un
gözü önünde canlandırmakla kalmaz, ona tutacağı
yolu gösterir, bir baba gibi ona bakar
ve yanına kendi oğlu Thrasymedes'i verip bir
arabayla Lakedaimon'a, Menelaos'un yanma
gönderir. Odysseia'nın III. bölümünde anlatılan
bu buluşma destanın en canlı parçalarındandır.
Nikaia. Geç ilkçağın mitograflarının yazdığı
bir efsaneye göre, Nikaia Sangarios (Sakar
ya) ırmağı ile tanrıça Kybele'nin kızıdır. Kiz
oğlan kız kalmaya ant içen bu nympha erkek
ten kaçar, yalnız avcılıktan hoşlanırmış.
Hymnos adlı bir çoban gönül vermiş ona,
ama Nikaia delikanlıyı yanına yaklaştırma
mış, karşı koymaya çalıştığı bir anda da attığı
bir okla onu yere serip öldürmüş. Tanrı Eros
kızın bu davranışına çok içerlemiş ve Dionysos'a
alt olacağına karar vermiş. Nikaia'yı derede
yıkanırken çıplak gören şarap tanrı kıza
tutulmuş, kendisini Hymnos gibi öldürmeyi
kurduğunu anlayınca da, Nikaia'nın su içtiği
bir ırmağa şarap karıştırmış. Kız sarhoş olunca
Dionysos muradına ermiş. Nikaia gebe
kalmış. Önce canına kıymayı denemiş, ama
sonra tanrıya boyun eğmiş ve ona birçok çocuklar
doğurmuş. Dionysos da Hindistan'a
yaptığı yolculuk dönüşünde Nikaia'nın şerefine
bir şehir kurup ona sevgilisinin adını vermiş.
Bu şehir ilkçağda Nikaia, bugün İznik diye
anılan şehirdir.
Nike. Nike zaferi simgeleyen bir tanrıçadır.
Kanatlı, hızla uçan bir kız olarak canlandırılır.
Hesiodos'a göre, Nike Pontos'lular soyundan
Pallas'la Okeanos kızı Styks'ten dogmadır
(Tab. 6). Olympos tanrılarından önceki
kuşaktan olduğu halde, kimi mitograflar onu
Athena'nın oyun arkadaşı olarak gösterirler.
Nike tanrıça Athena'nın bir ek adı olduğu gi-