Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

ilana getirdiği canavarlardan biridir (Tab. 6):
Hesiodos'a göre, Hera'nın beslediği bu aslan
Nemela bölgesine korku salmaktaydı ki, Herakles
onun hakkından geldi (Ekhldna, Henıkles).
Nemesis. Nemesis hem soyut bir kavramı
simgeler, hem de tanrısal bir varlık olarak
canlandırılır. Hesiodos'a göre Gece tanrıça
Nyks'in kızıdır. Zeus ona tutulur, ama Nemesis
tanrıdan kaçmak için bin bir biçime girer,
sonunda bir kaz olur, tanrı da kuğu kuşu biçiminde
onunla birleşir. Nemesis'ten doğan yumurtanın
Leda'nın eline geçtiği ve Helene ile
Dioskurların bu yumurtadan çıktıkları anlatılır
(Leda). '
Kavram olarak Nemesis tanrısal öcü simgeler,
kimi zaman Erinyslere karışır, ama çokluk
İnsanlarda ölçüsüzlüğü, kendine ve talihine
aşın güveni cezalandıran varlık olarak gösterilir.
Ate ile Hybris'in hemen ardından gelir.
Bu nitelik de tragedyada büyük bir rol oynar.
Marathon'a yakın küçük bir Attika kentinde
Nemesis'in bir tapınağı varmış, tapınaktaki
tanrıça heykelini ünlü heykeltıraş Pheidias
Paros mermerinden yontmuş. Bu mermeri
Persler Atina'yı aldıktan sonar zafer anıtı olarak
dikmeye hazırlanırken, Nemesis ölçüsüz
gururlarını cezalandırmış; mermer de böylece
tanrıçanın heykelini yontmaya yaramış.
Neoptolemos. Adı yeni savaşçı anlamına
gelen Neoptolemos Akhilleus'un oğludur.
Onu kız kılığında Skyros kralı Lykomedes'in
hareminde bulunduğu sıralarda üretmişti. Akhilleus
orada Pyrrha adıyla saklandığı için,
oğluna Neoptolemos'tan başka Pyrrhos (yani
kızıl saçlı) adı verilmiş (Akhilîeus).
Babası Troya savaşına gidince, Neoptolemos'
u dedesi Lykomedes yetiştirir. Akhilîeus
öldükten sonra da Troya şehrinin ancak oğlu
lavaşa katılırsa düşeceği üstüne bir fal çıkmış,
delikanlıyı alıp getirmek üzere de elçiler
gönderilmiş. Bunlar Neoptolemos'la birlikte
Iroya'ya giderken Lemnos adasında durak
vermişler, orada Akhilleus'un oğlu hasta olan
Philoktetes'i Troya'ya gelmeye kandırmış
(Philokktetes). Troya'da Akha ordusu Neoplolemos'u
coşkuyla karşılamış, yiğit babası
gibi yararlık göstererek Telephos'nn oğlu
Euryplos'u öldürmüş ve adını taşıyan bir sa-
vaş oyunu (pyrrhike) düzenlemiş. Troya .ılın
da bulunup şehrin ele geçmesine yardım
eden savaşçılardandır. Şehir düştükten sonra
Hektor'un oğlu Astyanaks'ı surdan aşağı atarak
öldürür ve Andromakhe'yi esir olarak alır
(Andromakhe). Babasını anmak üzere de
mezarı üstünde Priamos kızı Polyksene'yi
kurban eder (Polyksene).
Neoptolemos savaş dönüşü Epir bölgesine
yerleşir. Peleus'un ülkesine dönmeyip de
Epir'e yerleşmesinin nedeni üstüne efsaneler
birbirini tutmaz. Neoptolemos birçok efsanelerde
Hermione'nin kocası olarak gösterilir.
Ama Menelaos kızından çocuğu olmadığı
halde, Andormakhe'den üç oğlu olmuş. Bunu
kıskanan Hermione'nin teyze oğlu ve nişanlısı
Orestes eliyle Neoptolemos'u öldürmesi
tragedya yazarlarının işledikleri bir motif
olmuştur (Hermione, Orestes).
Nephele. (1) Athamas'ın birinci karısı,
Phriksos'la Helle'nin anaları (Atharnas). Athamas
lno ile evlenmek için Nephele'yl b< >
şar, bulut tanrıça da çocuklarını kurtaracak
altın postlu koçu gönderir onlara (Helle).
(2) Bulutu simgeleyen bir varlık olarak INV
phele'nin İksion efsanesinde adı geçer. İksi
on, Hera'ya âşıktır, muradına ermemesi için
Zeus Hera biçiminde bir bulut yaratır ve İksi
on'un onunla birleşmesini sağlar. Bu Nephele
Kentaur'ların anası olur (İksion, Kentaur'
lar).
(3) Aristophanes'in "Nephelai" (Bulutlar)
adlı komedyasında bulutlar birer kadın olarak
simgelenmiştir, bunlar Okeanos kızlarıdır, kimi
zaman Olympos'un tepesinde, kimi zaman
Okeanos'un kıyılarında, Batı Kızları'nın
bahçlerinde otururlar. Sokrates ve genellikle
filozoflarla alay ettiği bu oyunda Aristophanes
belki de halk masallarından ve onlardan
alınmış motiflerden esinlenmiştir.
Nereus - Nereus Kızları. Nereus Deniz
İhtiyarlarından biridir, Gaia'nın Pontos'la yani
Toprak'ın Deniz'le birleşmesinden doğmuştur
(Tab. 6). Hesiodos şöyle tanıtır onu
(Theog. 233 vd.):
DEniz doğru sözlü Nereus'u yarattı:
En büyüğüdür o bütün çocuklarının,
babacan tanrı derler ona