Azra Erhat – Mitoloji Sözlüğü

Yıkılmaz tunçtan bir duvarla çevriliydi bu
yüzden ada,
şehir oturtulmuştu göğe yükselen bir
kayanın üzerine.
Aiolos konağında bir düzine çocuğu ile yiyip
içmekte, şölen yapıp gönül eğlendirmektedir.
Yeller tanrısı, Odysseus'u iyi karşılar,
tam bir ay konukladıktan sonra içine azgın
yelleri sımsıkı bağladığı sığır derisinden bir tulum
verir ona ve arkasından tatlı bir Zephyros
yeli salarak uğurlar gemisini. Böylece dokuz
gün dokuz gece giderler, İthaka topraklarına
yaklaşırlar ki, Odysseus uykuya dalar,
onu kıskanan yoldaşları da teknenin dibindeki
tulumu alıp çözerler. Yeller hep birden dışarıya
fırlar, korkunç bir fırtına kopar. Fırtına
Odysseus'un gemisini gerisin geri Aiolia adasına
atar, ama bu kez tanrı onu sert sözlerle
kovar, tanrıların lanetine uğramış bir adamı
tutmaktan çekinir. Odysseia'nın X. bölümünde
(1-79) anlatılan bu serüven destanın en
renkli öykülerinden biridir.
Aison. Kretheus'la Tyro'nun oğlu, İason'un
babası (Tab. 22). Kretheus'un Tesalya'da
kurduğu İolkos şehri kendisine miras kalır,
ama üvey kardeşi Pelias onu tahtından atıp
tutuklar, üstelik de oğlu İason'u Kolkhis'e altın
postu almaya gönderir, bu tehlikeli seferden
sağ dönmeyeceğine inanarak (Argonaut'lar).
Gerçekten de bir süre sonra lason'un
öldüğü haberi gelir. Pelias artık kardeşini korkusuzca
öldürmeyi göze alır. Ancak, Aison'un
boğa kanı içerek kendi kendini zehirlemesine
izin verir. Latin şairi Ovidius'a göre,
İason Medeia ile birlikte Yunanistan'a dönünce,
büyücü kadın Aison'u diriltmekle kalmamış,
onu bir iksirle gençleştirmiş de.
Aithcr. Esir, yani dünyayı saran hava tabakasının
üstündeki arı ve ışıklı gök. Hesiodos'a
göre Aither, Erebos ile Nyks, yani yeraltı
karanlığıyla, yeryüzü karanlığından dogmadır.
Aithiopcs. (Yun. yüzü yanıklar demek). Homeros
destanlarında sık sık adı geçen bu efV
sanelik ulus Okeanos kıyılarında, güneşin doğup
battığı uçsuz bucaksız bir ülkede oturur.
Güneşe böyle yakın oldukları için yüzleri yanmış
ve esmerleşmiştir. Sonsuz bir mutluluk
içinde yaşarlar, tanrılara kurbanlar kesip gün
99
boyu şölen yaparlar. Bu yüzden de Zeus, Poseidon
ve İris gibi Olympos tanrıları ülkelerine
sık sık uğrar, şölenlerine katılırlar.
Troya savaşının İlyada'dan sonraki bölümlerini
anlatan "Aithiopis" destanı (kayıptır)
adını bu ulustan aldığı gibi, baş kahramanı da
Eos'la Tithonos'tan doğma Aithiopia kralı
Memnon'dur (Memnon).
Aithra. Troizen kralı Pittheus'un kızı. Aigeus
kısırlığı konusunda kâhine danışmaya gittiği
Delphoi'den dönerken Troizen'de bir gece
kalmış ve tanrının cevabını doğru yorumlayan
Pittheus onun kızıyla yatmasını sağlamış,
bu birleşmeden de Theseus doğmuştu. Ne
var ki o gün Aithra tanrılara sunu sunarken
Posddion'a rastlamış ve deniz tanrı ile sevişip
kızlığını yitirmişti. Bu yüzden Theseus'un
tanrı oğlu mu, insan oğlu mu olduğu belli değildir.
Aithra'yı Aigeus'la birlikte yaşadığı Attika'dan
Dioskur'lar kaçırmışlar ve kardeşleri
güzel Helena'nın yanına hizmetçi olarak vermişler.
Bir söylentiye göre Helena'yı Paris'le
kaçmaya iten bu kadınmış. Troya düştükten
sonra torunları Aithra'yı kurtarmışlar, ama
Theseus'un ölüm haberini alınca Aithra canına
kıymış (Aigeus, Theseus).
Aius Locutius. Lat. "aio" ve "loquor" söz
söylemek, "aius locutus" ise söylenmiş söz
anlamına gelir.
Galya orduları Brennus komutanlığında Roma'ya
doğru ilerlerken (İ.Ö. 390) gökten gelen
bir ses, şehrin yaban ellerin saldırısına uğrayacağını
bildirmiş. Kimse bu sese kulak vermemiş,
ama sesin dediği doğru çıkmış: Galyalılar
Roma'ya saldırmış, şehri yakıp yıkmışlar,
yağma etmişler. Romalılar düşmanı kovduktan
sonra, diktatör Camülus tanrı sesinin
duyulduğu yerde bir tapınak yapılmasını buyurmuş
ve Palatinus tepesinin kuzey eteğinde
'Aius Locutius" denilen tanrısal varlığa tapınak
dikilmişti.
Akademos. Attika'lı kahraman. Akademos,
Theseus güzel Helena'yı kaçırıp Afrika'da alıkoyunca,
kız kardeşlerini aramaya gelen Dioskur'lara
kızın saklandığı yeri bildirmiş.
Akademos'un mezarı Atina'nın dolaylarında,
Kerameikos denilen bölgenin ötesindey-